Mide Nedir, Midenin Görevleri
Mide, sindirim sisteminin yemek borusundan sonra gelen 30 santim büyüklüğünde, yaklaşık 1 litre kapasiteli en geniş bölümüdür. Karın boşluğunda ve diyaframın hemen altında bulunan midenin yemek borusuyla birleşen bölümüne mide ağzı ve onikiparmakbağırsağı (duodenum) ile birleşen son bölümüne pilor (midekapısı) adı verilir. Midenin dış yüzü katılgan dokudan yapılmış karın zarıyla kaplıdır. Karın zarının üzerinde besinleri sıkıştırıp boşaltıcı sağımsal hareketler yapabilen uzunluğuna, enine ve eğik yalız kas tellerinden oluşmuş bir kas gömleği vardır. Bunun üstünü de, yani midenin iç yüzeyini, sümüksel gömlek kaplamıştır.
Mide, ilk olarak ağız boşluğunda mekanik değişikliğe uğramış olan yemekleri bir süre bekletmek, parçalamak, besinlerdeki proteinleri kimyasal değişikliğe uğratmakla görevlidir. Mide kaslarının yaptığı sağımsal hareketler, yemeklerin iyice dağılmasını, mide suyu ile karışmasını ve bağırsaklara geçmedi için mide kapısına (pilor) itilmesini sağlar.
Mide Suyu, Mide Öz Suyu, Mide Su Toplaması
küçük borucuklar şeklinde olan milyonlarca mide bezi tarafından salgılanır. Mide suyunun içinde tuz asiti, pepsin enziminin ön maddesi pepsinojen, lipaz enzimi vardır. Süt çocuklarında sütün sindirilebilmesi için mide suyunda lap enzimi de bulunmaktadır. Midedeki tuz asitinin, besinlerle giren bakteriler ve diğer birçok küçük canlılar üzerine öldürücü etkisi vardır. Başlangıçta aktif olmayan pepsinojen de tuz asiti aracılığıyla aktif görev yapan pepsin enzimine dönüşür. Pepsin enzimi, tuz asitinin hazırladığı asit ortamında proteinleri pepton haline getirir. Lipaz, yağlara ve karbonhidratlara (şeker, nişasta) etki yaparak onları yağ asitine ve gliserine çevirir. Yemekler sindirilme yeteneğine göre midede 2-6 saat kalabilir. Su, mide ağzı ve mide kapısı arasından en kısa yoldan doğrudan doğruya bağırsaklara geçer. Mideden en çabuk çıkan maddeler karbonhidratlardır. Ondan sonra proteinler, en sonra da yağlar gelir. Süt çocuklarının midelerinde pepsin yerine lap enzimi oluşur. Besinlerin midede yakılması sonucu oluşan boza kıvamındaki sıvı (kimtıs) bölümler halinde yavaş yavaş onikiparmakbağırsağına geçer.
Birçok nedenlerden ötürü midede görülecek atrofi durumu, tuz asidi salgısını ya da B 12 vitamininin emilmesi için gerekli olan intrinsik faktör salgısını engeller. Bu takdirde pernisyöz anemi (B 12 vitamini eksikliği) hastalığı ortaya çıkar. Bundan başka midede mekanik, kimyasal ve ruhsal etkenlerin ortaya çıkardığı birtakım hastalıklar görülebilir.
