Müzik Dinleme ve Ağrı Tedavisi
Müzik yıllardır mental ve fiziksel sağlığı sürdürmek ve geliştirmek için kullanılmıştır. Ancak bu yöntemin kullanımında ön şart bireyin müziği sevmesidir. Çünkü müziği sevmeyen bir hastada bu yöntemin kullanılması yarar sağlamayacaktır.
Etki Mekanizması: Müzik terapisinini ağrıyı hangi mekanizma ile giderdiği bilinmemekle beraber, gevşeme ya da dikkati başka yöne çekmede etkili olduğu düşünülmektedir. Diğer bir olası mekanizmada bireyi hoşa gitmeyen ağrılı uyaranlardan uzaklaştırıp, endor-fın salgılanmasını arttırarak ağrıyı gidermesidir.
Müzik Tedavisinin Ağrı Yönetimindeki Amaçları
Hastayı rahatlatmak,
Kişisel kontrol duygusu kazanmasına yardımcı olmak,
Hastanın ağrı yönetimine aktif katılımını sağlamaktır.
Müziğin ağrı yönetimindeki etkisini araştırmak amacıyla yapılan çalışmalar; müzik eğitimi yapılan ve müzik dinlemeleri için uygun ortam hazırlanan postoperatif dönem hastalarının anksi-yete düzeylerinin, ağrı ve rahatsızlıklarının daha az olduğunu göstermektedir.
Uygulama İlkeleri
Müzik yalnız başına ve hastanın şiddetli ağrısı varken kullanılmamalıdır. Çünkü hasta şiddetli ağrı sırasında ya da öncesinde -müzik dinlemek istemeyebilir.
Müzik dinletilerek rahatlaması ve ağrılarının dindirilmesi düşünülen hastaların bu konudaki ilgi ve becerileri öğrenilmelidir.
Ağrı gidermede müziğin başarısı hastanın tercihine göre seçim yapmasına ve o anki duygu durumuna bağlıdır. Bu nedenli hastanın tercihi mutlaka gözönünde bulundurulmalıdır.
Müzik terapisinde genel olarak sözlü olanlardan çok enstrümantal olanlar tercih edilmelidir.
Müzik terapisi eğitimi ağrı şiddetlenmeden ya da ağrılı işlemden önce yapılmalıdır.
– Müzik dinlemeden önce ve sonra ağrı ölçekleri kullanılarak yöntemin etkinliği değerlendirilmelidir.
Müzik Dinleme Yöntemi
Sevdiğiniz / hoşlandığınız bir müziği seçin,
Sadece müziği dinleyin,
Müziği dinlerken el parmaklarınızı hareket ettirin,
Gözlerinizi belli bir objeye dikerek ya da kapayarak müziğe yoğunlaşmaya çalışın,
Müziğin sizi yukarı doğru kaldırdığını hissedin,
Havadaki melodi ile uçuştuğunuzu hissedin,
Ağrınız arttığında volüm değiştirme, solunuma odaklaşma, ritim ve tempo değişiklikleri ve parmaklarla tempo tutma gibi girişimlerinde bulunun.
Birçok hasta bu yöntemi yararlı bulur. Müzik dinleme günlük yaşantının bir parçası olduğu için hastalar tarafından çabuk benimsenir. Diğer bir avantajı; yöntemi öğrenmek kolaydır. Fiziksel ve mental çaba gerektirmez. Bu nedenle de saatlerce kullanılabilir.
ŞARKI SÖYLEME VE RİTİM TUTMA
Bu yöntemi öğrenmek kolaydır. Fakat hasta yorgunsa birkaç dakikadan fazla bu işlemi sürdüremez. Bu nedenle şarkı söyleme ve ritim tutma yöntemi ile rahatlatılması düşünülen hastanın dinlenmiş olması gerekir.
Yöntem
En sevdiğiniz şarkıyı seçin,
Şarkının sözlerini içinizden geçirin ya da mırıldanarak söyleyin,
Ağrınız arttığında daha yüksek, azaldığında ise düşük ses tonu ile şarkı söylemeyi sürdürün.
YAVAŞ VE RİTMİK SOLUNUM
Bu yöntemde gevşeme ile dikkati başka yöne çekmenin etkisi birleşir. Yavaş ve derin kann solunumu kolay öğrenilen yararlı bir yaklaşımdır.
İlkeler
Teknik hastaya dikkatle açıklanır, çok hızlı ve derin solumaması için gözlenir,
Solunum sayısı saniyede birden fazla olmamalıdır,
Soluk verme pasif ve gevşek olmalı, hasta bu işlemi yaparken zorlanmamalıdır.
Yöntem
Gözler kapanır ya da bir objeye dikilir,
Yavaş ve ritmik olarak nefes alınıp verilir,
Havanın akciğerlere giriş çıkışı hissedilmeye çalışılır,
Sakin bir çayırda /ormanda / kumsalda yürüyor olunduğu düşünülür,
Adımlar solunuma göre ayarlanır,
İstenirse nefes alıp verme ritmine göre kol ya da bacak kaldırıp indirebilir.
Bu yöntem çok fazla mental ve fiziksel çaba gerektirmediği gibi çok da etkilidir. 10-15 dakikada uygulanabileceği gibi saatlerce de sürdürülebilir.