Okul ile başlayan rahatsızlıklar

Çukurova Üniversitesi İlköğretim Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Songül Tümkaya, çocukların okula adapte olmaları ve okul korkularını yenmeleri için ebeveynler ile öğretmenlere önemli görevler düştüğünü söyledi.

Çocukların okul korkusuna anlayışla yaklaşılması uyarısında bulunan Tümkaya, aile ve öğretmen işbirliği içinde adım adım okula alıştırılması gerektiğini ifade etti.

Tümkaya, okula başlayacak çocuklar için bu yeni ortamın, anne ve babaların tahmin ettiğinden çok daha fazla önemli olduğunu belirterek, “Ne kadar iyi hazırlanmış olursa olsun, okulun açıldığı ilk günlerde çocuk bocalayabilir, uyum güçlüğü çekebilir” dedi.

Okul açılıncaya kadar henüz yazılı kurallarla tanışmamış olan çocukların, ailesinden ayrıldığı ilk günlerde hem bu kurallar sistemine, hem de tanımadığı insanlara uyum sağlamakta güçlük çekebileceğini anlatan Tümkaya, şöyle konuştu:
“Ancak bu uyum süresi çocuğun özellikleri, anne-baba tutumu ve öğretmenin yaklaşımına göre her birey için değişebilir. Okul kavramı, okul öncesi eğitimi alan çocuklarda daha erken oluşmakta. Bu nedenle ailelerin koşulları uygun ve olanaklar söz konusu ise çocuğunu, bireysel becerilerini geliştirmek ve doğal ihtiyaçlarını kontrol edebilme yeteneği kazanması için okul öncesi eğitim kurumuna göndermelidir.”

Tümkaya, çocuğun okula uyum sağlamada güçlük çekmesinin anneye aşırı bağımlılık, özgüven eksikliği, çocuğun okul kavramını yeterince öğrenememiş veya yanlış öğrenmiş olması gibi nedenlerin yanı sıra ailenin, çocuğun okula başlamasını çocukluktan yetişkinliğe doğru geçiş olarak algılaması ve bunu çocuğa hissettirmesinin de etkili olacağını kaydetti.

Doç. Dr. Tümkaya, anne, baba ve öğretmen arasındaki tutum farklılıkları, aile içerisindeki huzursuzluklar, ailede yeni bir kardeşin doğması, bir yakınının ölümü veya hastalığı, ailenin ev değiştirmesi, göç etmesi, çevre değişikliği, okulda öğretmen veya arkadaşlarınca küçük düşürülme ve korkutulma, okul ve öğretmen değişikliği gibi nedenlerin de okula uyum sağlamada zorluklara neden olabileceğini anlattı.

ÇOCUKLAR SIKILIRSA
Tümkaya, eğitime yeni başlayan çocukların her gün okula gitmeleri gerektiğini keşfettikten sonra sıkılmaya başlayabileceğini belirterek, böyle bir problemle karşılaşıldığında çocuğun anlayabileceği bir dilde okul günleri, tatiller gibi konularda bilgilendirilmesinin yararlı olacağına dikkati çekti.

Bu tür problemleri azaltmak için özellikle yeni okula başlayacak çocuklara aşırı ders yüklenmemesi gerektiğini söyleyen Tümkaya, “Okul başlangıcındaki eğitim ‘oyun’ ağırlıklı olmalı. Öğretmen yeni öğrencilere oyun ilişkileriyle yaklaşmalı ve onların okula alışmalarını sağlamalı. Anne ve babalar ile öğretmenler çocuğun okul korkusunu yenmesi konusunda ortak hareket etmeli” dedi.

Tümkaya, çocukla kurulacak oyun ilişkisinin okulda ilk kazanılması gereken ve ileriki yıllarda yarar sağlayan bir ilişki olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Çocuk oyun sayesinde hem okulla sıcak bir diyalog içine girer hem de kendine toplumda yer edinmesini öğrenir. Ayrıca oyunun kurallarını toplumun kurallarıyla özdeşleştirerek, toplumun kurallarını da benimsemiş olur. Yapılan araştırmalarda, anne ve babaların çocukla ilişkilerinde aşırı koruyucu ve kollayıcı bir tutum takınmalarının çocukta pasif ve bağımlı kişilik geliştirmesine yol açtığı ortaya çıktı. Bunun yanı sıra, ebeveynlerin korku ve endişesinin çocuğa yansıması, özgüven eksikliği nedeniyle çocuğun anne-babadan ayrı kaldığında başına bir şeyler gelebileceği korkusunu yaşaması, çocukların ebeveynlerinin kendisini terk edeceği korkusuna kapılması okul fobisini geliştirebiliyor.”

Okul fobisi yaşayan çocuklarda, baş ve karın ağrıları, bulantı, iştahsızlık, keyifsizlik uyku düzeninde bozukluk, alt ıslatma gibi sorunlar yaşanabileceğini vurgulayan Tümkaya, “Bu belirtiler özellikle sabahları ve okula gitme saatlerinde ortaya çıkıp yoğunlaşıyor. Belirtileri dikkate almayan aile ve öğretmenlerin hatalı tutumları çocuğun okul korkusunun pekişmesine yol açıyor” dedi.

Doç. Dr. Tümkaya, okul fobisi yaşayan çocuklara anlayışla yaklaşılması gerektiğini belirterek, kızmanın ve dayak atmanın sorunu daha da ağırlaştırdığını, çocuğu kolundan tutup zorla okula götürmenin de bir çözüm olmadığını kaydetti.