Mide Ağrısı ve İshal – Laktoz ve Fruktoz Duyarlılığı

Bazi insanlar, bazi yiyeceklere karsi duyarlidir. Süt, meyve ve sekerle tatlandirilmis ürünler mide agrisina ve hatta ishale sebep olabilir. Bunun sonucunda laktoz, fruktoz ya da sakroz gibi bazi karbonhidratlarin sindirimi zorlasir.

Bir besinin yeterince sindirilmemesinin sebebi, o besinin içerdigi karbonhidratlarin emilimini engellemesidir. Bu besinler bagirsakta tutulur ve bakteri olusumunu tetikler. Bu besinlerin olusturdugu gaz bagirsak rahatsizligina ve siddetli ishale sebep olur.

Laktoz duyarliligi çok yaygindir. Amerika Bielesik Devletleri’nde 50 milyon kisiyi etkiledigi tahmin edilmektedir. Laktoz sadece sütte degil, ayni zamanda hergün tüketilen birçok üründe bulunur.

Nadir görülen Laktoz duyarliligi, kendiliginden olusabilecegi gibi, diger hastaliklarin tetiklemesiyle de olusabilir.

Laktoz duyarliligi, bagirsak içindeki hücreler tarafindan salgilanan laktaz enziminin eksikligi sonucu olusur. Laktazin islevi süt sekerini kanda emilimi saglanacak iki küçük üniteye ayirmaktir.

Bazi durumlarda bebekler laktaz üretiminden yoksun dogarlar. Ama yillar içinde laktaz üretiminin azalmasi daha yaygin görülen bir durumdur. Insanlarda, laktaz üretimi yasla birlikte azalir. Bu yüzden, inek sütüne karsi laktoz duyarliligi gösteren yetiskinler vardir.

Fruktoz ise daha çok elma, armut, üzüm gibi meyvelerde ve balda bulunan seker türüdür ve yapay meyve sularinin hazirlanmasinda kullanilir. Bu tarz meyve sularinda bulunan gaz, tatlandirici olarak %55 fruktoz içerir. Fruktoz duyarliliginin etkileri, insanlarin daha çok meyve yedigi yaz aylarinda yogun olarak görülür.

Sakroz, kahve ya da çay tatlandirmak için kullandigimiz seker kamisi sekeridir. Bütün sekerleme türlerinde bulunur. Sakroz duyarliligina, diger sekerlerin yol açtigi duyarliliga nispeten daha nadir rastlanir.

Sekerlere Karsi olan Duyarliligin Belirtileri:

Laktoza karsi duyarli oldugunuzda, belirtiler (midede sislik hissi, gaz, ishal) bir ya da iki bardak süt içtikten sonra ya da günlük gidalardan bol miktarda tükettikten sonra, özellikle mideniz bossa 2-6 saat içinde hissedilebilir.

Çözüm, birçok insan için siradan süt yerine daha az laktoz içeren (%70) özel bir süt içmeye baslamaktir. UZmanlar, bu dertten muzdarip olan insanlarin yiyeceklerin içindeki laktoz miktarini, dilimlenmis ekmek, misir gevregi, hazir patates püresi, et suyu, hazir kek karisimlari, çerezler, sosisler ve ketçap gibi ürünlerin üzerinde bulunan besin degerleri etiketlerinden kontrol etmeye alismalarini tavsiye ediyor.

Süt ve süt ürünleri kalsiyum ve diger gerekli gidalar bakimindan zengindir ve beslenme bu besinlerden yoksunsa bu gidalarin eksikligi vücutta er ya da geç hissedilir. Ancak brokoli gibi sebzeler, çok miktarda kalsiyum içermesine karsin, çok az miktarda laktoz içerir. Ayni durum, somon baligi ve sardunya, karides ve istiridye gibi baliklarda da geçerlidir. Ayni zamanda, tofu da (uzakdogu’da soya fasulyesi suyunun fermentasyonundan elde edilen bir tür peynir) kalsiyum bakimindan zenginken az miktarda laktoz içerir.

Fruktoz ve sakroz duyarliliginda varolan tek tedavi yöntemi, fruktoz ve sakroz içeren yiyecekleri tüketmekten kaçinmaktir veya nadiren tüketmektir. Laktoz, fruktoz ve sakroz gibi sekerler birçok ilaçta bulunur. Bu yüzden bu gidalara karsi duyarli olan insanlar ilaç kullanmak zorunda olduklari zaman doktora danismalidir.

Laktoz Duyarliligi Nedir?

Uzmanlar, vücudun bazi yiyeceklere karsi tepki vermesi gibi belirtilerden yola çikarak kisinin laktoza karsi duyarli oldugunu söyleyebilirler.

Bir çocuk laktoza karsi duyarli oldugu zaman, bunun dogustan gelen bir duyarlilik mi yoksa bakterilerin sebep oldugu bagirsak enfeksiyonlari sonucu olusan bir duyarlilik mi oldugu saptanmalidir.

Önce tani konur ve özellikle çocuklar beslenme yönünden incelenir. Doktorlar, öncelikle az miktarda laktoz içeren süt içilmesini önerir. Çünkü enzimlerin salgilanmasi için az da olsa laktoz tüketmek gerekir. Ve eger duyarlilik devam ederse, doktorlar laktozsuz bir diyet önerir.

Bu problemi teshis etmek için, "nefeste hidrojen tespiti" adinda bir test uygulanir. Hidrojene genel olarak nefeste rastlanmasa da laktoz eksikliginde, bu sekerleri besleyen bakteriler hidrojen gibi çesitli gazlar üretebilir. Bu gaz, kana karisir, kan yoluyla cigerlere gider ve nefes yoluyla da vücuttan atilir.

Fakat bu test pahali bir testtir ve Arjantin’de sadece bazi özel kurumlarda yapilmaktadir. Bu test ayni zamanda sindirim sistemindeki bazi bakterilerin miktarini ölçmekte kullanilir.

Laktoz duyarliligi için yapilan bir diger test de glikoz seviyesini ölçmek için yapilan kan testidir. Önce diyet kesilir, sonra laktoz içeren bir içecek içilir. Glikozun degisime girip girmedigini tespit etmeyi amaçlar bu test. Eger hastada laktoz tespit edilmezse, laktoz küçük parçalara ayrilmamis demektir ve glikoz seviyesi degismemistir.

Daha önceki tedaviler isiginda, eksik olan enzimleri salgilatan bazi ilaçlarla, laktoz duyarliliginin azaltildigi görülmüstür. Ancak bu ilaçlar henüz her ülkede tedarik edilememektedir.

Çocuklari dogal yöntemlerle tedavi edin. Mesela, duyarliliga sebep olan yiyecekleri yemelerini engelleyin ya da çok az miktarda yemelerini saglayin.