Kompartman Sendromu, Kompartman Nedir
Kompartman sendromu, sınırlı bir alan içerisinde artmış doku basıncından kaynaklanan ve bu alanda yer alan yapıların, dolaşım ve fonksiyonlarının bozulmasına sebep olan semptomlar kompleksidir. En sık, ön kol volar yüz ile alt ekstremitenin anterior ve derin posterior kompartmanlarma ait bir tablo olmasına rağmen, vücutta, iskelet kasının fasya ile çevrili olduğu her yerde gözlenebilir. İskemiye bağlı olarak, iki ila dördüncü saatte kasta fonksiyonel değişiklikler belirirken, üçüncü saatte kapiller endotelde %30-60 arasında şişme gözlendiği bildirilmiştir. İskeminin 30. dakikasında parestezi, hipoestezi gelişir, ancak sinir fonksiyonlarının irreversibl kaybı oniki ila yirmidört saatten önce beklenmez. Kompartman sendromuna yol açan sebepler arasında en sık yanıklar, fraktürler, sıkı bandaj ve alçı uygulaması, arteryel hasar ve ekstrensek kompresyon yer almaktadır.
Tanı koymada en önemli faktör fizik muayenedir. Persistan, progresif karakterde ve immobilizasyona cevap vermeyen ağrı, majör kriterdir. Ancak, bilinci kapalı hastalarda ve ileri evre kompartman sendromu varlığında, bu kriter kullanılamaz. Duyu muayenesinde hipoestezi, anestezi varlığı, motor fonksiyonlarda azalma ve kompartmanlarm pal-pasyonunda hassasiyet saptanması tanı koymada yardımcı diğer bulgulardır. Subklinik bir tablo söz konusu olduğunda, bulguları manifest hale getirmek için pasif kas germe testi uygulanabilir. Klinik muayene dışında, kompartman basınçlarının ölçümü gibi objektif yöntemler varolsa da bunlar tanıyı koymada sekonder önem taşımaktadır.
Kompartman sendromunun tedavisi cerrahi fasiyotomidir. Median sinirin karpal tünel hizasında, ulnar sinirin guyon kanalı hizasında serbestleştirilmesi fasiyotominin ana hedefleri arasındadır. Kol ve el fasyotomilerinden sonra parmakların muayenesinde gerginlik, iskemi hissediliyorsa midaksiyal lateral planda yapılan insizyonlarla parmaklar da dekomprese edilmelidir.
Postoperatuvar dönemde el bileği dorsifleksiyonda, parmaklar avuç içerisinde top tutuyormuş gibi hazırlanan istirahat ateline alınır ve elevasyon uygulanır. İnsizyonların çoğu, 5. günde Ödemin gerilemesi ile primer olarak kapatılabilir. Primer kapatmanın mümkün olmadığı durumlarda, nekrotik dokuların debridmanını takiben insizyonların yerlerinin onarımı, 10 gün içerisinde uygulanabilen split thickness deri greftleri ile yapılabilir.
