Mitoz bölünmenin özellikleri ve evreleri

Fen ve Teknoloji 8. sınıf ders konuları arasında bulunan Mitoz Bölünme gibi konu başlıkları da bulunmaktadır. İlköğretim öğrencileri Mitoz bölünmenin özellikleri ve evreleri gibi konuların daha iyi kavranması açısından proje ödevleri hazırlamaktadır. Bu ödevlerde size yardımcı olmak üzere sizlere bu konu başlıkları çeşitli bilgilendirmeler aktarıyoruz. Mitoz bölünme nedir, Mitoz bölünmenin özellikleri nelerdir, Mitoz bölünme hangi evrelerden oluşur, işte detaylar…

Mitoz bölünme tek hücreli ve çok hücreli canlıların bölünerek çoğalmasıdır. Mitoz bölünme ile ana hücre ile aynı kalıtsal özellikleri taşıyan iki yeni hücre meydana getirir. Oluşan yavru hücreler ana hücrenin özelliklerini taşır. 

Mitoz Bölünme Nedir?

Bütün canlılarda 2n kromozomlu vücut hücrelerinde görülen ve bir hücreden iki hücre oluşturan bölünme şekline mitoz bölünme denir.

Mitoz Bölünmenin Özellikleri

» Mitoz Bölünme bütün vücut hücrelerinde (deri, kas vb.) görülür.

» Zigotun oluşumundan başlayarak yaşam boyu devam eder.

» Çekirdek ve sitoplazma bir kez bölünür.

» 2n kromozomlu bir hücreden 2n kromozomlu iki hücre oluşur.

» Bölünme sonucu oluşan iki hücre aynı kalıtsal bilgiye (DNA’ya) yani kromozom yapısına sahiptir ve birbirinin tıpa tıp aynısıdır.

» Bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı değişmez.

» Sinapsis, Tetrat oluşumu ve krossing-over görülmez.

» Tek hücrelilerde çoğalmayı, çok hücrelilerde büyümeyi, gelişmeyi, yıpranan dokuların onarılmasını ve ölen hücrelerin yerine yenilerinin yapılmasını sağlar.

» Mitoz bölünme başlamadan önce hücre bölünmeye hazırlık dönemi (interfaz) geçirir.

» Çekirdek bölünmesi (karyokinez) ve sitoplazma bölünmesi (sitokinez) olarak iki aşamada gerçekleşir.

» Tür içinde çeşitlilik oluşturmadan (kalıtsal özellikleri değiştirmeden) türün devamını sağlar.

Mitoz Bölünme Evreleri

Mitoz bölünme evreleri sırasıyla gelişir. Bu evreler sırasında çekirdeğin ve sitoplazmanın bölünmesiyle iki yavru hücre oluşur. Bölünme öncesinde hücrenin çekirdeğinde bulunan kalıtım maddesinin birer kopyası yapılır. Bu kalıtım maddesi bölünmenin erken evrelerinde kısalıp kalınlaşarak kromozom adı verilen yapılara dönüşür.

Çekirdek Bölünmesi: İnterfaz dışında çekirdek bölünmesi,profaz,metafaz,anafaz,telofaz olmak üzere birbirini takip eden dört evrede tamamlanır.

Profaz: Ağsı bir yapı gösteren kromatin ipliği,helezon şeklinde kıvrılarak kısalıp kalınlaşır ve kromozomları oluşturur.Kromozomlar profaz evresinde görülebilir duruma gelir.İnterfazda eşlenen sentroiller (hayvan hücresinde) aynı kutuplara giderken aralarında iğ iplikleri oluşur.Profaz evresinin sonuna doğru çekirdek zarı ve çekirdekçiğin erimeye başladığı görülür.

Metafaz: İğ ipliklerine tutunan kromozomlar hücrenin ekvator düzlemine dizilir.Kromozomların en belirgin görüldüğü evre metafaz evresidir.Her bir kromozomun sentromeri belirgin olarak ikiye bölünür ve kromatitler tam olarak birbirinden ayrılır.Sentromerlerin ayrılması bütün kromatitlerde aynı zamandadır.Kromatitler sentromerleri ile iğ ipliklerine tutunurlar ve zıt kutuplara gitmek üzere harekete geçerler.

Anafaz : Kromatitlerin kutuplara hareketi tam olarak bu evrede görülür.Kromatitler birbirinden ayrıldıktan sonra kardeş kromozomlar olarak adlandırılırlar.Kardeş kromozomlar kutuplara ulaştığı anda anafaz evresi tamamlanır.

Sitoplazma Bölünmesi : Çekirdek bölünmesi tamamlanınca hücre sitoplazma bölünmesi geçirir.Sitoplazmabölünmesi bitki ve hayvan hücresinde farklılık gösterir.Hayvan hücresinde sitoplazma bölünmesi boğumlanma ile gerçekleşir.