Kanserin yarattığı psikolojik değişimler

Kanserin her aşamasının aşılması gereken engellerle dolu olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi’nden Psikolog Aslıhan Kurt, kanser hastalarının, yaşadıkları psikolojik değişimleri anlattı.

Ruhsal bütünlükte zedelenme
Ciddi hastalıklar, bedensel bütünlüğü tehdit eden ve ölümlü olduğumuzu hatırlatan, vücudumuzun zarar görebileceğini bize gösteren, ayrıca da dünya ile ilgili kontrol duygumuzun azaldığı durumlardır. Sağlığımızı kaybettiğimizde, başkalarına muhtaç olma korkusu ve aciz kalma duyguları kişiliğimizi ve ruhsal bütünlüğü zedeleyici duygulardır.

Kontrol kaybı duygusu
Hastalık, doğası gereği bizim kontrolümüz dışında olan bir şeydir ve vücudumuzla ilgili bu değişiklikle ilgili küçük bir etki gücümüz vardır. Kanser tanısı almak ile hayat birden bire kesintiye uğrar ve bir kaosa doğru sürükleniyormuş hissi yaşar hastalar. Eşlik eden yan etkilerle başa çıkamama hissi, yoğun bir kontrol kaybı duygusunu da beraberinde getirir.

Bağımlılık
Hareketlerin kısıtlanması, ameliyat sonrası rahat hareket edememe gibi otonomi kayıplarında, başkalarına muhtaç olma ve korkular gözlenir. Bu duygular, bağımlılıkla bağlantılı ve terk edilme korkusuna eş zamanlı olarak başlar.

Tedaviye bağlı şikayetler
Hastaneye yatış, mahremiyetin kaybı, yabancılardan korkma ve ayrılık ile alakalı bir kaygı yaratabilir. Özel tedavilerin yan etkileri kişide pek çok şeyi harekete geçirebilir. Halsizlik, bulantı, kusma başkalarına muhtaç olma durumunu doğururken, cerrahi operasyonların bedendeki yansımaları ile kişinin beden imajındaki bozulmalar, kendine karşı yabancılaşma, sanki başkasının bedeniymiş gibi hissetme durumları tedavinin kendisinden kaynaklanan etkilerdir.

Ölüm Korkusu
Ölüm beklentisi ve nihai kayıp duygusu, izolasyon duygusu yaratır. Kendilik değeri, başarılamayan hedefler, kimi zaman metastazların varlığı ile zedelenir. Bir türlü iyi olamama hali kişinin aklında pek çok zaman ölüm ve ölmeye ilişkin sorular yaratabilir. Ağrı çekiyor olma, hastaları bu fikre daha çok yaklaştırır ki, çoğu zaman, şiddetli ağrı çekmek kanser olmaktan daha kötü olarak algılanmaktadır.

Hastalığın anlamı
Kişinin ailesinde aynı hastalığı yaşayan veya yaşamış insanların olması, hastalığın kişi için anlamını değiştirir. Hastanın yaşı, cinsiyeti ve sosyal desteği kişinin hastalık algısını etkiler.