Miyelografi
Lomber ponksiyon ile subaraknoid mesafeye radyoopak madde enjekte edilir. Enjeksiyondan önce Floroskopi ve röntgen muayenesi yapılır.
Hastanın işleme hazırlanışı LP gibidir. İlave olarak hasta işlemden 4 saat öncesinden itibaren yiyecek ve içecek almaz.
İşlem hastaya açıklanır.
Verilen radyoopak madde araknoid membranda irritasyona sebep olacağı için geri çekilir. İşlemden sonra boya maddesi tümüyle çekilebildiyse hasta 12 saat düz yatırılır. Eğer boya maddesi tam çekilemediyse hastanın başı 30-45 derece yükseltilir. İşlemden 12 saat sonra hastanın normal aktivitelerine izin verilir.
İşlemden sonra stabil oluncaya kadar hastanın yaşam bulguları ve bacak hareketleri izlenir.
Ateş, başağrısı, ense sertliği veya fotofobi gibi meninks iritasyon belirtileri izlenir.
Elektroensefalografi (EEG)
Elektrotların yardımıyla beynin elektriki aktivitesi kaydedilir. İşlem hakkında hastaya açıklama yapılır ve işlemden bir gün önce gece hasta saçını şampuanla yıkar ise ardından yağ veya losyon kullanmaması gerekir. Çünkü elektrotların hareketine neden olur. İşlem sabahı stimülan etkileri nedeniyle hasta kahve, çay, kola iç-memeli ve fazla uyumamalıdır. Erişkinlerin 4-5, çocukların 5-7 saatten fazla uyumaması gerekir.
EEG çekilmeden önce özellikle çocuklarda sedatif verilebilir. Diğer taraftan sedatif veya hipnotiklerin verilmesi beyin dalgalarının voltajında düşüklüğe neden olur.
Beyin Skeningi
Radyoizotop madde (technetium-99m) IV yolla verilir ve beyin tarafından tutulumu saptanır. Anormal lezyonun olduğu, alanda radyoizotop madde tutulumu fazla olur. Beyin kanamalarında, tümörlerde, arteriovenöz malformasyonlarda, tromboembolik olaylarda tanı aracı olarak sıklıkla kullanılır. Önce işlem hastaya açıklanır, işlemden 2 saat önce istenirse potasyum chloride verilebilir. Beyin skeningi koopere olmayan ve hamile olan hastalarda kontrendikedir.
Nükleer Magnetik Rezonans (NMR)
Magnetik rezonans güçlü bir magnetik alanda dokuların hidrojen atomu yoğunluğunu saptamaya yönelik bir işlemdir. Hiç bir riski olmayan NMR için hastada madeni takıların, pil kalça ve diş protezi, anevrizma klipsi, kemikte çivi ya da plaka gibi yabancı metalik cisim olmaması gerekir.
Yaklaşık 1 saat süren işlem sırasında hastanın başını oynatmaması bunun için de başın tesbit edilmesi gerekir. MR’ın beyin ve kalp ameliyatı geçirenlerde, kaynak ve demir işçilerinde farkında olunmayan ve metal parçalar nedeniyle uygulanması sakıncalıdır. Gebelerde zararlı etkisi yoktur ancak önlem olarak ilk 3 ayda işlemin uygulanmaması önerilmektedir.
CAT Skan (Computed Axial Tomography)
(CAT: Computerized Axial Transvers Tomography, EMİ Scanning: Electronic Musical Instfyment Scanning)
Tomografi özellikle son yıllarda çok sık tanı aracı olarak kullanılan ve nörolojik hastalıkların tanısında çok değerli bilgiler veren bir testtir. Tomografi boyalı ve boyasız olarak beyin dokusunun tabaka tabaka görüntülerinin saptanmasi’işlemidir. İşlem hastaya, gerekirse makinanın resmi gösterilerek açıklanır. İşlemden 4 saat öncesinden itibaren hasta aç kalır. Verilecek iyotlu boya maddesi bulantı kusma yapabilir. Gerekirse işlem öncesi sedatif verilebilir. Hastanın başındaki küpe saç tokası gibi madeni eşyalar çıkarılır. Hasta tomografi masasına düz olarak yatar ve başı saçları hizasından olacak şekilde bir tankın içine sokulur. Olası iyot allerjisi belirtileri gözlenir.
İşlemden sonra boya maddesinin hızla atılması için hastanın bol sıvı içmesi önerilir.
