Son yüz yılda yaşam süresinin 30 – 40 yıl uzaması, ‘genç’, ‘orta yaş’ ve ‘yaşlı’ kavramlarının karşılıklarını da değiştirdi. Orta yaş dendiğinde artık 30’lar hatta 40’lar değil, bir zamanlar yaşlı olarak kabul edilen ’50’ler anılıyor. 50 yaş ve civarı orta yaşlara giriş gibi düşünülüyor. Yine “yaşlı” kavramı da kimi tanımlamalara göre genç yaşlı, orta yaşlı gibi alt gruplara ayrılıyor.
Eskinin yaşlılarının günümüz orta yaşlıları haline gelmesinde şüphesiz yaşam kalitesi ve sağlık bilincinin giderek artmasının payı çok büyük. Yaş gruplarındaki sınıflamalar değişse de değişmeyen bir şey var ki o da “30’lu, 40’lı ve 50’li yaş” dönümlerinde yaşanan sendromlar… Peki orta yaş ne olursa olsun bu yaşların beraberinde getirdiği sendromu nasıl atlatabiliriz, geçiş dönemini lehimize çevirmek için neler yapabiliriz? Dünyaca ünlü kalp cerrahımız Prof. Dr. Mehmet Öz’le orta yaşlara sağlıklı girebilmek için alınması gereken önlemleri ve kendi sırlarını konuştuk. 45 yaşındaki New York Presbyterian Hastanesi kalp cerrahı Prof. Dr. Öz, sorularımızı yanıtladı…
■ “Eyvah 40’lı yaşlara geldim” stresi en çok hangi nedenle yaşanıyor sizce?
– Bu stresin sebebi şu; birincisi özellikle erkekler artık kilo almaya başlıyor. Yine erkeklerde cinsel sorunlar da baş gösteriyor. Bunun çözümü ise gece 7,5 saat uyku uyumak. Ayrıca hormon düzensizliklerini gidermek için de kilo almamak lazım. Tabii bunun için egzersiz, spor şart.
■ Yeterli uyku genç mi tutar?
– Yeterince uyumak, sizi genç ve zinde tutan büyüme hormonunun salgılanmasını sağlar. Buna ek olarak vücudunuz, her gece ihtiyacı olan 7 – 8 saatlik uykuyu alamazsa, bunu başka yollardan telafi etmek zorunda kalır. Bunu genellikle şu şekilde yapar; size hemen enerji artırımı sağlayacak olan şeker için
açlık duyarak. Uykusuzluk, bütün sisteminizi çökertir.
Kaslarınızı büyütün!
■ Yaş ilerledikçe neden metabolizma hızı düşer?
– Yaşlandığımız zaman aslında metabolizma hızımızda her yıl yüzde 1 fark oluyor. Ama yaş ilerledikçe vücudumuzda kas miktarı düşüyor. Yani yaşla birlikte kas kaybediyoruz ve ne yersek yiyelim hepsini yağ dokusu olarak tutuyoruz. Çünkü vücut kaslanmıyor. O yüzden yaş ilerledikçe yapacağımız en önemli şey, kas büyütmek. Bunu yapmak için ilk basamak, yürüyüş olmalı. Günde 30 dakika hızlı yürüyüş yapın. Gün bitimine kadar 10 bin adım atmayı amaçlayın.
■ Günde 100 kalori kısmamız gerektiğini söylüyorsunuz. Bu yeterli mi sizce?
– Eğer kilo vermek istiyorsanız yapmanız gereken şey bu. Bir kadın 25 – 65 yaşları arasında ortalama 12 kilo alır. Çoğumuz günde 400, 500, 600 kalori harcamak gibi bir fedakârlık karşısında yılabiliriz. Ama günde 100 kaloriyi hepimiz feda edebiliriz.
■ Kendimizi ruhen nasıl hazırlamalıyız?
– Hobi edinmeli, âşık olunmalı.
■ Peki kişi evliyse?
– Eşiyle o zaman aşk tazeleyecek. Zaten her evliliğin yedi yılda bir yenilenmesi lazım.
■ Neden yedi yıl, aşkın ömrüyle ilgili mi bu?
– Evet aşkın ömrüyle ilgili deniyor. Yedi yılın sonunda erkek bir tarafa gidiyor, kadın bir tarafa gidiyor. Eğer bu sürenin sonunda birbirinize değmezseniz, tekrar aynı yerde buluşmazsanız o zaman birbirinizden gittikçe ayrılır, koparsınız.
■ Evliliğin yenilenmesi için neler yapmalı?
– Eşe tekrar âşık olmak için bir yol aranmalı.
‘Görünmez sandalye’
Görünmez sandalye egzersizini deneyin. Sırtınızı bir duvara dayayarak sandalyeye oturur gibi havada oturun (tabii sandalye olmadan!) ve avuçlarınızı dizlerinize dayayın. İşiniz bittiğinde kolayca ayağa kalkabilmek için bu hareketi tutunabileceğiniz bir mobilyanın yanında yapın. Topuklarınızı dizlerinizin tam altında,
90 derecelik açıyla tutun. Omuzlarınız arkaya kıvrılmalı, başınız duvara dayanmalıdır. Bu şekilde olabildiğince uzun süre durun ve süreyi iki dakikaya çıkarmaya çalışın.
Haftada 3 kez kardiyo çalışın
Yaşlandıkça kas kütlemizin azalması nedeniyle metabolizmamız her 10 yılda yüzde 2 – 3 yavaşlar. Ama yaşla birlikte asıl düşen şey, hareket seviyemizdir. Kaslar yağlardan 50 kat daha fazla kalori yaktıklarından, kaslarınızı kaybettikçe, doğru miktarda yeme ve kilonuzu koruma becerinizi de kaybedersiniz. Çözüm
şu; haftada üç kez, kardiyovasküler ve kas geliştirme teknikleri çalışmak
