Mikroplu Hastaliklar Hastalik Mikroplari

Mikroplu Hastalıklar, Hastalık Mikropları Hakkında Bilgiler

Hastalık taşıyan mikropların ve salgıladıkları maddelerin etki­si sonucu organizmada oluşan hastalıklara bulaşıcı hastalık­lar adı verilir. Hastalık oluşmadan önce, insan organizması ile hastalık mikrobu arasında çetin bir savaş olur. Savaşı kaybe­den taraf çekilmeye zorunludur. Savaşı mikroplar kazanırsa organizma hastalanır, organizma kazanırsa hastalık görülmez.
Bulaşıcı hastalıklar, kalp ve kan dolaşımı hastalıkları ile kanserden sonra ölüme neden olan hastalıklar arasında üçün­cü sırayı alır.

Bundan başka, birçok bulaşıcı hastalık, hastalığın tedavi edilmesinden sonra kalp, akciğer ve karaciğer gibi organlarla dolaşım sisteminde birtakım kronik bozukluklar bırakırlar. Gelişmiş, uygar ülkelerde modern tıp tedavileriyle bulaşıcı has­talıkların önü her ne kadar alınabilirse de, geri kalmış ya da az gelişmiş ülkelerde bu tür hastalıklar yaygınlaşma eğilimin­dedir. Hastalığın yayılmasını önlemek tıbbi olduğu kadar siya­sal ve ekonomik yönden de önemlidir. Yaygın bulaşıcı hasta­lıklar sorunu ancak tüm ülkelerin ortak çalışmaları sayesinde çözümlenebilecektir.

Bitkisel ve hayvansal türden sayısız hastalığın nedeni olan yüz­lerce mikrop vardır. Bunlar tek hücreli, kısa ömürlü, bölüne­rek çoğalabilen, ancak mikroskopla 500-1000 defa büyütüldük­ten sonra görülebilen canlı organizmalardır.

Bitkisel asıllı mikroplar bakteri adını alır ve ancak 19. Yüzyılın sonlarında hastalık oluşturan mikroplar oldukları saptanmıştır. Fransız kimyager Luiz Pastör’ün ve Alman doktor Robert Koch’un başlattığı çalışmaların geliştirilmesiyle Bak­teriyoloji bilimi doğmuştur. Bazı bakteriler hastalık yapıcı, ba­zıları ise yararlıdır. Bakteriler şekillerine göre yuvarlak, vir­gül, çubuksu ve dalgalı olarak sınıflandırılırlar. Bakteriler he­men hemen her yerde, havada, çoğunlukla tozda, suda, toprak­ta ve yiyecekler üzerinde bulunurlar. Bazı bakteriler çoğalma sırasında zehirli maddeler salgılarlar (difteri, tetanos), bazıla­rı ise, zehirli maddeleri kendi yapılarında oluştururlar. Bakteri öldükten sonra bu zehirli maddeler organizmaya yayılır ve has­talığa yol açar. Kolera ve dizanteri bakterileri bunun en güzel örneklerindendir. Protozonlar az gelişmiş, tek hücreli hayvan­sal canlılardır. Bunlar tropikal hastalıklara neden olan mikrop­lardır. Her ne kadar tropikal hastalıkları iyileştirici ilaçlar var­sa da, pratikte tropikal bölgelerin kendine özgü koşulları ne­deniyle mikropların dağılmasını önlemek oldukça güçtür.

Virüs cinsi mikroplar, hastalık yapıcı en küçük mikrop­lardır. Virüsler canlı ve cansız varlık arasındaki sınırda bu­lunurlar ve ancak elektron mikroskop ile görülebilirler. Virüs­lerin neden olduğu hastalıklar günümüzde büyük bir çaba ile araştırılmaktadır. Çünkü virüsler, henüz tedavisi saptanama­mış hastalıkların nedeni oldukları gibi bitki ve hayvanlarda oluşturdukları hastalıklarla da ekonomiye büyük zararlar ver­mektedirler.

Etkileri ve yaşam koşulları nedeniyle virüsler, temelde bakteri ve protozonlardan farklıdır. Bakteri ve protozonlara karşı etkin ilaçlar (sulfamit ve antibiyotikler) bulunduğu halde virüslere etkili olabilecek bir ilaç henüz geliştirilmemiştir. Bu­gün için virüslere karşı en etkili görünen silah, aşılarla bağı­şıklık sağlanılmasıdır.