Kus Gribi Virusu Hakkinda

Kuş Gribi Virüsü Hakkında Sık Sorulan Sorular

Çiğ kanatlı eti ya da yumurtayı ellemek tehlikeli mi?

Salgın olan bölgelerde hastalığın insana bulaşmasında en etkili yol temastır. Bu durumda çiğ kanatlı etini ya da yumurtasını ellemek son derece tehlikelidir.

Tavuk, hindi vb. etinden yapılan salam, sosis, sucuk gibi ürünler ne kadar güvenilir? Bunları yemeden önce pişirmek şart mı?

Kuş gribi salgını olan ülkelerde ya da kuş gribi olan ülke­lerden ithalat gerçekleştiren ülkelerde bu ürünleri tüket­mek risklidir. Bu sebeple bu ürünlerin alındığı şirketlerin biyo-güvenlik önlemlerini alıp almadığı denetlenmelidir. Bu besinler tüketilirken ürünlerin 70 derecede iyice pişi­rilmesi şarttir.

Kuş gribi yumurtadan geçer mi? Çiğ yumurta yemek tehlikeli mi?

Evet. Virüs taşıyıcısı hayvanın yumurtasının ancak dış kabuğunun dışkı ile bulaşık olabileceğini, bu sebeple ka­buğun temizlenmesiyle yumurtanın bulaşıcılıkta etkili olmayacağını savunanların yanı sıra virüsün yumurtanın içerdiği proteinlerde bulunabileceğini savunanlar da var­dır. Ancak yumurtanın hem içinde hem de dışında virüs bulunduğunu fikri giderek daha fazla kabul görmektedir. Ayrıca yumurtanın serin kuru bir yerde iki haftadan bir aya kadar saklanmasıyla virüsün zaten öleceğini savu­nanlar salgın tehlikesinin geçmesinden kısa bir süre son­ra bu şekilde bulaşıcılığımn ortadan kalkacağını iddia etmektedir. Bu bilgi doğru değildir. Çünkü soğutma ve dondurma işlemi ile virüs ölmemektedir. Salgının görül­düğü bölgelerde yumurtalar çiğ veya kısmi pişmiş olarak tüketilmemelidir. Yumurtalar fırınlanmayacak, kızartıl­mayacak veya diğer yöntemlerle ısıl işlemleri görmeyecek gıdalarda kullanılmamalıdır.

Yumurta kullanılan ürünler (bisküvi, pasta vb.) tehlikeli mi?

Bu ürünler tehlikeli değildir, çünkü virüsün etkisizleşme­si için gerekli sıcaklıkta yeteri kadar süre pişirilmektedir­ler. Ancak söz konusu ürünlerin hazırlanması sırasında gerekli önlemler alınmış olmalıdır.
Tavuk, hindi ya da kuş eti yemenin bir sakıncası var mı? Kaç derecede kaç dakika pişirmeliyiz? Yine de riskli olabilir mi?
Evet, salgm sürecinde kanatlı eti yemek sakıncalı olabilir. yı pişirilmemiş kümes hayvanı tüketiminin bulaşıcılıkta önemli olduğu gösterilmiştir. Virüs 30 derecede 60 dakikada ısınma yolu ile etkisizleşmektedir. Bu sebeple etle­rin en az 70 derecede pişirilmesi önerilmektedir. Etin merkez sıcaklığının 70 dereceye ulaştığı 1 saniyelik bir sürede virüsün aktivasyonunu kaybedeceği bilinmekte­dir. Bu sebeple kanatlı etleri için önerilen pişirme süreleri şöyledir:

70°C’de en az 30 dakika
75°C’de en az 5 dakika veya,
80°C’de en az 1 dakika

Dışarıda satılan kanatlı pişmiş etlerin yeterince pişmiş olduğundan emin olmamızın bir yolu var mı?

Ette pembe bölgelerin bulunması etin tamamen pişmedi-ğinin göstergesidir. Salgın durumunda kişilerin tam ola­rak pişmemiş et yemeleri tehlikelidir. Ayrıca bu yiyecek­leri hazırlayanların gerekli önlemleri almış olduğundan da emin olunmalıdır.

Marketlerdeki et reyonlarında nelere dikkat edilmelidir?

Kümes hayvanı ürünlerinin hazırlanması sırasında ahşap et tahtası değil, mermer tezgah kullanılmalıdır. Ürünlerin özsularınm çiğ yenen gıdalarla temasına izin verilmeme­lidir. Bu gıdaları hazırlayan kişiler ellerinin ve kullandık­ları yüzeylerin temizliğine önem vermeli, dezenfektanlar kullanmalılardır.

Kasap ve marketlerin tavuk, hindi vb. reyonlarında çalışanlar için tehlike var mı?

Hasta kuşların hazırlanması, tüylerinin yolunması ya da çiğ etin parçalanması hastalığın bulaşmasında etkili bu­lunmuştur. Bu tür işlerde çalışanların eldiven, önlük, maske, gözlük kullanmaları, çalıştıkları ortamın hijyenine dikkat etmeleri, ellerini sık sık yıkamaları, çalıştıkları ülkede kuş gribi salgını varsa mevcut grip aşılarından yaptırmaları önerilebilir.

Güvenli tavuk eti hangisidir? Tavuk üreticisi şirketlerin verdikleri ilanlara ne kadar güvenebiliriz?

Kaynağı bilinen tavuk eti tüketmek gerekmektedir. Ülke­mizde tavuk üreticisi şirketlerin kaynaklan bilinebilmek­tedir. Ancak Manyas’da çıkan salgının bir hindi işletme­sinde çıktığı unutulmamalıdır. Yani gerekli önlemler alınmadığında büyük işletmelerde de salgının görülmesi mümkündür.

Sokakta ölü bir kanatlı gördüm. Ne yapmalıyım?

Eğer kuş gribi salgını görülen bir ülkede yaşıyorsak (örne­ğin Türkiye), ölü kuş ile temas etmemeli, yetkililere (il veya ilçe tarım müdürlüklerine) haber vermeliyiz. İhbar­lar için kullanılması gereken telefon numarası 444 0 223’tür.

Yolda yürürken üzerime kuş pisliği düştü. Tehlikeli mi? Ne yapmalıyım?

Kirlenmiş olan giysi sıcak ya da ılık sabunlu su ile yıkama­lı ve güneş alan bir yerde kuruması sağlanmalıdır. Bu işlem sonrasında ellerin ve kuş dışkısının cildinize değ­diği noktaların sabunla yıkanması önemlidir.

Kuş gribi olduğu teşhis edilememekle birlikte hastalığı yüzünden hastaneye yatırılan birinden diğer hastalara ve sağlık çalışanlara kuş gribi bulaşması tehlikesi yok mu? Buna karşı yapılabilecek bir şey var mı?

Böyle bir tehlike vardır. Hastanın risk grubu içerisinde yer alıp almadığı mümkünse hastadan, mümkün değilse hasta yakınlarından alınacak detaylı hastalık öyküsü ile değerlendirilebilir. Buna göre eğer risk grubunda ise has­tanın odasının ayrılması ve sağlık çalışanlarının da alın­ması gereken tedbirler ile ilgili olarak bilgilendirilmesi ve uyarılması gerekir.

Sağlık çalışanları kuş gribi vakalarında kendileri için nelere dikkat etmeli?

Tek kullanımlık eldivenler kullanılmalı, kullanım sonra­sında hiçbir yere temas etmeden eldivenler çıkarılmalı­dır. Tercihen tek kullanımlık geçirgen olmayan uzun kol­lu cerrahi önlükler giyilmelidir. Gözü korumak için koru­yucu gözlük kullanılmalı ve yüksek etkili maskeler (NIOSH-N-95, vb.) takılmalıdır. El hijyenine mutlaka dik­kat edilmeli, eller dezenfektan veya sabunla yıkanmalıdır. Bunun dışında hasta kişilerin tedavisi ve bakımı ile uğra­şanların belirlenmesi, bu kişilerin mümkünse sadece bu hastalarla ilgilenmesi sağlanmalıdır. Böylece sağlık çalı­şanlarının hastalar ve hastaların bulunduğu ortamlara teması en aza indirilebilir. Hastalara bakan sağlık perso­nelinin günde iki kez ateşi ölçülmeli ve rapor edilmelidir. Ateşi 38 derecenin üzerine çıkan personele uygun tanısal testler uygulanmalıdır. Eğer alternatif bir neden saptanamazsa kuş gribi bulaşmasını önlemek için acilen antiviral tedavisine başlanmalıdır. Yüksek risk altında çalışan per­sonele ise hastalarla veya bulundukları ortamla temasın öncesinde, hastalığı önceden önlemek için bu tedavi baş­lanır.

İnsanlardaki kuluçka (inkübasyon) süresi ne kadardır?
Avian influenza H5Nl’in kuluçka süresi bilinen diğer insan influenza tiplerine göre daha uzun olabilir. Çoğu olguda hastalık virüsle ilk karşılaşmadan sonra ortalama 2-5 gün sonra görülmüş olup, 17 gün sonra da hastalık geliştiği bildirilmiştir.