Kan Basinci Nedir Kan Basinci Olcumu

Kan Basıncı Nedir, Kan Basıncı Ölçümü

Kan basıncı yüksekliğinin saptanması ve denetim altında tutulmasında sağlık ekibinin bir üyesi olan hemşireye önemli görevler düşmektedir. Bunlar kan basıncını ölçmek, tedavi altında olan bireyleri izle­mek, yöneltmek ve gerektiğinde eğitmektir. Kalp bedendeki organlara kan yolu ile oksijen ve besin maddelerini taşır. Kalp düzenli bir şekilde kanı arter (atardamar) içine pompalar. Sonra kapillere ve ven (toplar damar) dolarak yeniden kalbe döner. Arter-yel sistemdeki kan basıncı kardiyak dolaşım ile deği­şikliğe uğrayarak; sistolün başında en yüksek düzeye ve diyastolun sonunda da en alt düzeye ulaşır. Sis-tolik ve diyastolik kan basıncı arasındaki fark nabız basıncıdır. Normalde nabız basıcı 30-50 mmHg’dır. Kan basıncı kalbin sistolü sırasında sol ventrikülün aortaya attığı kanın aort duvarında yaptığı basınca karşılık, damar duvarının verdiği direncin mmHg cin­sinden değerine denir. Normal bir yetişkinde kan ba­sıncı sistolik olarak 100-140 mmHg ile diyastolik ola­rak 60-90 mmHg arasındadır.

Kan Basıncını Etkileyen Faktörler, Damarlardaki Kan Basıncı

1. KALP DEBİSİ, Kan Basınç

Kalp kontraksiyonunun (kasıl­ması) gücü ve bir dakikada kalbin attığı kan miktarı kan basıncını, özellikle de sistolik basıncı etkiler ve kan basıncı yükselir. Kardiyak debinin azalması kan basıncının düşmesine neden olur.

2. PERİFERAL VASKÜLER DİRENÇ

Diyastolik basınçta en önemli etmen periferal vasküler di­rençtir. Periferik vasküler direncin artması kan basın­cının yükselmesine, periferik vasküler direncin azal­ması kan basıncının düşmesine neden olur.
3. ARTERLERİN ELASTİKİYETİ VE GERİLİM KABİLİYETİ

Kan aortaya ve büyük arterlere git­tiğinde arteryel damar duvarı gerilir. Yaşa bağlı ola­rak arterlerin gerilim yeteneği de azalarak, diyastolik basıncın düşmesine sistolik basıncın yükselmesine neden olur. Arterioskleroz kan basıncın yükselme­sine neden olan bir durumdur.

4. KANIN VİSKOZİTESİ

Kanın viskozitesi kan akış hızını etkiler. Örneğin; polistemi ile ortaya çıkan viskozitede artma kan akımı karşısındaki direnci de artırırken, bunun karşıtı olarak anemi ile ortaya çıkan viskozitede azalma da direnci düşürür.

5. HORMON VE ENZİMLER

Hormon ve en zimlerin kan basıncı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Örneğin; epinefrin ve norepinefrin, periferal kan da­marları üzerinde vazokonstriktör etki yapar. Vazo-konstriksiyon ise vasküler direnci arttırarak kan basıncını yükseltir. Adrenal korteksin salgıladığı al-desteron, böbreğin salgıladığı renin ve histamin kan basıncını düşürerek yada yükselterek etkide bulunur.