Monoamin Oksidaz İnhibitörleri (MAOİ)

Monoamin oksidaz inhibitörelri sıklıkla sıkıntı, aşırı uyuma ve yeme ile görülen atipik depresyonlu bireylerde ve zihni sürekli sağlığıyla meşgul olanlar (hipokondriyazis), sinirlilik, agorafobi (açık ya da kalabalık yerlerden korkma), sosyal fobi ya da enerji kaybında etkilidir.

MAO inhibitörlerinin olası yan etkileri nelerdir?
Aşağıda sözü edeceğimiz yan etkiler, Monoaminooksidaz enzim engelleyici ilaçların, bu emzirme kalıcı bağlanarak etki eden, bu nedenle kullanımında belirgin risk taşıyan ilaçlara bağlı gelişen yan etkilerdir. Her ne kadar bu ilaçların (Fenelzin gibi) ülkemizde satışı yasaklanmışsa da, abzı hekimlerin ülke dışından getirtilebilmesi ya da ülke dışında bir süre yaşamış ve orada bu tür tedaviye başlanmış olan hastalarımız için bilgilendirme gereği duyulduğundan dolayı anlatılmıştır.
– Postural hipotansiyon (oturur durumdan ayağa kalkıldığında baş dönmesi)
– Baş ağrısı
– Yüz kızarması
– Uyuklama
– Şiddetli yüksek kan basıncı (hipertansif kriz) (Tiramin içeren yiyecek (peynir, şarap) ya da ilaçlar alındığında).

MAO inhibitörleri kullanırken ne zaman diet ve ilaç kısıtlaması gerekir?
– Bazı yiyecek ve ilaçlarla MAO inhibitörleri arasında potansiyel olarak tehlikeli yüksek kan basıncına neden olan etkileşimler olabilir.
Bu yiyecekler:
o Bayat peynir (köy peyniri ve krem peynir güvenlidir)
o Bira ve şarap
o Karaciğer ezmesi
o Salamura ringa balığı
o Mayalı ürünler
o Ekşimiş krema ve yoğurt
o Çikolata
o MAO inhibitörleri ile birlikte kullanıldığında hipertansif krize neden olabilen ilaçlar (uyarıcılar ve anti-astma ilaçlar dahil)
Bu yiyecek ve ilaçlardan kaçınılmalıdır. Sayılan ilaçlarla karşılaşıldığında (uyku hapları ve soğuk algınlığı tabletleri dahil) ya da reçete edilen herhangi bir ilaçla karşılaşıldığında psikiyatrist ya da aile doktoruna kontrol ettirilmeden kullanılmamalıdır.
Günümüzde MAO engelleyici ilaçların enzime kalıcı değil de geçici olarak bağlanan ve yukarda sözü edilen yiyecek ve ilaçlarla birlikte alınımında oluşan yan etkilere tedavi doz aralığında neden olmadığı bilinen, daha seçici (MAO-A enzimine özgün) olarak enzimi engelleyen formları bulunmuştur. Bunlardan sadece MAO-A enzimini geçici olarak bağlayan RİMA (Reversible Inhibitör MAO-A) grubu ilaç olan Moklobemid (Aurorix) ülkemizde bulunmakta ve son derece güvenle kullanılmaktadır. Aşırı doz alınımında da nispeten daha güvenlidir.