Nikotin açlığıyla kilo almamak için…

Nikotin, eroin ve kokain kadar bağımlılık yapıyor. Sigarayı bırakmadaki temel zorluk ise nikotin eksikliğine bağlı gelişen yoksunluk belirtileri ile nikotinin merkezi sinir sistemine yaptığı psikomotor uyarı.

Nikotinin merkezi sinir sistemi üzerindeki etkisi, keyif artışı, gerginlikte azalma ve rahatlama şeklinde oluyor. Sigara bırakıldığında ise bu duygulardan yoksunluk gelişiyor. Sigarayı bırakmayı zorlaştıran da zaten bu kısır döngü.

Amerikan Hastanesi Sigara Bırakma Kliniği’nden Dr.Elif Altuğ Kolsuk, sigara yasağının sağlayacağı caydırıcılığın sigara bırakmak için büyük bir fırsat olacağını söyledi ve nikotin açlığını ertelemenin yollarını ntvmsnbc’ye anlattı:

“İstedikleri anda ve yerde sigara içemiyor olmak, bir yerde nikotin açlığını da erteleyecektir. Bu dönemde kişilerin sigara içmek yerine yeni davranış şekilleri geliştirmelerini ve uygulamalarını öneririm. Sigara kullanımına eşlik eden alışkanlıklarına da ara vermeleri iyi bir yöntem. Örneğin, kahve yerine yaz aylarında uygun olabilecek soğuk içecekler tüketmek, egzersiz ve yürüyüşe daha fazla zaman ayırmak, özellikle sigara içmeyen arkadaş ve yakın gruplarla sosyalleşmek faydalı olacaktır.

NİKOTİN AÇLIĞI BELİRTİLERİ ZORLAYABİLİR
Sigara bırakmada ilk koşul bırakmayı düşünmektir. Kararlılık başarıyı da beraberinde getirecektir. En çok zorlanılan kısım nikotin yoksunluk belirtileridir, ancak bu en fazla 2 ile 3 hafta sürecek bir durumdur. Bu dönem aşıldıktan sonra aldığınız kararı daha kolaylıkla devam ettireceğinizden endişeniz olmasın.

Karamsar olmayın, sizi sigaraya yönelten nedenleri saptayıp yerine uygulanabilecek davranışlar tasarlayın. Örneğin, çay yerine su içmek, oturarak değil de yürüyerek sohbet etmek, meyve veya çiğ sebze atıştırmak gibi. Kararınızı eşiniz, yakınlarınız ve iş arkadaşlarınızla paylaşın ve size destek olmalarını isteyin. Sigara bırakma günü belirleyin ve kararınızın devamlılığı için çabalayın. İlk denemeniz başarısız olabilir, ancak güveninizi koruyun. Her deneme sizi sonuca biraz daha yaklaştıracaktır. İhtiyacınız olduğu anda doktorunuzdan yardım alın.”

3 YA DA 5 KİLO ALINABİLİR
Sigara bırakıldığında ortalama 3 ile 5 kilo alınabileceğini belirten Dr. Kolsuk’a göre bu artışın nedeni,el ve ağız alışkanlığı yaratan sigaranın yerini alan ve ağzı meşgul eden yüksek kalorili atıştırmalar.

Sigarayı bırakma döneminde enerji alımı ve harcaması dengelenmezse kilonun kaçınılmaz olduğunu söyleyen Diyetisyen Nilay Topçam Zihnioğlu ise nikotin azalmasının vücudun metabolizma hızını düşürdüğü, ancak bunun bir süre sonra normale döndüğü görüşünde.

“Sigarayı bırakmayla birlikte tat duygusu gelişir, iştah artar ve günde 300 ile 400 kalori fazla alınır. Fazladan alınan kalori harcanmadığında kilo artışı olur. Bunun için kişi, beslenme alışkanlıklarının ne yönde değiştiğini bilmeli. Yani atıştırma isteği mi, öğünlerdeki besin tüketimi mi, tatlı isteği mi artıyor ve tabiki hayatına herhangi bir fiziksel aktivite katabiliyor mu, bunları tespit etmeli. Çünkü fiziksel aktivite besin tüketimindeki artışı biraz daha tolere edilebilir hale getiriyor.

AŞIRI DİSİPLİNLİ BESLENME PROGRAMI UYGULAMAYIN
Sonrasında eğer artan bir tüketim varsa biraz daha masum alternatifler ön plana çıkartılabilir. Yani atıştırmalarda leblebi, kuru üzüm, kuru kayısı, tatlı olarak ise light dondurma gibi. Bu dönemde kişi çok kararlı değil ise aşırı disiplinli bir beslenme programı uygulamak ikinci bir strese yol açabileceğinden bu konuda iyi düşünmek, zorlanılıyorsa uzmana danışmak stresin kontrol altına alması açısından iyi olur.”

Düşük kalorili besinler tüketmek, kuruyemiş-şeker gibi ürünlerden uzak durmak, yürüyüş süresini ve mesafesini artırmak, asansör yerine merdiven kullanmak, bitki çaylarını tercih etmek Zihnioğlu’nun diğer önerileri arasında.

ETKİNLİĞİ KANITLANMIŞ BİTKİSEL DESTEK YOK
Sigarayı bırakmada bilimsel açıdan geçerliliği ve başarısı kanıtlanmış herhangi bir bitki kürü veya alternatif tıp yöntemi bulunmadığını söyleyen Dr. Elif Kolsuk, “Nikotin replasman tedavisi ve sigara bırakma hapları bilimsel olarak önerdiğimiz destek ürünlerdir” derken, Diyetisyen Nilay Zihnioğlu, “Sarı kantaron gibi antidepresan etki gösteren bitkisel ilaçlar, sigara bırakma dönemlerinde kullanılıyor ancak bunların etkinliği net değil” diye konuştu.