kemiklerimizi korumak

KEMİKLERİMİZİ KORUMAK

Kalsiyumun nedir, neden önemlidir? Kalsiyum vücudumuzda en çok bulunan mineraldir. Yüzde 99’u kemik ve dişlerde, geri kalanı kaslar ve kanda depolanır. Kalsiyum kemik yapımı dışında, kas hareketleri, sinir sisteminin çalışması ve hormonların salgılanmasında kullanılır. Kalsiyumun vücut için önemi yaşla doğru orantıda artar. Eksikliği çok önemli ve yaygın bir sağlık sorunudur, milyonlarca kişinin yeterince kalsiyum almadığı söylenebilir.

Kalsiyum eksikliği neden olur, kemik erimesi nedir? 30-35 yaşlarına kadar kalsiyum kemiklerde depolanır ancak bundan sonra depolama durur ve tek kaynak gıdalarla alınan kalsiyum miktarı olur. Yeterince yemezseniz vücudunuz kullanacak kalsiyum bulamaz ve kemik yoğunluğu azalmaya başlar. Genç yaşlarda alınan kalsiyum da depoların dolu olmasını sağlar. Sonuçta ileri yaşlarda yeterli derecede bulunmazsa, kemik erimesi (osteoporoz) başlar. Kemikler zayıflar ve içlerinde iğne başı gibi delikler oluşur. Kemik erimesi olan milyonlarca insan vardır ve bunların %80’i kadındır. Osteoporoz kalça,omur,bilek veya leğen kemiği gibi yerlerde kırık olma riskini arttırır. Kemik erimesi eskiden sadece yaşlıların bir hastalığı olarak bilinirken günümüzde 12 yaşında çocuklarda bile ortaya çıktığı görülmüştür.

Günlük kalsiyum ihtiyacımız ne kadardır? Her yaş grubu için ihtiyaç farklıdır. Altı aylığa kadar günde 210 mg, 12 aya kadar günde 270 mg, 1-3 yaş arası günde 500 mg, 4-8 yaş arası günde 800 mg, 9-18 yaş arası günde 1300 mg, 19-50 yaş arası günde 1000 mg ve 50 yaş üzeri günde 1200 mg alınmalıdır.

Gıdalar ve kalsiyum içerikleri. Kalsiyumun çoğu süt ürünleri ile alınır. Hergün 2-3 porsiyon az yağlı veya yağsız süt ürünleri yeterlidir. Eğer süt ürünleri sindiriminde sorun yaşanıyorsa, kalsiyum eklenmiş soya içecekleri veya müsli benzerleri, kalsiyum içecekleri ve yeşillikler tüketilmelidir. Ancak vücutta kalsiyum emilimi yaşlandıkça azalır. Bu yüzden ileri yaşlarda D vitamini ile birlikte alınması önerilmektedir. Protein diyeti uygulayanlarda kalsiyum eksikliği daha kolay olmaktadır.

Kimler risk altındadır? Özellikle menopoz sonrası kadınlar ve adet göremeyen kızlar risk altındadır. Süt ürünleri de yemeyen vejeteryanlar ve süt alerjisi olanlarda da riskler artar.

Gıdalar dışında kalsiyum desteği ne zaman alınmalıdır? Tabii ki, yeterince kalsiyum içeren besinler tüketilmezse ekstra destek gerekir. Piyasada bol miktarda preparat bulunmaktadır ve aralarında fark yoktur, alınan miktar önemlidir. Bir çoğuna magnezyum ve D vitamini de eklenmiştir. Kalsiyum tabletleri en çok gaz, şişkinlik ve kabızlık yan etkisi yapabilir. Ancak alınan doz ve zamanı önemlidir. Süt ürünleri ile beraber alınmamalı ve öğün aralarında yutulmalıdır. Son olarak hatırlatmak istediğim vücudumuzun kalsiyumu belirli bir yaşa kadar depoladığı ve sonra dışarıdan almaya ihtiyaç duyduğudur. Bu yüzden çocukluk ve gençlik yıllarında depoları dolu tutmak faydalı olacaktır.

Dr. Metin Okucu