Kan değerini yükselten yiyecekler neler?

Kan tahlilleri laboratuar analizlerinin en sık başvurulduğu alandır. Hastadan alınan kan numunesi ile hastalıkların tanısı ve erken teşhisi mümkün olabilmektedir. Kan tahliliyle hücrelerin içerisinde neler olup bittiği de belli olmaktadır. Kan tahlilleri hastalık teşhisinin yanı sıra, bazı sağlık sorunlarının önceden tespitinde de yararlıdır. Doğru zamanda, doğru şekilde yapılan analizlerin hayat kurtarıcı olduğu unutulmamalıdır. Size önerilen testler hakkında bilgi sahibi olun, testin sonuçları konusunda ise detaylı bilgi edinin. Bazı kan tahlilleri aç karnına yapılması gerekirken, bazılarında tok karnına da yapılmaktadır.

Kan tahlilinde hangi değerlere bakılmaktadır?Kan tahlilindeki kısaltmalar ne anlama geliyor? Normal değerler nelerdir?

Laboratuardan aldığımız kan tahlil sonuçlarındaki kısaltmalar ne anlama gelir ve yapılan kan tahlillerinin normal değerleri nelerdir?

Kırmızı kan hücreleri

RBC (red blood cells):

Oksijen taşıyan hücrelerin miktarını verir.

Düşük olduğunda anemi (kansızlık) veya kan kaybı vardır. Yüksek rakımlı yerde oturmak, KOAH, böbrek hastalığı, polisitemi hastalığı durumlarında yükselir.

MCV (mean corpuscular volume):

Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğüdür. MCV düşükse eritrositler daha ufaktır, yüksekse daha genişlemişlerdir. Demir eksikliği anemisi’nde eritrositler küçüldüğünden MCV değeri düşük çıkar. B12 vitamini eksikliği anemisinde ise eritrositler büyüdüğünden MCV yüksektir.

HB (Hemoglobin):

Kandaki toplam hemoglobinin düşük olması anemi olduğunu gösterir.

MCH: Eritrositlerdeki hemoglobin miktarını gösterir.

HCT(Hematokrit):

Kandaki hemoglobin ve eritrosit miktarının bir ölçüsüdür. Anemi, lösemi, kan kaybı gibi durumlarda azalırken vücudun su kaybettiği durumlarda veya polisitemide artar.

PLT (Platelets):

Kanda pıhtılaşmayı sağlayan hücereler, Trombositleri gösterir.

Beyaz kan hücreleri

WBC (White Blood Cells-Leukocytes):

Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir. Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda yükselir. Ayrıca lösemi’de yükselir.

Örneğin bazı kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS’te lökosit miktarı (WBC) düşüktür.

PNL: (Nötrofiller) Örneğin bakteryel enfeksiyonlarda artar.

Lymphocytes: (Lenfositler) Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar. AIDS’te düşer.

Eosinophils: (Eozinofiller). Allerjide ve parazitik hastalıklarda yükselir.

Albumin

Albümin karaciğerde sentezlenen bir protein türevidir. Sağlıklı yetişkin karaciğerinde günde 12-14 gram kadar albümin sentezi yapılır. Sağlıklı kişilerde rutin olarak albümin bakılmasına gerek yoktur. Sağlıklı bir kişide albümin düzeyinin biraz yüksek ya da düşük çıkması da klinik bir önem taşımaz.

Alkafen Fostafaz – ALP

Vücutta neredeyse bütün dokularda bulunan ama ne iş yaptıkları tam anlaşılamamış bir enzimdir. Normal yetişkinde kanda ölçülen ALP ın yarısı karaciğer yarısı da kemik kökenlidir. ALP özellikle safra akımının durması ya da yavaşlamasına bağlı olarak görülen karaciğer hastalıkları için iyi bir testtir.

Amilaz

Amilaz pankreas, tükürük bezleri ve bazı tümörlerden (örn. akciğer) salınmaktadır. Kandaki amilazın genellikle üçte biri pankreas, üçte ikisi ise tükürük bezleri kaynaklıdır. Dolaşıma giren amilaz esas olarak böbrekler aracılığıyla vücuttan atılmaktadır.

Asit Fostafaz

Esas olarak prostat, karaciğer, kemik ve bazı kan hücrelerinde bulunmaktadır. Ölçümü özellikle prostat hastalıklarının tanı ve tedavisi için kullanılmaktadır. Bu amaçla prostatik asit fosfataz denilen fraksiyonu ölçülür. Normalde asit fosafataz kanda pek az miktarda bulunur.

Bilirubin

Kan dolaşımında bulunan kırmızı kan hücreleri yaklaşık 120 günlük bir süre sonunda ömürlerini tamamlar ve çoğunluğu dalakta olmak üzere parçalanırlar. Açığa çıkan bilirubin karaciğere götürülür. Karaciğer özel bir işlemle bilirubini suda çözünebilen bir hale getirir ve safra yoluyla bağırsağa atar. Karaciğerde bu işleme maruz kalmış bilirubine direk, henüz işlem görmemiş bilirubine ise indirek bilirubin denilir.

Fosfor

Fosfor insan hücresinde asit-baz dengesi, kalsiyum metabolizması gibi çok önemli reaksiyonlarda rol oynayan bir maddedir. Vücuttaki fosforun %85 kadarı kemikte fosfat formunda depolanır. Kan düzeyi kan kalsiyum ve kan pH değişimlerinden etkilenmektedir. Kalsiyumda olduğu gibi bağırsaktan emilimi, idrarla atılımı ve hücre içine toplanması ya da hücreden bırakılması gibi düzenlemelerle kan düzeyi ayarlanmaktadır.Yine kalsiyum gibi parathormondan etkilenmektedir. Yemeklerden sonra düzeyi değiştiğinden 12 saatlik açtıktan sonra ölçümü yapılmalıdır.

Glukoz (Kan Şekeri)

Normal Değerler : 75-115 mg/dL

Şeker hastalığı tanısı için 12-14 saat açlıktan sonra kan glukozu ölçülür. Yüksekse test tekrarlanır. Yine yüksekse yemekten tam 2 saat sonra yeniden ölçülür. Bu da yüksekse glukoz tolerans testi yapılmalıdır.

Her kandeğerini yükselten ve düşüren etkenler farklıdır. Bu konuda uzman doktorunuzdan tahlil sonuçlarınızı değerlendirmesini isteyiniz.