Image from Flickr
Meşe (Quercus robur/pedunculata)
Bitki özellikleri: Koyu yeşil yapraklı, kalın gövdeli meşe ağacını hemen herkesin tanıması gerekir. Genellikle ormanlık bölgelerde yetişir.
Bileşim: Yüksek oranda tanen(catechin taneni)
Toplama ve hazırlama: Drog olarak, genç dalların kabukları kullanılır. İlkbaharda, gövde özsuyu yükseldiğinde, bilek kalınlığını geçmeyen genç dalların kabukları soyulur. Kabuklar kıyılarak gölgede kurumaya bırakılır. Tam anlamıyla kuruduktan sonra da ince kıyılarak kullanıma hazır hale getirilir. Ülkemizde 20 kadar meşe türü vardır ve hepsi de hemen hemen aynı etkinliğe sahiptir.
Kullanım alanları ve biçimleri: Tanen içerikli drogların arasında en etkili ve kullanımı en yaygın olanı meşe kabuğudur. Tanen, mukozayı sıkıştırır ve iltihaptan arındırır. İshali durdurur ve bağırsakları güçlendirir. Bu başlangıç noktalarından yola çıkıldığında, onun pek çok amaç doğrultusunda kullanılabileceği görülür.
Ağız içi ve dişeti iltihabında, meşe kabuğu kaynama suyuyla yapılan ağız çalkalamaları çok iyi sonuçlar verir. Tanen maddesi mukozayı sertleştirir ve böylece bakterilerin ve virüslerin yaşama alanını yok eder. Sertleşen mukoza, bir süre sonra, yerini yeni oluşan sağlıklı mukozaya bırakır. Tanen, bağırsakları da aynen böyle etkiler. Yani, bağırsaklarda mayalanma başlatan bakterilerin yaşam alanları yok edilince, mayalanma ve ishal olayı da son bulur.
Meşe kabuğunun etkin maddesi tanen, deriyi her bakımdan tedavi edebilir ve ona hiçbir zarar vermez. Egzamalarda ve akıntılı çıbanlarda, yanıklarda ve açık baldır yaralarında uygulanacak kompresler çok iyi sonuçlar verir. Bu kompresler sargı beziyle sabitleştirilir, ama sargı bezini çok sıkmamak ve kompresin üstüne herhangi bir plastik parçası örtmemek gerekir. Yaranın hava almasına özen gösterilmelidir.
Aşırı el ve ayak terlemesine karşı yapılan el ve ayak banyoları çok başarılı olur. Basura karşı da oturma banyoları yapılabilir.
Meşe kabuğu çayı: 1-2 çay kaşığı dolusu ince kıyılmış meşe kabuğu, 1 bardak suya eklenir, 4-5 dakika hafif ısıda kaynatılır, 6-8 dakika demlendikten sonra süzülür ve tatlandırılmaz.
İçten tedavilerde günde 2 bardak çay yeterlidir. Gargara ve çalkalamalar, 2-3 saat ara ile gün boyunca yapılabilir.
Yan etkiler: Önerilen dozajlar aşılmadığında, bilinen hiçbir yan etkisi yoktur.