Karbonmonoksit zehirlenmesi nasıl olur?

Tüm Türkiye’yi yasa boğan Soma’daki maden ocağında yaşanan trafo patlaması sonucu resmi olarak açıklanan ölü sayısı 232 çok sayıda ise yaralı bulunuyor. İzmir Adli Tıp Kurumu’nda 17 işçinin otopsi sonuçları açıklandı .İlk belirlemelere göre Karbonmonoksit gazı solumaları sonucu zehirlendikleri için öldükleri açıklandı. Soba, şofben zehirlenmelerinde de sıkça adını duyduğumuz karbonmonoksit zehirlenmesi nasıl oluyor?

Karbonmonoksit zehirlenmesi nasıl olur?  

Havalandırması yet ersiz olan yerlerde karbon içeren yakıtların yakılması sonucu karbonmonoksit açığa çıkar. Bu gazın solunması da zehirlenme oluşur. Karbonmonoksit tam olarak yanmamış odun, kömür ve doğal gaz gibi karbonlu yakıtların dumanlarında, motorlu araç egzoz gazlarında ve fabrikalarda açığa çıkan gazlarda bulunur. Yangınlarda, kapalı ortamlarda, hava dolaşımının olmadığı yerler, havalandırmanın olmadığı, baca sisteminin olmadığı ve kötü hava koşulları karbonmonoksit oluşması ve birikmesini sağlar. Bu gibi yerlerde uzun süre kalan kişilerin bu gazı soluması sonucu ölüme neden olabilecek zehirlenmeler oluyor. Gaza maruz kalmaların bayılması ise ortamdan uzaklaşma gücünü bulamadıkları için ölümlerine neden oluyor. Başta maden işçileri olmak üzere itfaiye ve kapalı garaj çalışanları, propan yakıtlı araç kullananlar, çelik endüstrisi çalışanları, boya sanayisinde kullanılan metilen klorür içeren maddelere maruz kalanlar risk altındadır. Yaşlılar, çocuklar, gebeler ve birçok hastalıkla mücadele eden hastalar genel topluma göre daha fazla risk altındadır.

Ortamda oluşan Karbonmonoksit, soluma yoluyla akciğerlere, oradan da kana geçer. Kuvvetli bir zehir olan Karbonmonoksitin, havada yoğunluğu artarsa, solunum yoluyla akciğerden sonra kana geçer. Oksijenin taşındığı hemoglobine oksijenden daha kolay bağlanır ve kolay kolay ayrılmaz. Karbonmonoksidin hemoglobine bağlanma yeteneği oksijenden yaklaşık 200 kat fazladır. Anne karnındaki bebeklerin karbonmonoksidin hemoglobine bağlanabilme oranı daha da yüksektir. Karbonmonoksidin hemoglobin ile bağlanması yaşamımız için gerekli olan oksijenin dokulara sunumu azaltır, dokulara oksijen taşınamaz ve hücre ölümü meydana gelir.

Karbonmonoksitin hemoglobinle birleşmesi sonucu karboksihemoglobin (COHb) oluşur. Vücudumuzda yer alan oksijen azalarak korbonmonoksit ile yer değiştirir. Dokulara oksijen ulaşamayınca kalp, beyin ve diğer organlarımız çalışamaz işlevini yitirir. Bu da hastalıklara ve en kötüsü ölümlere neden olur