Orta kulak, kulak zarının arkasında bulunan ve hava içeren bir boşluktur. Hava, burunun gerisindeki geniz bölgesinden östaki tüpü adlı küçük bir kanal ile orta kulağa taşınır. Östaki tüpünün görevi, orta kulak boşluğundaki havanın basıncını dış ortamdaki atmosfer basıncı ile eşitlemektir.
Ses dalgalarının kulak zarında oluşturduğu titreşimler orta kulak boşluğundaki küçük kemikçiklerden (örs, üzengi, çekiç) iç kulağa iletilir ve sesi beyine ileten sinirler uyarılır.
Kulak zarı delinmelerinin sebebi genellikle travma ya da enfeksiyonlardır. Kulağa tokat atılması, barotravma denilen basınç değişiklikleri, kafa kemiği kırıkları, ani patlamalar, toka, pamuklu çubuk veya kürdan ile kulak karıştırılması; asit gibi sıvıların kulaktan içeri girmesi gibi nedenlerle kulak zarında delik oluşabilir.
Orta kulak enfeksiyonları; ağrı, işitme kaybı ve zarda kendiliğinden delinmeye yol açabilir. Bu durumda kulaktan iltihaplı veya kanlı bir akıntı olacaktır. Bu durum, kulak zarı deliği ile birlikte olan orta kulak iltihabıdır. Tıbbi terminolojide bu duruma "Perforasyonlu Otitis Media" denilir.
Bu gibi durumlarda, dış kulak yolu ve orta kulağı ayıran zarda (timpanik membran) bir delik söz konusudur. Sıklıkla ağır işitme, çınlama, uğultu , baş dönmesi , yüz sinir felci ve bazen de ağır işitmeyle birlikte kulak akıntısı ile kendini gösterir, genellikle ağrıya rastlanmaz. Nadir olarak kulak zarına daha önce yerleştirilmiş bir havalandırma tüpü sonrası kulakta kalıcı küçük bir delik oluşabilmektedir.
Aslında kulak zarındaki delinmeler vücut tarafından hızla tamir edilir. Ancak kulak zarının tek görevi işitme ile ilgili olmayıp dış ortamdan kulağı koruyan, mikropların, suyun ve tozun orta kulağa girmesini engelleyen bir bariyer görevi de vardır. Delik kulak zarından içeriye giren su nedeniyle orta kulakta mikropların üremesi son derece kolaydır. Sıklıkla iyi tedavi edilmemiş ve iyi korunmayan kulak zarı deliklerinde hastalığa orta kulakta iltihap ve buna bağlı kronik değişiklikler, işitme kaybı, baş dönmesi eşlik edebilir.
Kulak, çok önemli organlarla yakın komşuluğu olan bir bölgedir. Yüz siniri orta kulaktan geçer, beyin ile çok yakın komşuluğu vardır ve denge organımız iç kulakta yerleşmiştir.
Bu nedenle kulak zarı delikleri çok şiddetli yakınmaya neden olmasalar bile eğer gerektiği gibi korunmaz ve tedavi edilmezlerse sadece işitme kaybı değil, baş dönmesi, yüz felci, menenjit, beyin apsesi gibi önemli hastalıklara neden olabilirler.
Kulak zarında delik olan bir kişi bunu önemsemeyip kulağını korumaz ve yıllarca kulak akıntısı ile yaşarsa uygulanacak tedavi artık kulağın işitmesini iyileştirmek yerine sadece kulağın akıntısını kurutmak için ameliyata dönüşebilir. Bu nedenle kulağın kendi kendine tamirini başaramadığı ve uzun süreli kulak zarı deliği olan hastalarda operasyon ile kulak zarı tamiri, bazen işitme iyileştirmesi için de ek cerrahi girişimler uygulanması gerekir.
Özellikle çocuklarda genizle kulak arasındaki östaki borusu erişkinlere oranla daha kısa olduğundan basit bir nezle bile orta kulak iltihabına yol açabilir.
Geniz eti problemi olan çocuklarda da östaki borusu kolaylıkla fonksiyon dışı kalabileceğinden sık tekrarlayan orta kulak iltihapları görülür. İyi tedavi edilmeyen orta kulak iltihaplarında şiddetli ağrı kulaktan bir akıntıyla ve rahatlamayla kulak zarının delinmesine yol açabilir.
Eğer bu aşamada da tedavi sağlanmazsa oluşan kulak zarı yırtığı kalıcı olup yaşam boyu kronik otit dediğimiz ve yukarıda bahsettiğim ciddi sonuçlara yol açabilen bir hastalığa dönüşür.
Sağlıklı iken değerini bilmeden kullandığımız pek çok organ gibi kulak da, zarının delinmesi sonucu sürekli yakınmaya yol açan ve işitememenin ne kadar zor bir durum olduğunu sürekli anımsatan bir ızdırap haline dönüşebiliyor. Sosyal yaşamda sürekli söylenenleri tekrar ettirmekten utanan birçok kulak hastası çoğu kez ya dudak okumaya başlıyor ya da mahçup olmamak için anlayamadığı cümleleri anlamış gibi yapıyor.
Kulak zarı delinmesi ameliyatla tedavi edilebilen ve kişinin durumunun farkına varmasıyla koruyucu önlemler aldığında ciddi sonuçlarından korunulabilen bir hastalıktır. Kulak zarındaki delinme altı hafta içinde kendini onarmamışsa zarın tamiri için daha fazla gecikmeden KBB uzmanına başvurmak gereklidir.
Bazılarının iyileşmesi aylar sürse de, çoğu kulak zarı delikleri delindikten birkaç hafta sonra kendi kendilerine kapanırlar. İyileşmeleri esnasında kulak sudan ve darbeden korunmalıdır.
Kaynak: Hastane.com.tr
