Gününüzün çoğu bilgisayar başında mı geçiyor?
Günümüzün çalışma şartları birçok iş alanında ağırlıklı olarak ekran başında olmayı gerektiriyor. Ancak bazen yanlış bir oturuş, bazen de yanlış bir dokunuş ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Metin Türkmen, bilgisayar başında çalışanlarda en çok rastlanılan şikâyetlerin başında boyun, sırt , aktif olarak kullanılan kol ve buna bağlı olarak da omuz, dirsek ve el bileğinde görülen ağrıların geldiğini belirtti.
“Vücudumuzda taşıyıcı sistem iki tanedir. Bunlardan biri iskelet sistemi, diğeri de ona yardımcı olan kas sistemidir. Eğer kas sistemi çok zayıfsa, vücudun bütün ağırlığı iskelet sistemine biner. Bunun yanı sıra yerçekimi etkisiyle şekilsel bozukluklar meydana gelebilir, kişi giderek öne doğru eğilip, kamburlaşabilir. Bu şekilsel bozukluğa görüş açımızda oluşan değişiklik eşlik eder.. Çünkü bir yandan eğilerek duruşumuzu değiştirirken bir yandan da ekrana bakıyoruz. Farkında olmadan vücudumuzu birtakım zorlayıcı şekillere sokuyoruz. Bu nedenle önce omurgayı düzgün pozisyonda tutmayı sağlamak lazım.”
Prof. Dr. Metin Türkmen, omurga sağlığımız hakkında merak edilen soruları yanıtladı:
Omurgayı düzgün pozisyonda nasıl tutabiliriz?
Omurgayı düzgün pozisyonda tutmak için birincisi düzgün pozisyonun ne olduğunu bilmek, ikincisi de düzgün pozisyonda oturmayı sağlamak gerekir. Omurganın fizyolojik eğrilikleri vardır. Bu eğrilikler çalışma anında da korunmalıdır. Boynun ve belin bir çukurluğu, sırtın bir kamburluğu vardır. Bunları korumak için dik durmak şarttır.. Dik durmak için de boyun, sırt, göğüs, bel ve karın kaslarının kuvvetli olması gerekir. İnsanlarda spordan uzaklaşma ve işe yoğunlaşma yaygın olarak görülüyor. Gelişen teknoloji insanları ofislere mahkûm etti. Oturarak bir insanın kas gücünü koruması mümkün değildir. Bunun için günlük egzersizleri hayatımıza sokmak zorundayız. Zayıf olan kaslar yer çekimine karşı vücudu koruyamaz. İşin dışındaki saatlerde en az üç gün kendimize spor yapacak zamanı ayırmak zorundayız. Aksi halde problemler yaşarız.
Laptop kullanmak da bu tür sorunlara neden olabilir mi?
Laptop kullananlar hep önlerine doğru bakıyorlar. Çoğu kişi dizlerinin üzerine koyup öyle çalışıyor. Bu fizyolojik bir duruş değildir. Ekran karşımızda durmalıdır. Bu nedenle ofiste çalışanların ekranlarının göz seviyesinde durmasını sağlayabilir. Bu kafayı dik tutmak içindir. Önünüze bakarsanız boynunuz sonra da sırtınız ağrır.
Ofiste çalışırken sandalyede nasıl oturulmalıdır?
Arkalıklı sandalyede oturacaksanız sırtınız dik, kalçanız geriye dayanmış şeklinde oturmalısınız. Özellikle müdür koltuğu denilen koltukta oturmak anatomik olarak mümkün değildir. Bu koltukta ister istemez önde oturmak gerekir; fakat bu yanlıştır. Bu konumda dizinizi kıvırıp, ayağınızı sandalyeye dayayacak bir pozisyonda oturursanız belinizi koruyabilirsiniz. Oturduğunuz ortopedik iskemleyi kullanmayı da bilmeniz gerekiyor. İskemleyi ayağınız yere değecek şekilde bacak boyuna göre ayarlamalısınız. Doğal oturuş şekli ayağınız yere değdiğinde dizinizin kıvrıldığı şekildir. Masayla olan ilişkinizde ise öne doğru fazla eğilmemeniz gerekmektedir.
Çok uzun süre hareketsiz oturmak başka ne tür problemlere yol açar?
Uzun süre hareketsiz oturmak sadece boyun, sırt ağrısı değil, kan dolaşımı problemlerine de neden olur. Kanın kalbe rahat gitmesi için bacakların çalışması gerekir. Aksi takdirde bacakta, bilekte ödem, varisler başlar ve hatta hemoroide neden olur. Su içmeniz ve tuvalete gitmek bahanesiyle sık sık yerinizden kalkmanız, oturduğunuz yerde egzersizler yapmanız gerekir. En az iki saatte bir kalkıp dolaşmanız lazım.
Arabada oturuş şekli nasıl olmalıdır?
Ofis dışında arabada oturuş şekli doğru olmalıdır. En düzgün oturanlar genelde kısa boylulardır. Kendilerini öne doğru çekerler ve görüş alanını da genişletmek için dik otururlar. Arabada belli bir arkalığa dayanarak, dik bir şekilde oturulmalıdır.
Boyun ve sırt ağrıları, tedavi edilmezse ileride ne gibi sorunlara yol açar?
Bu sorunlar tedavi edilmezse eklemlerde kireçlenme görülür, sürekli bir boyun ağrısı olur. Daha ileriki dönemlerde boyunda ve sırtta fıtığa, omuzda tendon kopmalarına neden olabilir. Çok yorulduğu için el bileğinden geçen sinirlerde oluşan sıkışıklar ciddi sorunlar doğurabilir. Onun dışındaki tendon yaralanmaları ve ödemler kolaylıkla tedavi edilebilir.
Bilgisayar başında çalışanların ayakkabı seçimi nasıl olmalıdır?
Kadınlar topuklu ayakkabı giydiğinde farkında olunmasa da topuk kalkıyor, bel ve diz kırılıyor. Bu bilgede bulunan eklemlerin her birinin geometrisi ayağın yere düz basması için ayarlanmıştır. Ancak topuklu giyildiğinde arkadaki eklemler ve diz kapağı eklemleri bozulur. Ayakkabının ne üstten, ne yandan parmakları sıkmaması gerekir. Ayak topuk içine oturmalı ve rahat olmalıdır. Ayağın üstünde ve yanında belirli bir boşluk olmalıdır. Böylece ayak sıkışmadan istenilen hareketi rahat olarak yapabilir.
Ekran başında çalışanlar için en uygun spor hangisidir?
Bu kişiler için yüzme en uygun spordur. Haftada iki gün kendinize zaman ayırıp, yüzmelisiniz. Çünkü su içinde yapılan egzersizler en homojen egzersizlerdir. Mesela su dışında kolunuzu kaldırırken sadece kaldırma kasları çalışıyor; yerçekimi etkisiyle indirme kaslarının çalışmasına gerek kalmıyor.. Ama suyun içinde dirence karşı itip, çekiyorsunuz. Her hareket bir egzersiz oluyor. Yüzme, hanımların vücut güzelliği açısından da en iyi spordur.
