Kısırlık ile ilgili genel bilgiler

Kısırlık (İnfertilite) tanımı

Her evlenen çiftin çok kısa bir süre içinde gebe kalması mümkün değildir. Her iki bireyin normal üreme yeteneği olduğu durumda bile o ay için gebe kalma ihtimali %20-25 civarındadır.

Çiftlerin çocuk sahibi olabilmeleri için bazı şartlar gereklidir:

• Kadında yumurtlama olması (ovulasyon)

• Erkeğin sağlıklı sperm üretebilmesi (normal sperm)

• Rahimde bebeğin yerleşip büyüyebilmesi için yapısal bir engel olmaması

• Rahim kanallarının en az birinin açık ve işlevsel olması

• Normal cinsel yaşam

O halde, Normal cinsel hayatı olan ve korunmadıkları halde bir sene sonunda gebe kalmayan çiftlerde kısırlık düşünmek gerekir.

Şunu unutmamak gerekir ki evli çiftlerin bir sene sonunda % 80 kadarı gebe kalmakta ve geri kalan % 20 si gerçek kısır grubu oluşturmaktadır.

Kısırlık kadına ait bir sorun mudur?

Kısırlık bazı yörelerde sadece kadına ait bir sorun olarak kabul edilmektedir. Halbuki, esas neden sadece kadına, sadece erkeğe bağlı olabileceği gibi her ikisinden de kaynaklanabilir. Bazen de yapılan muayene ve tüm tetkikler sonucu kısırlık nedeni olabilecek bir bulgu tesbit edilemez.

O halde, kısaca nedenler şunlardır:

• Sadece kadına ait

• Sadece erkeğe ait

• Her ikisine ait nedenlerin birlikte olduğu durumlar.

• Hiçbir nedenin bulunamadığı grup.

Ne zaman doktora başvurmalı?

Çocuğu olmayan bir çiftin doktora ne zaman başvuracağı özetle

• Geçen evlilik süresine

• Kadının yaşına

• Kadının adet görüp görmemesine

bağlı olmakla beraber, bazı faktörleri de göz ardı etmemek gerekir. Şöyle ki:

• Bazı çiftler değil bir sene, 2-3 aylık evli kaldıktan sonra çevre etkisi ile hemen çocuk istiyorum, bebek istiyorum, niye hemen gebe kalamadım gibi kısır mıyız diye kaygıya kapılmaktadırlar. Böyle çiftlerin mayene edilmesi ve şüpheli bulgu yoksa cinsel ilişki zamanlaması konusunda gerekli bilgilerin hatırlatılması, onlara manevi destek verilmesi gerekir. Kısırlık düşündürecek bulgular varsa erkenden tetkiklere başlanabilir. En başta, erkeğin sperm analizini yapmak çok aydınlatıcı olmaktadır.

• Bazı yörelerimizde çok erken yaşta evlilik yapılmaktadır. Böyle durumlarda genç kadınlarda adet düzensizlikleri, yumurta gelişmemesi, yumurtlama olmayışı sık raslanan durumlardır. Hormonal sistem henüz tam olgunlaşmadığı için gebe kalma yeteneği azalmış olabilir.

• Kentleşme ile kadınların çalışma hayatında daha aktif olması sonucu daha ileri yaşta evlilikler söz konusu olmaktadır. 35-40’lı yaşlarda ilk evliliklerini yapan çiftler az değildir. Bu gibi durumlarda detaylı bir muayene ve tetkik gerekebilir. Bilindiği gibi, yaş ilerledikçe diabet, kalp hastalığı, tansiyon ve bunun gibi bazı durumların görülme olasılığı artmaktadır.

• Özellikle kırsal yerleşim bölgelerinde çocukluk çağında geçirilen bazı bulaşıcı hastalıklarda kişiye yeterli aşılama yapılamamış veya tedavi görememiş ise üreme kapasitesinde azalma olabilir.

Yukarda bahsedilen veya eklenebilecek pek çok özel durum nedeniyle çocuk sahibi olmak isteyen bir çift doktora başvurduğunda mutlaka dikkatli bir muayeneden geçirilmesi gerekir. Kadın ve erkeğin sağlık hikayesine göre bir plan çizmek ve önermek doktorun bilgi ve görgüsüne, insiyatifine bağlıdır. Tüp bebek öncesi yapılacak tedaviler varsa uygulanmalı, daha sonra gerekiyorsa tüpbebek yapılabilir. Olasılıklar çifte açıkça anlatılmalıdır. Kısırlık ve tup bebek ile ilgili ayrıntılar, ör: icsi, ivf, mikroenjeksiyon, polikistik over, endometrioz, miyom, gebelik oranlarını etkileyen olaylar çiftin durumuna göre izah edilir.

Kısaca evli bir çift gerek duyduğu zaman doktora başvurabilir.