Kekik

Image via Wikipedia

Kekik (Thymus vulgaris)

Bitki özellikleri: Güneşli kuru tepelerde, sırtlarda yetişir. Beyaz veya pembe çiçekli, küçük yapraklı, çok yıllık otsu bir bitkidir. Anadoluda pek çok türü yetişmektedir. Bu türler, gerçek kekik kadar etkili değildirler. Burada sözü edilen gerçek kekik ise ülkemizde yetişmez. Ancak Avrupa ülkelerinden temin edilebilir.

Bileşim: Bol miktarda, thymol içerikli uçucu yağ, carvacrol, borneol, cymol, acı maddeler, biraz tanen

Toplama ve hazırlama: Mayıs-temmuz aylarında, çiçeklenme sırasında, çiçekli uç kısımları toplanır ve yarı gölgelik bir yerde kurutulur. Yapay ısıda kurutulduğunda, uçucu yağın yitirilmemesi için, 35 derecenin üstüne çıkılmamalıdır.

Kullanım alanları ve biçimleri: Öncelikle baharat olarak kullanılır. Yağlı ve ağır yemeklerin tadını zenginleştirir, sindirimini kolaylaştırır. Şifalı bitki olarak kekik, öncelikle kramp çözücü, dezenfekte edici, balgam söktürücü olarak kullanılır. Akciğer ve bronşlar, mide ve bağırsaklar, kekiğin başlıca kullanım alanlarıdır. Bitkinin önemli etkin maddesi olan uçucu yağ, kana karışıp, bronşiyal kasları etkileyerek, krampları çözebilir. Aynı zamanda, o bölgede bakteri oluşmasını önler. Öksürüklerde ve üst solunum yolları iltihabında, çay içimi ve gargara olarak kullanılmalıdır. Kekik, iştah açar ve sindirim sistemini uyarır. Sindirim sisteminde görülen ekşimeler ve kramplı ağrılar geçiştirilir, kötü kokulu ve yumuşak dışkı normale döner. Boğmaca ve öksürük, sinir sistemi zafiyeti, romatizma ve bağırsak hastalıklarına karşı, çay içiminin yanı sıra, kekik banyoları da çok yararlıdır. Güçsüz, zayıf ve solgun çocuklara da kekik banyosu yaptırılmalıdır.

Kekik çayı ile ayrıca, adet kanamaları dengelenebilir, adet zamanlarındaki kramplı ağrılar geçiştirilebilir, ergenlik sivilceleri tedavi edilebilir. Çay içimi ve kekikle karıştırılmış bal yenmesi ile organizma güçlendirilebilir ve dengeye kavuşturulabilir.

Kekik tentürü friksiyonları ile, romatizmal ağrılar, sinirsel rahatsızlıklar ve organ titreklikleri tedavi edilebilir. Sıcak kekik yastıkları ağrılı bölgenin üstüne yatırılarak büyük rahatlıklar sağlanabilir. Bu küçük bitki yastıklarını herkes hazırlayabilir.

Kekik, öksürük ve mide rahatsızlıklarına karşı, başka bitkilerle karıştırılarak, daha da başarılı biçimde kullanılabilir.

Kekik çayı: 1-2 çay kaşığı kekik, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 7-8 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 2-3 bardak çay, sıcakken ve öksürüğe karşı bal ile tatlandırılarak içilir.

Bitki karışımı çayı: Öksürüğe karşı, kekik 40’ gr, sinirliot 20’ gr, ezilmiş anason 20’ gr. 1 tatlı kaşığı dolusu bitki karışımı, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür. Biraz bal ile tatlandırılarak içilir. Şeker hastaları tatlandırmaz.

En etkili maddesi olan uçucu yağın yitirilmemesi için, kekik hiçbir zaman kaynatılmamalıdır!

Kekik banyosu: 70-100’gr kekik, bir tülbentin içine gevşekçe bağlanarak, 2-3 litre suya eklenir. Kaynama derecesine kadar ısıtıldıktan sonra 15 dakika demlendirilir., tülbentteki posa iyice sıkıldıktan sonra, banyo suyuna eklenir. Banyo süresi 15-20 dakikayı aşmamalıdır. Banyodan sonra üşütülmemeli ve bir süre yatakta dinlenilmelidir.

Yan etkiler: Önerilen dozajlar aşılmadığında, bilinen hiçbir yan etkisi yoktur. Ama kekik yağının içten kullanımında aşırılığa kaçılması, tiroid bezinin işlevini arttırabilir. Kekik çayı içimi ise böyle bir duruma yol açmaz.