Siroz Nedir
Siroz, anotomik olarak rejenerasyon nodülü oluşumu ile birlikte yaygın karaciğer fibrozu olarak tanımlanır. Karaciğerde çok sayıda farklı nedene bağlı olarak oluşan yapısal değişiklik sonuçta hepato-sellüier yetmezlik (karaciğer hücresi yetmezliği) ve portal hipertansiyonun değişik derecelerini birlikte yansıtan kronik ve dönüşümsüz bir karaciğer hastalığına neden olur.
Etyoloji
Karaciğer sirozuna yol açan nedenler;
Akut viral hepatit
Alkol
Kolestaz
Hepatik konjestiyon (kalp yetmezliği)
Genetik ve metabolik hastalıklar
Toksik maddeler ve ilaçlardır.
Kriptojenik siroz, sebebi belirlenmeyen grubu belirtir.
Siroz Hastalığı Belirtileri ve Bulgular
Karaciğer sirozunda erken dönemde; kilo kaybı, anoreksiya, sindirim zorluğu, diyare ya da konstipasyon, sağ üst kadranda ağrı, geç dönemde ise; kanama eğilimi, kıllanmada azalma, menstrüal bozukluklar ya da empotans, sarılık, assit, periferik ödem yüzeyel ab-dominal ven gelişmeleri, hemoroid, palmar eritem, arteryal örümcek, jinekomasti, şuur bozukluğu, anormal karaciğer fonksiyon testleri (SGOT (AST), SGPT (ALT), GGT de yükselmeler) tanıda önem taşır. Kesin tanı, laparoskopi, karaciğer ponksiyon biyopsisi ile konur. Karbonhidrat, yağ, protein, bilirubin, hormonların metabolizması, vücudun korunması, vitamin ve mineral depolaması ile ilgili çok yönlü fonksiyonları olan karaciğer hücresinin yetersizliği çok sayıda belirti ve bulgunun ortaya çıkmasına neden olur. İştah azlığı, sindirim bozuklukları, yorgunluk, halsizlik, kas erimeleri, kilo kaybı gibi genel sistemik belirtiler görülür. Kanama eğilimi nedenleri, pıhtılaşma faktörlerinin yapım yetersizliği, portal hipotansiyona bağlı venöz kollateral genişlemelerdir. Assit ve ödem, plazma albümin yapımının azalması portal hipertansiyon, aldesteron metabolizması bozukluğuna bağlı olarak ortaya çıkar. Portal hipertansiyona bağlı yüzeyel ven genişlemeleri; özafagus varisleri, hemoroidler, yüzeyel abdominal ven genişlemeleri olarak görülür. Östrojen yıkımının azalmasına bağlı olduğu düşünülen bulgular, arteryal örümcek, pal-mar eritem, kıllanmada azalma, erkeklerde jinekomasti ve testis at-rofisidir. Palmar eritem, avuç içi ve ayak tabanlarının benekli şekilde kırmızı renk almasıdır. Arteryal örümcek, pulsatil bir arteryol ve etrafında ışınsal olarak yayılan ince dallanma şeklinde oluşumdur. Nörolojik bozukluklar, proteinli maddelerden oluşan azotlu toksik maddelerin karaciğer tarafından yeterince detoksifiye edilmeden sistemik dolaşıma geçmesi nedeni ile oluşur. Davranış değişiklikleri, konfüzyon, iletişim kaybı, stupor ve komaya kadar uzanan tablolar ortaya çıkabilir. Karaciğer sirozunun iki önemli komplikasyonu özafagus varis kanaması ve hepatik komadır.
Tanı
Kesin tam karaciğer ponksiyon biyopsisi ve laparoskopi ile konur.
Siroz Tedavisi
Özel bir tedavisi yoktur, genel tedavi prensipleri içinde diyet düzenlemesi, istirahat-aktivite dengesinin sağlanması, ek vitamin verilmesi ve komplikasyonların tedavi edilmesi yer alır.