Kim güçlü ve bakımlı tırnaklar istemez ki?

Bütün kadınlar, ellerin sadece pürüzsüz, lekesiz bir cilt ile değil aynı zamanda bakımlı tırnaklarla güzel göründüğünü bilir.

Ama tırnaklar; zaman ayıramamak, iş/ yaşam koşulları, bilgisizlik gibi nedenlerle ihmal edilir. Halbuki asgari bir bakım, her zaman profesyonellik gerektirmez. Tırnaklarda hastalıklara bağlı değişiklikleri izleyip dermatolojik muayene desteği almak ya da bazı basit ev bakım uygulamaları ile güzel el ve tırnaklara sahip olmak mümkündür.

Dokunma duyusun araçları olan parmak uçları nedeniyle yoğun bir duyusal sinir ağına sahip el, vücudun en hassas organlarından biri olmasına rağmen gündelik yaşantıda en hoyrat davranılan organdır. Eller, soğuktan ve sabun / deterjan gibi kimyasallardan korunmaz; hatta tırnakları, zaman zaman bir alet gibi, bir tornavida gibi kullanmakta tereddüt edilmez.

Tırnak başlıca üç kısımdan oluşur:

Tırnak Plağı: Sert keratin yapıdadır ve canlı değildir.
Tırnak yatağı: Tırnak plağı altındaki kısımdır ve sağlıklı kişilerde, düzenli kan akışı nedeniyle, pembemsi bir renge sahiptir. Dolayısıyla birçok deri ve iç hastalıklarının belirtileri tırnaktan izlenebilir; hatta tırnakta ortaya çıkan değişiklikler, birçok dahili hastalığın varlığının/yokluğunun araştırılması için yeterli ipucu sağlar. İyi bir gözlemle renginin sararması, parlaklığının kaybolması, çizgilenmesi, tırnak altı renk değişikleri, bazı tümörlerin ve kanama odaklarının varlığının; pigmante oluşu, tırnak altı selim veya habis tümörlerin; tırnak plağı kavisinin kaybolması veya kalınlaşması ise deri ve iç hastalıklarının önemli göstergeleri olabilir.
Matriks: Tırnağın dip kısmındaki yarım ay şeklinde, beyazımsı keratini oluşturan alandır. Çok hassas olan bu bölgedeki bir hasar veya travma, tırnağın uzama süresini ve hızını olumsuz etkiler, hatta bazen kalıcı bir bozukluğa yol açar. Keratinden oluşan tırnakların sağlığı, genel sağlık durumundan ve beslenme düzeninden de etkilenir. Dolayısıyla düzensiz diyetler, tırnağın direncini etkileyip onların kırılgan hale gelmelerine neden olabilir. Vitaminler, kalsiyum ve mineraller ( demir, magnezyum, çinko, silisyum vb), tırnaklar için özellikle etkili maddelerdir. Tırnak, haftada yaklaşık 0,9 mm uzamaktadır. Bu uzama hızı; mevsim, yaş ve gündelik yaşam özelliklerine bağlı olarak değişebilmektedir. Orta parmak tırnağı, genellikle daha hızla uzar. Ayrıca sağ eli kullanmaya veya solaklığa bağlı olarak fazla kullanılan elin tırnakları diğerine kıyasla daha çabuk uzar. Bazı deri hastalıklarına eşlik eden tırnak hastalıklarında tırnak, daha çabuk uzarken(sedef hastalığı vb.) diğerlerinde hız yavaşlamaktadır(liken hastalığında).

Tırnakların bakımına gelince, uzun ve kısa tırnakların bakımı aynıdır; ancak uzun tırnaklar, her iki taraftan dış etkenlere ( nem, kuruluk, kimyasalllar ) maruz kaldıklarından kısa olanlara kıyasla daha çabuk zedelenebilirler.

Uygun bir bakım için öncelikle işe elleri; dolayısıyla tırnakları iyice nemlendirmekle başlamak gerekir. Tırnaklar törpülenerek kısaltılacaksa ince bir törpü kullanmak, metal olanlardan kaçınmak ve bu işlemi tırnak kuru iken yapmak doğru olacaktır. Törpüyü hep aynı yönde, dışarıdan ortaya doğru yönlendirerek uygulamak, uçların tırtıklanmasını ve zedelenmesini önleyecektir; çünkü hep aynı alandaki gidiş gelişler ve yana doğru girerek törpülemek, kırılganlığı artırır. Daha sonra tırnakları, kısa bir süre ılık suda ( yumuşak bir sabun eklenmiş veya güneşlenen / sigara içenler için bir iki limon dilimi eklenmiş ) bekletip, durulayıp iyice kurulamak gerekir. Kütikül denen tırnak plağının deriyle arasındaki ince zarı kesmeden onu uygun bir şekilde nemlendirip ince bir tahta çubukla geriye itmek doğru olur. Fakat ülkemizde genellikle bu zarı kesme alışkanlığı yerleşmiştir. Bu durumda ayrışmış ve kalkmış deri parçacıklarını daha fazla zedelemeden kesmek gerekir.

Dr. Arpi Tırpancı
Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı
Levent Cerrahi ve Tanı Merkezi