Karatay Diyeti Hakkında Bilinmeyenler

Karatay Diyeti’yle ve kolesterol ilaçlarına karşı çıkarak tartışma yaratan Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay’ın iki kitabına bir yenisi eklendi. “Karatay Mutfağı” adlı kitapta, Karatay Diyeti’nin püf noktalarının yanı sıra yemek tarifleri de yer alıyor. Prof. Dr. Karatay ile yaptığımız röportaja bugün “Karatay Diyeti’nin olmazsa olmazları”yla devam ediyoruz.

İçinde salata, meze, çorba ve sakatat gibi farklı tariflerin bulunduğu kitap, Karatay prensiplerine göre revize edilmiş geleneksel Türk mutfağından örnekler sunuyor. Aslında kalp doktoru olan Prof. Dr. Karatay, hastalarının ısrarı üzerine bu kitabı yazmaya karar vermiş. İşte Prof. Dr. Karatay’ın sağlıklı yaşama alışkanlıkları edinirken kilo verdiren önerileri…

‘Az ve sık’ yemek yerine doyuncaya kadar yiyin
* Her gün 2-3 litre sıvı almaya dikkat edilmeli. Gün boyu bol su, ayrıca limonlu su, limonlu açık çay ve yeşil çay, karanfil, tarçın çayı gibi şekersiz bitki çayları içilebilir.

* En önemli nokta, akşam saat 20.00’den sonra hiçbir şey yememek, bol su içmek ve hareket etmek!

* Karatay Diyeti’ni uygularken yediğiniz her şey doğal ve mevsimsel olmalı. Katkı maddesi içeren ve işlenmiş hiçbir yiyecek yenmemeli ve içki içilmemeli.

* Doğal sağlıklı proteinler, sağlıklı yağlar, sağlıklı karbonhidratlar dengeli olarak alınmalı. Özellikle sabahları kuvvetli protein içeren, sağlıklı yağ ve karbonhidratların yer aldığı kahvaltı yapılması şart!

* Düşük glisemik indeksli yiyecekler yenmeli, yüksek glisemik indeksli yiyecekler eve, mutfağa ve mideye girmemelidir!

2 ÖĞÜN ARASINDA 4-5 SAAT OLMALI
* “Az az, sık sık yemelisiniz” yerine, tam tersi “Günde 2 veya 3 öğün, doyuncaya kadar sağlıklı protein, sağlıklı yağ ve sağlıklı karbonhidratları yani düşük glisemik indeksli yiyecekleri yemelisiniz” diyorum. Ayrıca öğünler arasında en az 4-5 saat geçmesine dikkat edilmelidir.

* Kabız olmamaya dikkat edilmelidir. Doğal yiyeceklerle her gün iki kez yumuşak bir şekilde büyük abdeste çıkmak gerekir.

* Eğer kilo vermek ve aşırı yağlarımızdan kurtulmak istiyorsak, akşam yemeğimizi en geç saat 19.00’da ya da 20.00’de bitirmiş olmamız gerekir.

* Akşam yemeğinden sonra gün boyu olduğu gibi su, ayran, şekersiz ve tatlandırıcısız olmak şartıyla limonlu çay, yeşil çay, tarçın ve karanfil çayı içilebilir.

Buzdolabınızdan yoğurdu eksik etmeyin
* Açık süt, mandıralardan veya günlük taze süt satan şarküterilerden alınabilir. Eğer bulunamazsa günlük pastörize süt (cam şişede) kullanılabilir.

* Mayalamak için ev yoğurdunuz yoksa bir kereye mahsus çömlekte satılan yoğurtlardan kullanabilirsiniz. Daha sonra evde mayaladığınız yoğurttan, bir sonraki yoğurdunuzu mayalayabilmek için mutlaka ‘mayalık yoğurt’ ayırın.

* Eğer ‘tereyağı’ tarifinde vereceğimiz yağı, yoğurt kaymağı ile yapmak isterseniz, yoğurdu tüketmeden önce üzerindeki kaymağını kapaklı bir kavanozun içine koyup buzdolabında muhafaza edin.

* Yoğurt, Karatay Mutfağı’nın olmazsa olmazlarından, önemli bir probiyotik gıdadır, sindirim enzimlerinin düzenli çalışması ve bağırsaklardaki faydalı mikropların üremesi adına çok etkili. Yani buzdolabınızdan eksik olmamalı.

‘Bir kibrit kutusu peynirle kahvaltı yapmayın’
Karatay Diyeti’nin özel yanlarından biri de, miktar, ölçek ve kalori hesabının bulunmaması! Örneğin “bir kibrit kutusu kadar diyet peynirle kahvaltı” yapılmamalı. Herkes kendi avuç içi kadar ve avucu kalınlığında normal yağlı herhangi bir peyniri rahatlıkla, korkmadan, suçluluk hissetmeden yiyebilir. Yiyeceklerin miktarı yani kantitesi değil de, kalitesi yani besin değeri dikkate alınmalı ve kalitesi yüksek olan doğal gıdalar tüketilmeli.

KARATAY KAHVALTI TABAĞI 07.00-09.00 Arası
* Az pişmiş 2 adet yumurta. Haşlanarak rafadan veya kayısı kıvamında ya da tavada düşük ısıda saf tereyağında fazla katı olmadan pişirilebilir. Omlet, menemen, çılbır, mıhlama, pastırmalı yumurta yapılabilir.

* Bir avuç içi kadar az tuzlu peynir. Az yağlı, light ya da krem peynir olmayacak! Koyun, inek veya keçi sütünden klasik beyaz peynir, eski kaşar, Erzincan deri tulumu, İzmir tulumu, Balıkesir sepet peynir vb. yöresel peynirler olabilir… Ancak yanında herhangi bir ekmek, poğaça, simit vb. yenmeyecek!

* Bir ince belli çay bardağı ceviz, fındık, fıstık, badem veya yerfıstığı içi. (Kuruyemişler kavrulmamış ve tuzlanmamış olacak!) G Az tuzlu 10-15 adet zeytin. (Üzerine zeytinyağı, limon, kekik ve pul biber eklenebilir.)

* Domates, biber, salatalık, turp, maydanoz, nane, roka. (Doğal ve mevsiminde olmak şartı ile arzu edildiği kadar yenebilir.)

* Limonlu çay veya süt içilebilir. (Şekersiz ve tatlandırıcısız olarak!)

BİBERİYELİ OMLET
Dört mevsim yapılabilir.

Malzemeler
* 2 adet yumurta
* 1 tatlı kaşığı kuru biberiye (havanda ezilmiş)
* Kristal kayatuzu, karabiber, pul biber, kimyon (ağız tadına göre)
* 1 tatlı kaşığı kadar tereyağı
* Bir avuç içi kadar beyaz peynir

Hazırlanışı
Yumurtaları bir kâsenin içine kırın ve iyice çırpın. Çelik bir omlet tavasını ocağın üstüne koyun, tereyağını içine atın ve orta ısıdaki ateşte eritin, göz göz olmaya başlayınca yumurtayı tavaya dökün ve ateşi kısın. Omletin üzerine birer tutam karabiber, pul biber, kimyon ve tuz serpin. En son biberiyeyi de serpiştirin. Altı hafif pişmeye başlayınca iki yanından içe doğru katlayarak, omleti rulo haline getirin. İç kısmı fazla pişmeyecek şekilde biraz daha ocağın üstünde tutun, sonra ateşi söndürün ve omleti bir servis tabağına alıp servis edin.

GELENEKSEL TÜRK USULÜ YOĞURT MAYALAMA
Dört mevsim yapılabilir.

Malzemeler
* 1 kg süt G
* 1 yemek kaşığı ev yoğurdu (tepeleme)
* Cam kâse veya toprak çömlek
* Büyük bir sofra bezi (pamuklu)

Hazırlanışı
Sütü bir tencereye koyun ve güzelce kaynatın. Daha sonra ateşi söndürün ve sütün hafif soğumasını bekleyin. Sütün sıcaklığı serçe parmağının dayanma derecesine geldiği zaman cam bir kâse veya toprak bir çömleğe boşaltın ve içine bir yemek kaşığı yoğurdu koyup tahta bir kaşık yardımıyla süte karıştırın. Üzerine cam veya porselen bir kapak kapatın. Kalın bir bez örtüye sarıp, oda sıcaklığında 6-8 saat kadar bekletin. Daha sonra mayalanan yoğurdu buzdolabına koyun ve arzu ettiğiniz zaman servis edin.

Günde sadece 1 kez meyve tüketin
* Son bilimsel verilere göre oluşturulan Karatay Diyeti, 2002 yılında eski Harvard beslenme piramidinin yerini alan yeni beslenme piramidinin içerdiği son bilgilerin, Türk halkına ve Türk mutfağına uyarlanmış, Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay’ın hekimlik tecrübeleriyle zenginleştirilmiş halidir. Karatay Beslenme Piramidi’nin en üstünde ‘sıfır’ dediğimiz rafine ve işlenmiş gıdalar, meyve suları ve şekerli içecekler yer alıyor. Bunlar hiç yenmemeli ve içilmemelidir!

* Balık, kuzu, dana veya av hayvanlarının etleri günde 2 kez yenebilir.

* Bulgur veya buğday salatası ya da pilavı günde bir defa tüketilebilir.

* Mevsimine göre doğal meyve günde bir defa yenebilir.

* Mevsimine göre sebzeler istenildiği kadar tüketilebilir.

* Klasik beyazpeynir, bol zeytin doyuncaya kadar yenebilir.

* Karatay Beslenme Piramidi’nin en altında yani temelinde ise kuruyemişler, baklagiller, sağlıklı yağlar (köy tereyağı, soğuk sıkım sızma zeytinyağı, Omega-3) ve hareket yer alıyor. Kuruyemiş ve baklagiller üç öğün alınabilir, sağlıklı yağların da her gün alınması gerekiyor. Günde en az 20-40 dakika yürüyüş de olmazsa olmazlardan…