karışık duygular hissetme

Karışık Duygulanım

En az bir hafta süre ile hemen hemen her gün hem mani hem de depresyon tanıları konulabilecek düzeyde yakınmaların yaşandığı bir durumdur. İki uçlu duygu-durum bozukluğu hastalarının yaklaşık 1/3 ünde bu teşhisin söz konusu olduğu düşünülmektedir.

Karışık (karma) duygu-durum epizodu ölçütleri:

1- Hem mani atağı hem de major depresyon atağı ölçütleri bunların süre ölçütleri dışında , en az bir hafta boyunca, neredeyse her gün yaşanmalıdır.

2- Bu duygu-durum bozukluğunun yakınmaları kişide mesleki ya da toplumsal işlevsellikte belirgin bozukluğa yol açabilecek, kişilerle ilişkilerde sorunlara neden olabilecek, kendine veya çevresindekilere zarar verecek davranışları önlemek amacıyla hastaneye yatırma gereksinimi hissedilebilecek ya da olası psikotik belirtilere yol açabilecek düzeyde olmalıdır.

3- Belirtiler bir madde, ilaç, tedavi ya da başka bir vücutsal hastalığa bağlı olmamalıdır.

Görünüm şekli:

Bu kişilerde kısa süreli gelip geçici ağlama hali,çökkün bir duygu-durum,hatta öz kıyım düşünceleri mani atağı belirtilerinin en yüksek olduğu dönemde ya da maniden depresyona geçiş evresinde görülebilir. Ayrıca depresyon esnasında kişide düşünce akışında aşırı hızlanmanın olması da diğer bir görünüm şeklidir. Bu kişilerde sinirlilik, panik atakları, yüksek sesle ve araya girilemeyen,durdurulamayan konuşma , saldırganlık hali, öz kıyım düşünceleri, uykusuzluk, büyüklük düşünceleri ve aşırı cinsel eylem ve düşünceler yanında kötülük görme sanrıları, davranışlarının farkında olmadığı bulanık bir bilinç yapısı görülebilmektedir.

Daha çok gençlerde ve 60 yaş üzeri kişilerde görülmektedir. Sıkıntı düzeyleri daha çok olduğundan dolayı tedavi için daha çok başvurmaktadırlar.

Karma duygu-durum bozukluğunun önemi:

Bu durumun manik özellikleri şiddetli belirtilerle ( duygu-durumda dalgalanmalar, yoğun kaygı, suçluluk düşünceleri, psikotik belirtiler ) seyretmektedir. Bu tip duygu-durum bozukluğunda manik belirtiler de bilinen maniye göre daha uzun sürmektedir. Bu hastalarda intihara da daha yüksek oranda rastlanmaktadır.

Birlikte bulunabilen psikiyatrik rahatsızlıklar:

-Alkol-madde kötüye kullanımı

-Obsesif-kompulsif bozukluk

-Migren, konvulsiyonla seyreden bazı hastalıklar.

Tedavi:

Rahatsızlığın tedavisinde ilaç tedavisi ve psikoterapi kullanılmaktadır. Tedavi ilkeleri depresif bozukluklardaki gibidir.

Karışık Kaygılanım

Bu bozukluk aşağıdaki maddelerin varlığı halinde teşhis edilebilir.

A-En az bir ay süresince devamlı olarak ya da tekrarlayarak varlığını sürdüren keyifsizlik, mutsuzluk,huzursuzluk gösteren bir duygu-durum hali.

B- Bu mutsuzluk-huzursuzluk içeren duygu-durumun, en az bir aydır varolan aşağıdaki belirtilerden en az dördüne eşlik etmesi gerekmektedir.

1-Bir konu ya da aktiviteye konsantre olmada (yoğunlaşmada) güçlük çekme ya da zihnin boşluğa girmesi, şaşkınlık durumu.

2- Uykuya dalma güçlüğü ya da sabah kalkılınca yorgun kalkma,dinlendirici olmayan bir uyku.

3-Bitkinlik ve enerji düzeyinde azalma hissi.

4- Sinirlilik, huzursuzluk, en ufak şeyden gerilim hissetme, aşırı tepkisellik hali (irritabilite).

5-Üzüntü ve kederlilik hali.

6-Gözyaşının hemen akmaya hazır olması, kolayca ağlama.

7-Yerinde duramama, sıkıntı ile bir oraya, bir buraya gezinme hali.

8-Daima olabilecek olayların en kötüsünü beklemek, en olumsuzu ile karşılaşabileceğini hissetmek.

9-Ümitsizlik, geleceğe yönelik genel bir kötümserlik, umutsuzluk hissi.

10-Özgüvende düşüklük, kendini değersiz hissetme hali.

C- Bu yakınmalar kişide belirgin bir sıkıntı ve gerilime yol açmalı ya da kişinin mesleki , toplumsal ya da diğer işlevsellik alanlarında bozulmalara yol açmalıdır.

D- Yakınmalar başka bir madde ya da genel vücutsal bir hastalığın etkisi nedeniyle oluşmamalıdır.

E- Bu ölçütler herhangi bir depresif bozukluğu, kaygı bozukluğunu ya da başka bir psikiyatrik bozukluğu karşılamamalıdır.

Depresyon ya da kaygı bozukluklarına göre daha uzun sürme eğiliminde olup, kişilerin işlevsellikleri de bunlara göre daha olumsuz yönde etkilenmiştir. Bu bireylerde gene diğer iki bozukluğa göre daha ileri düzeyde kişilik bozukluklarına rastlanabilmektedir.Gerilimin arttığı dönemlerde bu kişilerde rahatsızlık, yerini depresyon ya da panik bozukluk gibi bir kaygı bozukluğuna bırakabilir.

Yurtdışında yapılan çalışmalara göre toplumdaki yaygınlığı % 1 olarak bulunmuştur. Kadınlarda erkeklere oranla dört kat daha fazla görülmektedir.

Oluş sebepleri:

Bu kişilerde noradrenerjik sistem etkinliğinde artış, GABA ve serotonin ile ilgili anormallikler söz konusudur.Otonom sinir sistemi dediğimiz istemsiz olarak çalışan iç organlarımızı idare eden sistemin aktivitesinde artış sonucu sindirim ile ilgili yakınmalar gözlenebilir. Bu bireylerde birbiriyle ilişkili olan hipotalamus, hipofiz ve böbreküstü bezlerinde aktivitede artış gözlenmiştir.

Etkilenen kişilerde , rahatsızlığın başlangıcı öncesinde kendileri ya da yakın çevreleri ile ilgili kayıp yaşantıları, korku, gerilim, fiziksel ya da duygusal tehdit yaşantıları içinde oldukları gözlenmiştir.

Tedavi:

Rahatsızlığın tedavisinde ilaç tedavisi ve psikoterapi kullanılmaktadır. Tedavi ilkeleri kaygı bozuklukları ve depresif bozukluklardaki gibidir.