Kolon Kanseri ve Radyasyon
Radyasyon en çok, ameliyatın olanaklı olmadığı tümörler için kullanılmakla birlikte tümörlerin kemoterapiye cevap vermediği durumlarda da bir çözüm olabilir. Dışardan verilebilir, ancak radyasyonun doğrudan tümör üzerine ya da tedavi edilmesi gereken diğer ufak bölgelere verilmesini sağlayacak teknikler geliştirilmiştir. Bunu yapabilmek için radyasyon kaynağı kanserli hücrelere olabildiğince yakın yerleştirilir—kateterlerin ya da diğer implantlann içinden ışınlanır ya da doğrudan kanserin içine yerleştirilir. Bu tip tedaviye iç ya da in-terstisyel tedavi adı verilir.
Bazen içeriden radyasyon tedavisi alanların başkalarına radyasyon geçirmemek için hastanede özel bir odada kalmaları gerekir.
Brakiterapi
Rektal kanser tedavisinde kullanılan brakiterapi, hedef bölgeye radyasyon verir. İki tipi vardır.
Yüksek dozlu (HDR) brakiterapi. Bu işlemde, tümörün içine geçici olarak ince plastik kateterler yerleştirilir ve bunların içinden birkaç dakika boyunca yüksek dozda radyasyon verilir. Ayakta tedavi kapsamında uygulanır ve uygulama bittikten sonra başkalarına radyasyon geçmesine neden olmaz.
Tohum implant brakiterapi. Bu tip brakiterapide, yaklaşık 100 minik “tohum” tümöre bırakılır ve bunlar bırakıldıkları yerde haftalar ya da aylar boyunca ufak dozda radyasyon yayar. Bu işlem genellikle hastanede kalmayı gerektirir.
Doz yoğunluk ayarlı radyasyon tedavisi (IMRT)
IMRT tekniğinde tümöre ve çevresine üç boyutlu radyasyon dozu vermek üzere bilgisayar programı kullanılır. Tomoterapi adı verilen bir versiyonunda BT görüntüleme tekniğiyle kullanılır. Bu işlemde tedavi edilmesi gereken tümörün büyüklüğü ve biçiminin “heykeli” çıkar ortaya ve çevre doku radyasyondan korunur.
İntraoperatif radyasyon tedavisi (IORT)
Bu tedavi, ameliyatla tümör alındıktan sonra kalan doku üzerinde hasta daha ameliyathanedeyken yüksek dozda radyasyon verilmesine yöneliktir. Abdominal ameliyat yapıldığından doz sadece seçilen bölgeye verilebilir. Bazı durumlarda gereken tek radyasyon tedavisi bu olur.
TheraSphere
İçeriden uygulanan lokalize bir radyasyon tekniği olan bu işlemde milyonlarca minik radyoaktif boncuk (mikrosfer) kana verilir ve he-patik arter (karaciğerin atardamarı) kanalıyla karaciğere yönlendirir.
Minik mikrosferler sağlıklı dokulara besin taşıyan iri kan damarları içinden geçip giderken tümörü besleyen ufak kan damarlarında sıkışıp kalır ve kaldıkları yerden doğrudan tümöre radyasyon gönderir. Kemoterapi için kullanılan TACE yöntemine (bak s. 106) çok benzer biçimde mikrosferler de bacaktaki femoral arterden sokularak floroskopi altında hepatik artere yönlendirilen bir kateter içinden de gönderilebilir. Bu işlem hastanede yapılır, ama genellikle genel anestezi kullanılmaz.
Cyberknife
Bu radyasyon tedavisi yönteminde tümörün yok edilmesi için ışın yönü çok hassas ayarlanmış yüksek enerjili radyasyon verilir. Enerji sadece iki ya da üç yönden değil, tümörün çevresindeki pek çok açıdan birden geldiğinden verilen doz çok yüksek olabilir. BT tarama-sıyla tümör saptanır, sonra da dört ya da beş saat süren bir seansta radyasyonla ışınlanır. Hasta uygulama sırasında uyanıktır ve uygulama genellikle acısız olur.
