Kırım-Kongo kanamalı ateşi (KKKA) nedir?

Keneler yoluyla insanlara bulaşan ve çoğu zaman ölümle sonuçlanan virüslerden kaynaklanan bir hastalıktır. Kırım-Kongo kanamalı ateşi hastalığın ilk görüldüğü ülkelerden adını alarak KKKA kısaltmasıyla tanımlanmaktadır. Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirus soyundan gelen virüslerin taşıdığı bir hastalıktır. Bu grup virüsler, 100 nm (nanometre) büyüklüğünde, Ribonükleik asit (RNA) içeren, heliksel kapsidli ve zarflı virüslerdir.

KKKA, ateş, cilt içi ve diğer alanlarda kanama gibi belirtilerle seyreden bir enfeksiyondur. Hayvanların üzerinde, tarlada veya kırsalda yaşayan kenenin ısırmasıyla inanlara bulaşır. Közellikle yaz aylarında kene ısırmasından kaynaklanan ölüm haberleri sıklıkla duyulmaya başlar. Keneden kaynaklanan ölümlerin artmasıyla son yıllarda yeni tedavi yöntemleri uygulanmasına rağmen, bu enfeksiyonlarda hala ölüm vakaları ile karşılaşılması konunun önemini göstermektedir.

KKKA kenelerin vektörlük yaptığı ve insanlarda sendromlar halinde görülen ölümcül bir enfeksiyondur. İnsanlarda bazı durumlarda ayaktan tedavi, bazı durumlarda ise üst düzey yatarak tedavi uygulanır. Kenenin vücuda temasıyla ya da ısırmasıyla birlikte bilinçsiz yapılan müdahale virüsün yayılmasını kolaylaştırır. İlerleyen durumlarda başlıca ensefalitler, kısa süren ateşli hastalıklar, kanamalı ateşler, poliartrit ile ön plana çıkan sendromlar şeklinde görülür.

Aslında Kırım-Kongo kanamalı ateşi virüsü dayanıksızdır, konakçı dışında yaşayamazlar. Bu viruslar 56ºC’de 30 dakikada inaktive olur, kanda 40 ºC’de 10 gün yaşayabilir, %1 hipoklorit ve %2 gluteraldehite duyarlıdır ve ultravviyole ışınları ile hızla inaktive olur. Ribavirine invitro duyarlıdırlar.

Virüs, sığır ve koyun gibi hayvanların vücudunda konaklayan keneler yoluyla belirtisiz enfeksiyon ve geçici olarak kanda virüs bulunmasına neden olur. Ancak insanlara bulaştığında hastalığa neden olmaktadır.

En etkin ve yaygın olarak hastalığa neden olan keneler Hyalomma soyuna ait olanlardır. Ancak 30 kene türünden KKKA virusu bulaşacağı bilinmektedir.

KKKA virusu insanlara nasıl bulaşır?

Hayvanlarla uğraşan, tarlada, bahçede çalışan insanlar kene ısırmasına maruz kalabilir. Bu kişiler enfekte kenelerin yapışması ile kan emme sırasında kenenin salgıladığı tükürük salgısı ile virüsü alabilir. Kene insanın vücuduna gömülerek kan emen bir canlıdır. İnsanların keneyi bilinçsizce çıkarmaya çalışması sırasında da enfekte kenelerden virüs alınır. Kenenin çıplak elle ezilmesi sırasında temasla, Viremik hayvanların kan ve dokuları ile temasla ya da virüsü alan hastaların kan ve diğer vücut sıvıları ile temasla da virüs alınabilir.