Kırık Kırıklar Kemik Kırıkları

Kırık, Kırıklar

Kırık, genellikle önemli bir darbe veya direkt ya da endirekt bir travma sonucu, bir kemi­ğin kırılması halidir. Örneğin topukları üzerine düşerek bir omur kemiği kırılabilir. Çe­şitli kırık türleri vardır: Yerinden oynamayan kırıklar (kırılan kemik yerinden çıkmamış­tır); yerinden çıkan kırıklar (kemiğin iki ucu birbirinden ayrılmış veya birbiri üzerine bin­miştir); açık kırıklar (kemiğin bir ucu eti ve deriyi yarmış, bir yara açmıştır).

Kırık, nasıl anlaşılır?

Bir kemiğin kırıldığını zamanında anla­mak, kaçınılmazdır, çünkü kırık kemiğin doğ­ru olarak hareketsiz hale getirilmesi, ciddi komplikasyonları önler.

Üç ilkeye bağlı kalınmalıdır:

— Yaralıya, kazanın nasıl oluştuğunu sor­mak;
— Şüpheli yere dikkatle bakmak;
— Kırık olabilecek yere mümkün olduğu ka­dar az dokunmak.

Yaralıyı sorguya çekmek

Yaralı, hatırladığında kazanın hangi koşul­larda geçtiğini anlatır (araba çarpması, düş­me, tekme…). Bazen bir çatırtı, sonra da ani bir dermansızlık hissetmiştir (bir uzvu kullan­ma yeteneğinin yitirilmesi). Bu bazen topyekün vücut olabilir (düştükten sonra kalkamamak gibi). Biraz sonra, giderek şiddetlenen bir ağrı başlar. Bir şekil bozukluğu olsa bile, kırık bölgesindeki şişme, bunu maskeleyebi­lir.

Dikkatle bakmak

Şüpheliyseniz, vücutta kırıldığını sandığınız yere kesinlikle dokunmayın: Kırık oradaymış gibi davranın.

Mümkün olduğunca az ellemek

Bir tek uzuvda kırık olması halinde (yaralı­nın başka yerinde bir şey yoktur), kırılan uz­vu, kırığın altındaki ve üstündeki eklemleri oynatması önlenerek hareketsiz kılmak gere­kir. Şekil bozukluğu varsa, olduğu gibi bıra­kın.

Kırık yüzünden şekli bozulmuş bir kol ve­ya bacağı, düzeltmeye kalkışmayın, çünkü si­nirleri, atardamarları ve büyük bir toplarda­marı zedeleyebilir, yırtabilir, kesebilirsiniz.
Yaralı sırtından şikâyet ediyorsa, belkemiğinin kırıldığı hakkında en küçük bir şüp­he varsa, yardım yetişene kadar baş-belkemiğl eksenini korumaya azami özeni gösterin, ör­neğin, kendisini yan emniyet pozisyonuna ge­tirmek gerekirse

Kırık halinde, yaralıyı aç bırakın ki, gerekti­ğinde anestezi yapılacaksa, gecikmeden yapı-labilsin.

Ciddi kırıklar

Bazı kemik kırılmaları tehlikesiz olmak­la birlikte, daha büyük bir özenle davranmayı gerektiren çok daha ciddileri de vardır.

Eklem kırılmaları

Eklemin gelecekteki hareketliliğini tehlikeye atabilir (dirsek, diz, bilek…). Bu eklemleri, bulduğunuz gibi bırakmanız gerekir.

Açık kırıklar

Kemik, bakterilere karşı çok duyarlıdır. Pis bir yerle temas etmişse, lokal veya genel bir

enfeksiyon ihtimali, kazayı izleyen ilk altı saat içinde cerrahi bir temizlik yapılmazsa, büyük olabilir. Yarayı temizlemeye kalkışmasanız, daha iyi olur. Yaralı derhal gereken servise kaldırılmalıdır.

Kanamalı kırıklar

Kırık kapalı da olsa, bazı kırılmalar, kırılan kemiğin çevresindeki kas kitlesi dolayısıyla önemli kan kayıplarına sebep.olabilirler. Ör­neğin, bir uyluk kemiği ya da leğen kemiği kırığı, 1.5-2 litre kan kaybına sebep olabilir. Bu da kazazedeyi şok haline sürükleyebilir. Önlenmesi şarttır