Kısa Dalga Diatermi

KISA DALGA DİATERMİ

VAKIF GUREBA HASTANESİ
FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASTON KLİNİĞİ
DiatermiDiatermi: “ısı vasıtası”, 1907 : “ vasıtası”, 1907 NagelschmidtNagelschmidt
* Vücut derinliklerinde bulunan dokuların * Vücut derinliklerinde bulunan dokularn ısıtılmasılması
1. Kısa dalga 1. Ksa dalga DiatermiDiatermi
2. Mikrodalga 2. Mikrodalga DiatermiDiatermi
3. 3. UltrasonUltrasonDiatermiDiatermi
Yüksek Frekanslı AkımlarYüksek Frekansl Akımlar
* 1 Mhz ve üzerindeki frekanslara sahip * 1 Mhz ve üzerindeki frekanslara sahip alternatif akımlardır.alternatif akmlardr.
* Alçak ve orta frekanslı akımlar gibi dokuda * Alçak ve orta frekansl akmlar gibi dokuda uyarı meydana getirmezleruyarı meydana getirmezler
* Boşlukta hızları 300.000 km/* Boşlukta hzlar 300.000 km/h’dırh’dır..
* Hızları sabittir ve dalga boyu=h/f (yani * Hzlar sabittir ve dalga boyu=h/f (yani dalga boyu ve frekans ters orantılıdır.)dalga boyu ve frekans ters orantılıdır.)
YFA ÖzellikleriYFA Özellikleri
* Bu akımlar çok kısa sürelerle yönlerini * Bu akımlar çok ksa sürelerle yönlerini değiştirdiklerinden insan vücudundan geçerken değştirdiklerinden insan vücudundan geçerken elektroliz olaylarına ve adeleadelekasılmalarına kasılmalarına neden olmazlar.neden olmazlar.
* Su içeriği yüksek kaslar ve iç organlar * Su içeriği yüksek kaslar ve iç organlar YFA’ıYFA’su içeriği düşük, yağ ve kemik dokularına göre su içeriği düşük, yağ ve kemik dokularna göre 10 kez daha iyi iletirler.10 kez daha iyi iletirler.
YFA’lardaYFA’lardaortaya çıkan ısıortaya çkan ısı::
* Akım gücünün karesi ile doğru orantılıdır* Akm gücünün karesi ile doğru orant
* İletkenin rezistansıyla doğru orantılıdır* İletkenin rezistansyla doğru orant
* Akımın * Akn geçtiğigeçtiğsüre ile doğru orantılıdırsüre ile doğru orantılıdır
* Etkili bir tedavi için doku ısısının 40-45 dereceye kadar yükseltilmesi gerekir.
* Subkutanyağ dokusu ısının derinlere iletilmesine engel olur.
* Diatermiyöntemleri ile cilt bariyerikolayca geçilir.
DiatermiDiatermiile dokularda oluşturulan ısıile dokularda oluşturulan değerlerideğerleri::
* Enerji kaynağının gücü* Enerji kaynağn gücü
* Uygulama yöntemleri* Uygulama yöntemleri
* Dokuların fiziksel özellikleri* Dokuların fiziksel özellikleri
* Dokuların kan dolaşımı ve refleks yanıt * Dokuların kan dolaş ve refleks yant
ile ilgilidir.ile ilgilidir.
Derin dokları ısıtmaya çalışırken dikkatDerin doklartmaya çalışırken dikkatedilmesi gerekenleredilmesi gerekenler::
*Uygulanan manyetik alanın büyüklüğü*Uygulanan manyetik alann büyüklüğ
*Manyetik alanın kesit yeri*Manyetik alanın kesit yeri
*Manyetik alanın doku yüzeyine olan *Manyetik alanın doku yüzeyine olan doğrultusudoğrultusu
Kısa Dalga Diatermi
1010-100 mHzfrekansa sahip YFA’ınderin dokuda ısı meydana getirmek amacıyla kullanılmasıdır.
Dalga boyu 3Dalga boyu 3-30 m arasındadır.
Tedavide genellikle frekansı 27,12 Tedavide genellikle frekans 27,12 mHzve dalga boyu 11,06 m akımlarla 22 frekanslı ve 7,5 m dalga boylu cihazlar kullanılmaktadır.
Kısa Dalga cihazının özellikleri
1)AkımKaynağı:Şehir akımıdırŞehir akımıdır
2)Makine Devresi(OssilasyonDevresi):Şehir Şehir akımını istenen kısa dalga frekansına yükseltir.akımını istenen kısa dalga frekansına yükseltir.
3)Hasta Devresi(Rezonans Devresi):Hastaya uygulandığında alanın kapasitesine göre makine devresi ile aynı frekansın elde edilmesini sağlar.
Doku düzeyinde gelişen olaylar:Doku düzeyinde gelişen olaylar:
1)1)İyonik Hareket İyonik Hareket
2)2)DipolDipolRotasyonuRotasyonu
3)3)Moleküler Moleküler DistorsiyonDistorsiyon
YFA YFA larlalarlameydana gelen ısı oluşumunda en meydana gelen oluşumunda en fazla fazla iyonik hareketiniyonik hareketinrolü vardır.rolü vardr.
Uygulama Şekli
*Önce cihaz test edilmelidir
-Floresanlamba tekniği
-Terapist elini elektrodlarınarasına sokarak sıcaklık duymayı bekler.
*Tahta masa kullanılmalıdır.
*Tedavi edilecek alan kuru ve çıplak olmalıdır.
*Hasta üzerinde herhangi bir metal olmamalıdır.
*Elektrodlaruygun şekilde yerleştirilmeli ve tedavi süresince konumları bozulmamalıdır.
Uygulama Yöntemleri
1)Elektrodlarınkarşılıklı yerleştirildiği ve tedavi edilecek dokunun elektrodlarınarasında bulunduğu uygulama şekli:şekli:Kondansatör(Kondansatör(KapasitörKapasitör))Alan YöntemiAlan Yöntemi
2)Kablo şeklindeki elektrodlarınekstremiteleresarılması veya kendi etrafında sarmal şekle getirilerek uygulanması:İndüksiyonİndüksiyonYöntemiYöntemi
Kondansatör Alan Yöntemi
Elektrotlar tedavi edilecek alanın iki yanına Elektrotlar tedavi edilecek alann iki yanna yerleştirilerek uygulanır.
Akım verilince Akm verilince elektrodlararasında hızlı değişim gösteren bir elektriksel alan oluşur.
Elektriksel alan içindeki dokularda iyon Elektriksel alan içindeki dokularda iyon hareketi,hareketi,dipoldipolhareketi ve moleküler hareketi ve moleküler distorsiyondistorsiyonortaya çıkarak ısı meydana gelir.ortaya çkarak meydana gelir.
Kondansatör alan yönteminde ortaya çıkan ısıKondansatör alan yönteminde ortaya çıkan ısı elektrik alanın içinde meydana gelen kuvvet elektrik alanın içinde meydana gelen kuvvet çizgilerine ve bunların dağılım özelliklerine çizgilerine ve bunların dağılım özelliklerine bağlıdır.bağlıdır.
En fazla ısı En fazla yüzeyelyüzeyeldokularla,düşük dokularla,düşük impedanslıimpedanslı((dielektrikdielektrikkatsayısı yüksek) katsayısı yüksek) dokularda meydana gelir. dokularda meydana gelir.
Isının Derin dokulardaIsn Derin dokulardaoluşumunun oluşumunun sağlanması için:sağlanması için:
*ElektrodlarınElektrodlaryerleşim şekline yerleşim şekline
*Dokuya uzaklığına*Dokuya uzaklğna
*Birbiri ile ilişkisine *Birbiri ile ilişkisine
*Büyüklüklerine dikkat edilmelidir. *Büyüklüklerine dikkat edilmelidir.
Elektrotları yerleştirirken dikkat Elektrotlar yerleştirirken dikkat edilmesiedilmesigerekenler:gerekenler:
*ElektrodlarlaElektrodlarlacilt arasında birkaç cm boşluk cilt arasnda birkaç cm boşluk olmalıdır.(7,5 cm yi olmalıdır.(7,5 cm yi geçmemelidirgeçmemelidir))
*Her iki *Her iki elektrodunelektroduncilde uzaklığı eşit olmalıdır.cilde uzaklğ eşit olmalıdır.
*ElektrodlarElektrodlartedavi edilecek alandan büyük olmalıdır.tedavi edilecek alandan büyük olmalr.
*Her iki *Her iki elektrodelektrodaynı büyüklükte olmalıdır.ayn büyüklükte olmalr.
*ElektrodlarElektrodlarcilt yüzeyine paralel yerleştirilmelidir.cilt yüzeyine paralel yerleştirilmelidir.
**ElektrodlarElektrodlararasındaki mesafe arasndaki mesafe elektrodlarlaelektrodlarlacilt cilt arasındaki toplam mesafeden büyük olmalıdır.arasndaki toplam mesafeden büyük olmalıdır.
ElektrodlarınYerleştirilme Şekilleri
Elektrodlarınçeşitli şekilde yerleştirilmesiyle farklı alanlar farklı biçimde ısıtılabilir.
a)Çapraz Atış Yöntemi
b)Eş Düzlemli Yerleştirme
c)Karşıt Düzlemli Yerleştirme
d)Tek Kutup Yöntemi
Çapraz Atış Çapraz Atş Yöntemi:ElektrodlarElektrodlarönce bir önce bir yönde yerleştirilir ve tedavi yönde yerleştirilir ve tedavi süresinin yarısında süresinin yarısında elektrodlarelektrodlarbir bir önceki konuma tam dik olacak önceki konuma tam dik olacak şekilde uygulanır.Bu şekilde şekilde uygulanır.Bu şekilde tedavi edilecek alan her yönden tedavi edilecek alan her yönden ısıtılmış olur.Ör:Diz eklemiısıtılmış olur.Ör:Diz eklemi
Eş Düzlemli ş Düzlemli Yerleştirme:ElektrodlarElektrodlartedavi tedavi edilecek yüzeyin aynı tarafına edilecek yüzeyin aynı tarafına yerleştirilir.Omurga için uygun yerleştirilir.Omurga için uygun tedavi şeklidir.tedavi şeklidir.
Karşıt Düzlemli Yerleştirme:Karşt Düzlemli Yerleştirme:En sık En sık kullanılan yöntemdir.kullanılan yöntemdir.ElektrodlarElektrodlartedavi tedavi edilecek alanın iki yanına cilde paralel olacak edilecek alanın iki yanına cilde paralel olacak şekilde yerleştirilir.şekilde yerleştirilir.
Tek Kutup Yöntemi:Tek Kutup Yöntemi:Bir Bir elektrodelektrodtedavi tedavi edilecek alan üzerine yerleştirilir,diğeri ise edilecek alan üzerine yerleştirilir,diğeri ise ilgisi olmayan uzak bir yere konur.O alanda ilgisi olmayan uzak bir yere konur.O alanda yüzeyelyüzeyelısınma sağlanır.nma sağlanır.
İndüksiyon Yöntemindüksiyon Yöntemi
Uygulama indüksiyon bobini ile yapılır.Uygulama indüksiyon bobini ile yapr.
Bobini teşkil eden kabloya çeşitli şekiller verilebilir.Bobini teşkil eden kabloya çeşitli şekiller verilebilir.
En çok uygulanan bobin şekilleri:En çok uygulanan bobin şekilleri:
**MonodMonod:Kablonun bir bobinin iki ucuna bağlanmışKablonun bir bobinin iki ucuna bağlanmış şeklidir.şeklidir.
*DiplodDiplod:Monoda benzer.Ancak aynı kabloda Monoda benzer.Ancak aynı kabloda birbirinden ayrı iki sargı bulunmaktadır.birbirinden ayrı iki sargı bulunmaktadır.
*Sarmal:*Sarmal:KablonunKablonunorta kısmı kendi etrafında orta ksm kendi etrafında dolanarak dolanarak monodmonodgibi yada gibi yada ekstremitelereekstremiteleresarılarak sarılarak uygulanır.uygulanır.
İndüksiyon bobinini teşkil eden kablonun ndüksiyon bobinini teşkil eden kablonun uçları arasında kondansatör yöntemine benzer uçları arasında kondansatör yöntemine benzer şekilde alternatif şekilde alternatif karekterdekarekterdeelektrik alanıelektrik alanımeydana gelir.meydana gelir.
Orta kısım çevresinde ise değişken bir Orta km çevresinde ise değişken bir manyetik indüksiyon alanımanyetik indüksiyon alanıortaya çıkar.ortaya çıkar.
Manyetik alan içerisinde bulunan bir iletken Manyetik alan içerisinde bulunan bir iletken (kan,kas gibi) içinde oluşan elektron (kan,kas gibi) içinde oluşan elektron hareketleri hareketleri EDDY akımlarınıEDDY akmlarınımeydana getirir.meydana getirir.
EddyEddyakımı ile,akımın iletkenliğiyle doğru orantılı ak ile,akımın iletkenliğiyle doğru orantılı olarak bir ısı meydana gelir.Örneğin olarak bir ısı meydana gelir.Örneğin kaslarkaslaren fazla en fazla ısınır.ısınır.
LigamentLigament,tendontendongibi yapılar ısıtılmak isteniyorsa gibi yapılar ısıtılmak isteniyorsa Kondansatör Yöntemi Kondansatör Yöntemi kaslarkaslarısıtılmak isteniyorsa ısıtılmak isteniyorsa İndüksiyon Yöntemiİndüksiyon Yöntemitercih edilmelidir.tercih edilmelidir.
Tedavi edilecek alanda Tedavi edilecek alanda kontraktürkontraktürvarsa,geniş veya varsa,geniş veya girintili çıkıntılı ise kondansatör yöntemi girintili çntılı ise kondansatör yöntemi kullanılamaz,kullanılamaz,indüksiyonindüksiyonyöntemiyöntemitercih edilir.tercih edilir.
Kısa dalga sa dalga ditermiditermiuygulamalarında süre 10 uygulamalarında süre 10 dkdk.dan kısa olmamak üzere 20.dan kısa olmamak üzere 20–30 30 dkdkarasındadır.arasındadır.
KDD tedavileri KDD tedavileri hergünhergünyada haftada 3 kez yada haftada 3 kez yapılmalıdır.yaplmalıdır.
Kesikli Kısa Dalga
‘‘AtermikAtermikDiatermiDiatermi’’
Isı oluşturmayacak dozda kısa dalga Is oluşturmayacak dozda ksa dalga uygulamasıdır.
Uyarılar arasında bir zaman periyodu olması Uyarlar arasnda bir zaman periyodu olması nedeniyle ısı etkileri görülmez,etki daha çok mekanik veya biyolojik değişikliklere bağlıdır.
Saniyede 80Saniyede 80-600 pulsverilir.Pulssüresi 65 mikrosaniyedir.
Ortalama doz 170 Ortalama doz 170 wattwattolmalıdır.olmalr.
Kesikli Kısa Dalga
GenellilleGenellillesürekli kısa dalga sürekli ksa dalga diatermiile aynı endikasyonlar
Yüksek ısının sakıncalı olduğu durumlarda Yüksek n sakncalı olduğu durumlarda ör:Akut ve subakutyumuşak doku lezyonlarındaönerilmektedir.
Yumuşak doku zorlanmaları,yaralanmalarında Yumuşak doku zorlanmalar,yaralanmalarnda ve periferiksinir rejenerasyonlarındadaha iyi sonuç(özellikle SudeckAtrofisi)
DiatermininFizyolojik Etkileri
VazodilatasyonVazodilatasyon
Biyolojik Biyolojik membranmembranfiltrasyonfiltrasyonve ve difüzyondifüzyonözelliğinde artmaözelliğinde artma
KapillerKapillerdamarlarda damarlarda permeabilitepermeabiliteartışıartş
Dokularda metabolizma artışıDokularda metabolizma artş
Enzimlerle ilgili reaksiyonlarda hızlanmaEnzimlerle ilgili reaksiyonlarda hzlanma
Proteinlerin parçalanması sonucu Proteinlerin parçalanmas sonucu polipeptitve histaminaçığa çıkması
Kas dokusunda Kas dokusunda tonusutonusudüzenleyen gama düzenleyen gama liflerinin aktivitesi azalır.liflerinin aktivitesi azalr.
Bağ dokuların Bağ dokularn elastisitesielastisitesiartarartar
Isı artışı ağrı eşiğini yükseltir Is artışı ağrı eşiğini yükseltir
ENDİKASYONLAR
DejeneratifDejeneratifeklem hastalıkları(eklem hastalklarOsteoartritteyangı belirtisi varsa kontrendike)
Kalça eklemi gibi derin eklemlerin Kalça eklemi gibi derin eklemlerin ısıtılmasındalmasnda
RomatizmalRomatizmalHastalıklar(Kronik dönem)Hastalklar(Kronik dönem)
RA ve AS RA ve AS ninnininaktifinaktifdönemleridönemleri
PosttravmatikPosttravmatikeklem eklem lezyonlarılezyonlar
DejeneratifDejeneratifdisk hastalığı disk hastalğ
BursitBursit,tendinittendinit
KrKr. Bronşit,. Bronşit,KrKr.Sinüzit.Sinüzit
KrKr.AdneksitAdneksit
PeriferikPeriferikarter yetmezliği(tıkanmanın arter yetmezliği(tkanmanın proksimalineproksimaline))
Eklem Eklem KontraktürlerindeKontraktürlerinde(EHA (EHA yıarttırmak arttırmak için egzersize hazırlık amacıyla)için egzersize hazırlık amacıyla)
KONTRENDİKASYONLAR
Akut Akut inflamasyoninflamasyon(A. ve (A. ve subakutsubakuttromboflebittromboflebit,A.,A.adneksitadneksit,parametrit, A.omuz periartriti)
Akut Akut travmatiktravmatikyaralanmalaryaralanmalar
Ateşli Ateşli enfenf.hastalıkları.hastalklar
NeoplastikNeoplastikhastalıklarhastalklar
Isı duyusunda Is duyusunda bozukluk(Siringomiyeli,Polinöropati,Lepra)
Şuur bozukluğuuur bozukluğu
Gebelik(Gebelik(EmbriyoletalEmbriyoletalve ve teratojenikteratojeniketki),etki),menstrüelmenstrüelsiklussiklus
Kanama veya kanama eğilimiKanama veya kanama eğilimi
Doku içinde metal bulunması(dokuda aşırıDoku içinde metal bulunması(dokuda aşırı ısınma ve buna bağlı yanık riskiısınma ve buna bağlı yanık riski!!!!))
PacePacemakermaker,işitme cihazı,RİA,işitme cihaz,RİA
Göze direkt uygulama(KataraktGöze direkt uygulama(Katarakt!!!!)
TEŞEKKÜRLER