Kist Hidatik Nedir, Karaciger Kist Hidatik
KC’den sonra ikinci sıklıkla AC’de görülür. Etkeni E. granülozustur. 5-6 mm boyunda, çengellidir ve 3-4 halkası vardır. Köpeklerin barsaklarında yaşar. Gelişimini tamamlayınca son halka kopup, köpek dışkısı ile dışarı atılır ve embriyonlu yumurtalar dış ortama çıkar. Bunlar koyun ve inek gibi ot yiyen hayvanlarla ve bazen de direkt gıdalarla alınır. İnce barsakta açılır, portal sisteme geçer, KC > AC > tüm organlara yayılır. Ayrıca başka yollarla da bulaşma mümkündür. Hava yoluyla alınırsa direkt AC kist hidatiği yapar. Bu durumda çok sayıda AC kisti olur.
Kist Hidatiği
Embriyonlu AC, KC’ye yerleşir, kist şekli oluşur. Kaya suyu denilen, berrak, kız kistleri içeren kist oluşur. Sıvı kesesi şekli de olur. Kistin hayvan etinden kurt, köpek, çakal ile yenmesi sonucu köpek barsağmda parazit şeklinde devam eder. Kistin hayvanlar tarafından yenmesi için hastalıklı organ dış ortamda olmalıdır. Bu nokta korunmada önemlidir.
insanda bazen AC, KC’deki kist perfore olur. Peritona, plevraya kist sıvısı yayılır, çok sayıda kist gelişir. Tedavisi çok zordur.
AC kist hidatiği genellikle asemptomatiktir. Çok büyük kist olmasına rağmen büyük bir semptom olmaz. AC filminde tesadüfen kist görülür. Nedeni kistin çok yavaş gelişmesi ve diğer AC’nin havalanmasını arttırmasıdır (kompanzasyon) . AC kist hidatiği bronşa perfore olunca ağızdan tuzlu su şeklinde sıvı gelir, hasta kustuğunu sanır. Dikkatli hikayede önce öksürük başlar, sonra sıvı gelir, hemoptizi de olur. Bronşa açılınca germinatif membran parçaları sıvı ile yada öksürük ile dışarı açılır. Hastalar germinatif membranın soğan zarı-üzüm posası şeklinde dışarı çıktığını söylerler. Perforasyon yok ve semptom veriyorsa bu basıya bağlı olabilir. Bronşa bası ile öksürük, çok büyükse hemoptizi olur. Bası ile bronşun gerisinde obstrüksiyon, atelektazi, enfeksiyon olabilir.
Fizik Muayene, Akciğer Kist Hidatik
Kistin yerine göre bulgu verir.
. Perifere yakınsa. Matite, vibrasyon azalır, sesler azalır.
. Parankim ortasında (genellikle böyledir) . Fazla bulgu yok
. AC Ca. En çok karıştırılır. Öykü önemlidir. AC Ca’lı hastalar %90-95 sigara içer, yaş ileridir, öksürük, balgam, hemoptizi, halsizlik iştahsızlık, zayıflama vardır. Fizik muayenede AC Ca bulguları vardır (Clubbing, pulmoner osteoartropati) . AC filminde kist hidatik düzgün kenarlı, yuvarlak bölme şeklindedir. AC Ca kenarları düzensiz dansite şeklindedir.
Ayrım çok defa AC filmiyle yapılır. Kist hidatik büyürken bazen bronş kısımlarında çöküntü yapar. AC Ca gibi görünür. Bronş Ca bronkoskopi, sitoloji ile tanı alır.
Perforasyon varsa AC filminde kist hidatik içeren gölgeler görülür. Bu nekroze olmuş Ca’larla karışabilir. Bu cidarın mutazam olması perfore olmuş kist yönünden önemlidir. Kistte cidar düzgündür.
-Pnömoni: Konsolidasyon bazen yuvarlak şekilde görülür. Ama ateş, öksürük, balgam, beyaz küre artımı vardır ve antibiyotik ile düzelir.
-Fantom tümörü: Konjestif kalp yetmezliğinde interlobüler fissürlerde sıvı toplanmasıyla olur. Konjestif kalp yetmezliği bulguları vardır, yetmezlik tedavisi ile kısa sürede ortadan kalkar. PA ve yan filmde gölge kenarları fissüre doğru uzanır. Sıçan kuyruğu şeklindedir. Bu özelliği ile kist hidatikten ayrılır.
Tanıyı kuvvetlendirici Etkenler
1. Rutin testler yararsız, periferik yaymada eozinofili kist hidatiği destekler ancak tüm parazitlerde olur.
2. Allerjik test. Casoni testi: Kist sıvısı intrakütan verilir. 10-15 dakika içinde ürtikere benzer cilt lezyonu olur. Buna erken casoni reaksiyonu denir. Ayrıca 24 saat sonra geç reaksiyon oluşur (aynı cilt lezyonu) . %80-85 vakada (+) ‘dır.
3. Serolojik testler
4. AC Filmi. Çok işe yarar. Kenarları düzgün, yuvarlak, homojen gölgeler saptanır. Hasta asemptomatikse tanıyı daha da çok akla getirir. Değişik pozisyonlarda çekilen AC filmlerinde hep düzgün kenarlı, yuvarlaktır.
Kist hidatik büyümüş ve perforasyon yakınlaşmışsa bazı belirtiler ortaya çıkar:
. Meniskus belirtisi (moon sign). Kist üzerinde havalı saha ortaya çıkar.
. Nilüfer belirtisi. Perforasyon varsa kist membranı sıvı içine çöker. Kist içinde germinatif membran yüzer.
