Kanama nedir? Kanama Nedenleri
Sağlıklı bir yaşantının devam edebilmesi için, yeterli miktarda kanın eksikliğe uğramadan sistemik dolaşımda bulunması gerekir. Yaklaşık olarak insanlarda vücut ağırlığının %13’ü kandır. Yani buda 5-7 litre kan demektir.
Travma ve operasyon sırasında ya da herhangi bir nedenle kan damarlarının yaralanması, kopması veya kesilmesi sonucu kanın damar dışına çıkmasına kanama (hemorajil) denir.
Yaralıyı ve çevresini çok korkutan ve telaşlandıran bir durumdur. İnsanlar, en çok kazadan sonra meydana gelen kanama sonucu ölmektedir. Yani kanama ölüm nedenleri arasında birinci sırayı alır. Kan hacminin %20’sinin hızlı kaybı hafif şoka %35nin kaybı orta derecede şoka %45’i nin kaybı ise ağır ciddi şoka, %50’den fazlasının kaybı ise ölüme neden olur. (Aşırı Kanama)
Kanamalara oluşum yerlerine göre değişik adlar verilir. Bunlar;
Hematom: Doku aralarında kan toplanması,
Ekimoz: Kanın deri altında yayılması ve derinin mor bir renk alması,
Epistaksis: Burundan kan gelmesi, Hemotoraks: Kanın göğüs boşluğunda toplanması, Hematuri: İdrarla kan gelmesi (kan işeme), Otoraji: Kulakatan kan gelmesi, Melana: Gazita ile kanın koyu renkte gelmesi, Hemoptisis: Akciğer solunum yollarından kanın öksürükle gelmesi, Hamatemesis: Midede oluşan kanın taze veya kahve telvesi şeklinde kusmukla gelmesi,
Kanama çeşitleri
Kanama kanayan damarın çeşidine göre isim alır. Vücudun içinde veya dışında olan kanamalar da iç ve dış kanama diye ikiye ayrılır.
Arter Kanamaları
Atar damar kanamasına denir. Kalp atımlarıyla birlikte ve açık kırmızı renkte fışkırmalar şeklinde bir kanamadır. Kan kalbin atımına paralel olarak kesik kesik fışkırır. Dolayısıyla arter kanamalarında kısa zamanda fazla kan kaybedebilir.
Venöz Kanamalar ve kanama zamanı
Toplar damarın kanamasıdır. Daha koyu renkte görülür. Venalarda kanın akış istikameti çevreden merkeze (kalbe) doğru olduğundan fışkırma yoktur. Yavaş yavaş aynı şiddette akar.
Kopiller Kanoma
Kılcal damarlarda olan kanamadır. Sızma şeklindedir. Lezyonun geniş yüzünden toplu iğne başı şeklinde sızmalara da peteşiyal kanama (bir çeşit kapiller kanama) denir. Genellikle ciddi kanamalara neden olmaz.
İç Kanamalar ve Kanama belirtileri
İç kanama, hastalık sonucu veya travmaya bağlı olarak meydana gelir. Kan vücut boşluklarına, organ içine organ aralığına, eklem boşluğuna, göğüs ve karın boşluğuna ve ekstraselüler boşluklara kanar (akar).
İç kanama geçirmekte olan bir yaralı ya da hasta da şu belirtiler gözlenir;
– Baş Dönmesi,
– Halsizlik ve huzursuzluk, renk solukluğu, yapışkan ve soğuk deri,
– Soğuk soğuk terleme,
– Zayıf ve hızlı bir nabız,
– Solunumun yüzeyselleşmesi ve hızlı solunum ile şok gelişimi görülür.
Kanama neden olur
Yapılacak ilk yardım ise öncelikle şoka karşı önlem almaktır. Baş ve göğüs travmalarında iç kanama bu bölgelerde olacağı için baş bölgeleri yukarıda tutulur. Kusmuğun akciğere gitmemesi önlenir bunun için yan yatış pozisyonunda baş geriye doğru çekilir. Yaralı sıcak tutulur ve uygun pozisyonda taşınır ve sevk edilir.