Mide Suyu, Mide Öz Suyu
Kesin bir analiz yapılamaz. Duedonal sıvı, ağız sıvısıyla karışık bulunur. Dansitesi 1002-1007, saydam, renksiz, fazla akıcı olmayan, parlak bir sıvıdır. H20, inorganik maddeler (HCI, HC03, Na, K, Ca, CI, P, S04) , organik maddeler (enzimler, pepsin, mukus, katepsin, jelatinaz) ve diğer maddeler (kan proteinleri, laktat, non-protein nitrojen) mide suyu içinde bulunur.
Mide sekresyonunu stimüle edenler HCI’yi stimüle eder. Mukus/HCI oranı bozulursa peptik ülser oluşur.
Mide sekresyonunu stimüle edenler; gastrin, Ach, histamin, Ca’dur. Antrumun gerilmesi, pH yükselmesi, protein ürünleri ile gastrin aracılığıyla mide sekresyonu uyarılır.
Pepsin, pepsinojen adlı ön madde olarak salınır. Asit ortamda pepsin haline döner. Molekül ağırlığı 35-500 olan protein bir maddedir. 7 tip fraksiyonu vardır. 2 grupta incelenir. İdrarda salınan pepsine üropepsinojen denir. Pepsin stimülasyonu da HCI gibi stimüle edici faktörlerle artar. Bazal şartlarda (uyku ve istirahat) ve stimülasyonlarla pepsin salınır.
Bazal mukus boyun hücreleri, kardia bezlerindeki mukus hücreleri, pilor bezlerinin mukus hücreleri ve Brunner bezlerinden salınır.
Stimülasyonlar sonucu parietal hücrelerden HCI salınır. Devamlı sekresyon ile pH Ve gelince midede inhibisyon olur. pH 3’e yaklaşınca tekrar gastrin salınır, parietal hücrelere etkir, HCI salınır. Asit salmımı feedback kontrolü altındadır. İnhibe edilmede sekretin, kolesistokinin pankreozimin, VIP, glukagon, bulbogastron gibi duedonal bölgedeki APUD hücrelerinden salınan hormonlar rol alır.
Mukus yüzey epitelinin üstünü örten, saydam, parlak ve akıcı bir maddedir. Gözle görülebilen ve görülmeyen olarak 2 şekildedir. Gözle görülmeyen (erimiş) mukusta 3 tip bulunur. Solubl, mukoproteaz, glandüler mukoprotein, Bu HCl’ın mide epiteline zarar vermesini önler. Ayrıca yüzey epitelinin kendi bariyeri de vardır.
Mide Sekresyon Fazları
1. İndijestif devre: İstirahatte iken olan devredir. Kızgın, sinirli olunca da bu devredir.
2. Dijestif devre:
a. Sefalik. Düşünme ile olur.
b. Gastrik. Antrum gerilmesiyle olur.
c. İntestinal. Mide boşalmış, içerik duedonuma geçmiştir.
Analiz
Açlık sekresyonu saat 20. OO’den sonra bir şey yemeyen kişide sabah nazogastrik sonda ile mideden alınan sekresyondur. Açlık mide suyu volumu 60-100 cc arasıdır. Saydam olmalı, gıda artığı içermemelidir. Bir patoloji varsa ve mide boşalamıyorsa (normalde 3-3. 5 saatte boşalır) durum değişir. Su, semisolid, solid gıdalar farklı oranda boşalır. Mide boşalması gecikirse ilkin açlık mide suyu volumu artar, yemek artıkları içerir.
Bazal Mide Sekresyonu;
a. 1 saatlik. Sabah aç karnına 4 fraksiyon şeklinde toplanır.
b. 12 saatlik gece sekresyonu
Erkeklerde 1 saatte 2. 5 mEq, kadınlarda 1. 2 mEq’dır. 12 saatte HCI 16-18 mEq ve mide suyu 600-700 cc olmalıdır.
1. Histamin Testi: Hastada bazal şartlarda asit yoksa buna aklorhidri denir. Bunlara histamin verilir ve asit salınırsa önemli bir patoloji yoktur. Histamin verilmesine rağmen sekresyon artmazsa histamine refrakter aklorhidri vardır denir. Asit titrasyonu çok yüksekse Zollinger Ellison sendromu olabilir. Histaminle fark olmaz, çünkü hücreler zaten maximal çalışmaktadır.
2. İnsülin Testi: Vagotomi yapılmış hastaya insülin verilince hasta hipoglisemik dönemde olduğunda vagus kesilmemişse asit artar, vagotomi varsa asit yine düşük düzeydedir.
