KÜÇÜK YAŞTA GEBELİKLER

18 yaş altı gebelik, ergen gebelik veya küçük yaşta gebeliktir. Ülkemizde 1000 kadın başına doğurganlık hızı: 20-30 yaş arasında 160 15-19 yaş arasında 50 dir. Hekimler, ergen gebeliklerine bağlı sosyal, tıbbi ve ruhsal sorunların önlenme ve düzeltilmesinden sorumludur.

Küçük yaşta gebelik riskleri konusunda özellikle genç evlileri bilgilendirilmeli hem aileyi hem de ergeni desteklemeli, Küçük yaşta gebelikleri önlemek için eğitim yapılmalıdır.

Küçük yaşta gebelik nedenleri
Ülkemizde erken evlilik sonucu 18 yaş altındaki çocuklarda gebelik sık görülmektedir.

Cinsel istismar ve ensest ilişkiler de küçük yaşta gebeliğin akılda tutulması gereken bir nedenidir. Daha seyrek olarak evlilik dışı ilişki sonucu istenen ya da istenmeyen gebelikler olabilmektedir.

Küçük yaşta gebeliğin sonuçları
Tıbbi sonuçlar
Bu yaşta ki çocuğun anatomik ve fizyolojik gelişmesi henüz tamamlanmamıştır. Pelvisi doğum için henüz uygun değildir.
Bu yaşta ki gebelerin sağlık ve eğitim düzeyi çoğunlukla düşüktür. Bu nedenlerle küçük anne adaylarında gebelik ve doğum komplikasyonları sık görülmektedir. Küçük yaşta gebelik, yüksek riskli gebelik olarak değerlendirilmelidir.

Küçük yaşta gebelerde daha sık görülen sağlık sorunları:
Kemik mineral yetersizliği
demir eksikliği anemisi
Beslenme yetersizliğidir.

Küçük yaşta gebelerde daha sık görülen gebelik patolojileri
Preeklempsi ve eklepmsi denilen gebelik toksemsisi düşük
Prematüre doğum,
düşük doğum ağırlıklı bebek.

Çocuğa kötü muamele
Anneliğe henüz hazır olmayan
kendisi de çocuk olan ergen anne
çocuk büyütmenin stresini taşıyamayıp,
bebeğini ihmal ya da istismar edebilir.

Sosyal sonuçlar
Evlilik dışı istenmeyen gebelikte; gençlerin hemen evlendirilmesi.
Böylece planlanmayan erken evlilikler çocukların yaşam seyrini değiştirip uyumlarını bozabilir.
Evlilik dışı isteyerek gebe kalma ise, ender görülmekle birlikte,
ergenin erkek arkadaşını elinde tutmak,
ana-babadan öç almak,
okuldan kaçmak,
yaşıtlarının dikkatini çekmek,
seveceği birine sahip olmak gibi pek çok nedene bağlı olabilir.

Zeminde yatan duygusal sorunlar nedeniyle ortaya çıkan gebelik mevcut sorunları daha da arttırır.

Önlemler ve çözüm
Küçük yaşta gebeliğin önlenmesi, aile planlaması bilgi iletimi ve danışmanlığı
Sağlık çalışanları
Erken evliliği önlemek için:
Aile içinde eğitim vermeli
önlenemeyen erken evlilikte de,
Küçük yaşta gebeliği önlemek için:
Aile planlaması danışmanlığı
hizmeti vermelidir

Anne adayının desteklenmesi
Oluşan gebelik devam edecekse, anne adayının gebelik boyunca ortaya çıkacak fiziksel ve duygusal sorunlarına destek olunmalıdır. Doğum sonrasında da anne ve bebek için uygun ortamlar;
sosyal,
eğitsel ve
ruhsal olarak
yaratılarak annenin yeni duruma uyumu ve bebeğin gerekli bakımı tam olarak sağlanmalıdır.

Doğum öncesi bakım
Gebelik boyunca yapılacak ev ziyaretleriyle; aday annenin kendi bakımı, beslenmesi, çocuk bakımı, eğitimi ve gelişimi konusunda eğitimi yapılmalıdır.

Babanın rolü
Genç anne adayının eşinin ve ailesinin de bu konularda destek olmak üzere eğitime katılması yararlı olacaktır.