KISIRLIK VE NEDENLERİ
Gebelik kaybıKadının gebe kalmasına rağmen canlı doğum yapamamasıdır.4. Doğurganlığın azalmasıEşlerden birine veya ikisine bağlı nedenlerle gebe kalma olasılığının azalmasıdır. Tam bir kısırlık söz konusu değildir.Gebeliğin meydan gelmesi için, erkek yumurtalıklarından normal döl hücreleri üretebilmelidir. Ayrıca, döl hücrelerini taşıyan kanalların açık olması, sertleşme ve boşalma işlevlerinin normal olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Kadının ise, üreme organlarının cinsel ilişki sırasında erkek döl hücrelerinin boşalmasına ve ilerlemesine elverişli olması, yumurtalılarında yumurta üretebilmesi, tüplerin en az birinin açık olması, rahminin döllenmiş yumurtayı geliştirip olgunlaşana dek taşıyabilmesi ve gebeliğin sürdürülmesi için yumurtalıklarında yeterli miktarda hormon yapımı olması gereklidir.Çiftlerde, kısırlığın %50’sinden erkekler sorumludur. Erkek döl hücrelerinin yapı ve fonksiyonları ile ilgili anormallikler nedenlerin başında gelmektedir. Kadına ait faktörler, %40-50 oranında saptanmaktadır. Nedenleri, yumurtlama bozuklukları, tüplerde ve rahim ağzındaki hastalıklar veya iltihaplanmalardır. Kısır çiftlerin %10-20’sinde ise neden bulunamamaktadır. Hem erkekte, hem kadında kısırlığın en sık nedenleri, üreme organlarındaki iltihaplanmalar, cinsel yolla bulaşan hastalılardır. Ayrıca, kadınlarda düşük, kürtaj ve gebelik sonrası meydan gelen iltihaplanmalar çok önemlidir.Hiçbir gebeliği önleyici yöntem yani aile planlaması yöntemi kısırlığa neden olmaz. Fakat, enjekte edilen 3 aylık hormon iğneleri doğurganlığın geri dönüşünü ortalama 6-9 ay geciktirebilirler. Ancak, kesinlikle, kısırlık meydan gelmez.Kısırlıkta önemli olan faktörler şunlardır:1. Kadının yaşı40 yaş ve üzerinde olan kadınlarda gebe kalma ihtimali azalmıştır.2. Erkeğin yaşıİlerleyen yaş ile ilişki sıklığının azalması gebe kalma olasılığını azaltır.3. Cinsel ilişki sıklığıCinsel ilişki sıklığı artıkça gebe kalma olasılığı artar.4. Cinsel ilişkinin zamanlamasıKadının yumurtası sadece 24-48 saat yaşayabilir ve kadınlar ayda sadece bir kere yumurta atarlar. Yumurtlama döneminde ve hemen sonraki cinsel ilişkilerde gebe kalma olasılığı bulunmaktadır.5. Kayganlaştırıcı maddelerEczanelerden alınan bazı kayganlaştırıcı maddeler erkek döl hücrelerini öldürücü özelliğe sahiptirler. KISIRLIK VE NEDENLERİGebeliği önleyici yöntemlerin kullanılmamasına ve düzenli yani haftada 2-3 kere cinsel ilişkiye girilmesine karşın 1 yıl süre ile gebeliğin oluşmaması olarak tanımlanabilir. Bütün dünyadaki sıklığı hakkında kesin bilgi bulunmamakla birlikte, gelişmiş ülkelerde evli çiftlerin %8-12’sinde görülmektedir.Kısırlık 4 alt başlıkta incelenebilir:1. Birincil kısırlıkÇiftin, hiç çocuğu bulunmamaktadır. En az 12 ay boyunca gebeliği önleyici yöntem kullanmadan cinsel ilişkiye girilmesine rağmen hiç gebelik oluşmamıştır.2. İkincil kısırlıkÇiftin, çocuğu olması veya ölü doğumla ya da düşükle sonuçlanmış gebelik öyküsü olması ancak en az 12 ay boyunca gebeliği önleyici yöntem kullanmadan cinsel ilişkiye girilmesine rağmen hiç gebelik oluşmamıştır.Bu maddeler kullanıldığında gebe kalmayı engellerler.6. Sigara ve alkolBunlar erkek döl hücrelerinin kalitesini düşürürler. Ayrıca, esrar gibi uyuşturucu madde kullanımı da gebeliği engelleyebilir.7. AmeliyatKadın ve erkeklerde üreme organları ile ilgili bazı ameliyatlar, yapışıklıklar, şekil değişiklikleri, sinirlerin zarar görmesi gibi nedenlerle kısırlığa neden olabilir.8. Cinsel yolla bulaşan üreme organların enfeksiyonlarıCinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle, her yıl dünyada binlerce insan ölmekte yüz binlercesi de kısır kalmaktadır. Halbuki, bu hastalıkların çoğu tedavi edilebilir. Daha da önemlisi, önlenebilir. Bunun için, çok sayıda kişi ile cinsel ilişkiye girmemek ve cinsel ilişki sırasında kondom (prezervatif, kılıf) kullanmak yani güvenli cinsel ilişki gereklidir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon belirtilerinden bazıları şunlardır:Vajenden veya penisten olağanın dışında renkli, kokulu akıntı gelmesiİdrar yaparken ağrı ve yanma hissiVajen veya penis çevresinde ağrı ve kaşınmaCinsel ilişki sırasında ağrıVajen veya penis çevresinde ağrı/kızarıklık, sivilce, yaraBu belirtiler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar dışında, diğer üreme organları ile ilgili hastalıklarda da olabilir. Bu nedenle, cinsel ilişki olmasa da, bu belirtiler bulunuyorsa, mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gereklidir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisinde verilen ilaçların, hekimin önerdiği sürede, doğru dozda kullanılması çok önemlidir. Tedavide, kısırlığa neden olan hastalı veya iltihaplanmalar teşhis edilerek iyileştirilmesi çok önemlidir. Ayrıca, bazı hormon tedavileri ve “tüp bebek” uygulamaları da yapılmaktadır.Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi almak için, sağlık ocaklarına, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezlerine veya hastanelerin üroloji ve kadın hastalıkları ve doğum polikliniklerine başvurabilirsiniz.Ayrıca, belirtisi olsun olmasın, bu kişilerin cinsel ilişkide bulunduğu herkesin tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavi bitiminde ise, tekrar kontrole giderek hastalığın iyileşip iyileşmediği saptanmalıdır. Eğer hastalı iyileşmediyse, tedavi tekrarlanabilir. Bu durumlarda, cinsel ilişkiye girilen kişilerin de tedavi alıp almadığı ve iyileşme olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir.
