Malta Humması

Brucella cinsi bakterilerin yol açtıkları bir hastalık. Akdeniz humması veya brüselloz olarak da bilinir. Genellikle inek ya da keçilerin pastörize edilmemiş sütlerinin içilmesi sonucu ortaya çıkar.

Bakteriler ineklerin daha çok memelerine ve dölyatağına yerleşmekle birlikte, sidikte ve dışkıda da bulunabilirler. İçerdiği eritritol adlı bir şeker nedeniyle sığır plasentası bu bakterilerin çok tercih ettiği bir ortamdır. Bakteriler plasentaya yerleştikten bir süre sonra düşüğe yol açarlar.

Brucella melitensis özellikle Akdeniz ülkelerinde, keçi sütünden bulaşan bir hastalığa yol açar. Brucellasuis, domuzlara bulaşır. ABD’de çok yaygın olan bu bakteri insana çiğ domuz etinden geçer.

Brucellalar konaklarının vücuduna girince kan ya da lenf dolaşımı yoluyla lenf düğümlerine, dalağa, karaciğere ve kemik iliğine ulaşırlar, Bu organlarda retikuloendotel makrofaj adını alan bazı hücrelere yerleşerek çoğalırlar. Bunun sonucu vücudun o kesimlerinde dev hücreler meydana gelir. Brucellalar bu hücrelerin içindeyken konağın kullanacağı antibiyotiklerin ve üreteceği bağışıklık cisimciklerinin olumsuz etkilerinden korunmuş olurlar. Bu nedenle dolaşımda bol miktarda bağışıklık cisimciği bulunması, hastalığın iyileştiğini göstermez. Bir insanda hücresel bağışıklığın oluşup oluşmadığının saptanması, mikrobun varlığını ortaya çıkarabilir. Bu durumun anlaşılması amacıyla yapılan aşırı duyarlık testlerinde Brucellalardan elde edilen aşı maddeleri deriye şırınga edilir. Bu testlerde, hastalığın ivegen ya da gizli olarak geliştiği durumlarda, hastalar olumlu bir tepki gösterirler.

Hastalığın genellikle 5-12 gün arasında değişen kuluçka devresinin dokuz ay kadar sürdüğü de olur. Hastalık çoğu kez sinsice başlar. Titreme, yüksek ateş, ter ve bitkinlik görülür. Zayıflık sürekli görülen bir belirtidir. En küçük bir fiziksel çaba bile aşırı yorgunluğa yol açar. Omurganın orta bölümlerinde yaygın ağrılar duyulabilir. En sık görülen belirtiler arasında iştahsızlık ve kabızlık vardır. Hastaların yansında dalak genişler ve lenf düğümleri büyür. Bazı kişilerde karaciğer bile büyür, ancak sarılık görülmez.

Ateş 38-39° hatta 40°C’ye kadar yükselebilir. Hastalar sabahları kendilerini daha iyi hissederler. Ancak, akşamları ateş yükselir, baş ağrır ve yüz kızarır. Hasta geceleri uyuyamaz ve aşırı terler. Hastalar sinirli oldukları ve zayıfladıkları için bir psikonevroz durumu olduğu sanılır.

Malta humması tehlikeli komplikasyonlara yol açabilir. Mikrobun merkezsel sinir sistemini etkilediği menenjit ve hatta beyin yangısı belirtileri ile anlaşılır. Brucella melitensisin yol açtığı hastalıklarda çevresel sinirlerde (özellikle siyatik siniri boyunca) yangılanma olur ve sancı duyulur. Omurgada ve eklemlerde zedelenmeler ve kalp çeperinin iç bölümlerinde bazı bozukluklar da görülebilir.

Tedavi uygulanmadığı durumlarda ölüm oranı yüzde birdir. Brucella melitensisin yol açtığı hastalığı geçirenlerin %85’i üç ay içinde iyileşir. Brucella abortus vakalarının çoğu 36 ayda iyileşir ve hastaların ancak %20 kadarında, bir yıl geçtikten sonra bile hastalık belirtilerine rastlanır.

Malta humması tedavisi altı saatte bir 0,5 gramlık dozlarla alınan tetrasiklinle yapılır ve üç, dört hafta sürer. Hastalık yinelerse başka kimyasal tedaviler uygulanır. Tehlikeli durumlarda kas arasından günde iki gramlık dozlarla streptomisin şırınga edilir.

Malta humması, ancak hayvanlarda yerleşen bakteriler bütünüyle yok edildiği zaman ortadan kalkabilecektir. Veterinerler gibi hayvanlarla sürekli temasta bulunan kişiler için güvenilir bir bağışıklık yöntemi yoktur. Bununla birlikte pastörize süt bu hastalıktan korunmada önemli bir yardımcıdır.