Kalbimiz günde yaklaşık 100 bin kez ,dakikada 60 ile 80 kez arasında atmakta ve bunu her saat ,her gün ,her yıl sürdürmektedir.
Bir saat gibi düzenli çalışıp , günlük stres, vb olumsuzluklardan korunmaya çalışmaktadır.
Kalp ve damar hastalıkları nasıl oluşur?
İster çocuk ister, yetişkin olsun her bireyde kan damarlar içinde serbestçe akıp dokulara ve organlara besin ve oksijen taşıma görevini yerine getirir.
Damarların içi sağlıklı bir yapıya sahip olduğunda kaslı ve pürüzsüzdür.Kan basıncındaki özellikle yükselmelere ve diğer değişmelere karşı koyabilecek esnekliğe sahiptir.
Damarlar çeşitli nedenlerle :yüksek kolesterol ,sigara ,tansiyon,gibi ,kişinin beslenmesi, genleri ,alışkanlıkları ,çevresinde ki diğer faktörlerin etkisiyle zedelenir yıpranır.
Zarar gören bölgede kolesterol , yağ dokusu ,kalsiyum ,makrofajlar ve ölü kan hücrelerinin birikmesiyle plak adı verilen bir tabaka oluşur.
Bu plaklar damarların esnekliğini azaltır , kanın ,geçiş yolunu daraltır ve kanın akışını engeller.
Damar çeperlerinden kopan bir pıhtı kalbe giden bir atardamara yada daha küçük bir damara doğru ilerleyip damarı tıkayabilir.
Bu da anjina adı verilen ve kalp kasına yeterli oksijen gitmemesinden kaynaklanan göğüs ağrısına neden olur ve sonuçta kalp krizine yol açabilir. Zaman içinde kan damarlarının sertleşip tıkanmasına atheroskleroz denilmektedir.
Atherosklerozun en korkutucu yönlerinden biri sessiz bir hastalık olmasıdır. Kalp ve damar hastalıklarında rol oynayan etmenler nelerdir?
•Fazlı yağlı ve kolesterollü diyet
•Kalıtsal yatkınlık(ailede görülmesi)
•Sigara kullanımı
•Aşırı stres
•Hareketsizlik
Kalp hastalığında rol oynayan risk faktörleri
1- Yüksek kan kolesterolü
Kolesterollü gıdaların fazla tüketilmesi ve yüksek kan kolesterolü ile kalp hastalıkları arsında doğrudan ilişki bulunmuştur.
Araştırmalar kalp hastalığı riskini gıdalarla aldığımız kolesterolden çok ,katı yağ miktarının ve kandaki kötü kolestrolün oksitlenmesinin arttırdığını ortaya çıkarmıştır.
Kandaki toplam kolesterol miktarının yeni çalışmalara göre160 daha önceki verilere göre 200 mg/dl’yi geçmemesi gerekir
– İyi kolesterol (HDL)
Yüksek yoğunluklu lipoproteinler(HDL) çok az kolesterol içerir ve kolesterolü kandan karaciğere taşırlar .
Vücuttaki fazla kolesterolü temizleme işini üstlenmiş olduklarından ,kandaki miktarlarının yüksek olması kalp hastalığı riskini azaltır. O nedenle ,halk arasında iyi kolesterol diye bilinirler
HDL’nin (iyi kolesterol)35-40 mg/dl’ nin üzerinde olmalı
– Kötü kolesterol(LDL)
Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL)hemen hemen yarısını oluşturan kolesterolü karaciğerden vücudun diğer hücrelerine taşır ve damarların ve damarların çeperlerine biriktirir.
Bu nedenle kalp hastalığı riskini arttıran bu lipoproteine halk arasında kötü kolesterol denir.
LDL ‘nin (kötü kolesterol )100 mg/dl’yi geçmemesi
Risk belirleme de hangi kriterler değerlendirilir?
Risk belirlemesi yapılırken toplam kolesterol miktarı /HDL miktarına
bölünmektedir.
Toplam kolesterol/HDL oranının 4.0‘ten düşük olması arzu edilir.
Kolesterolün yükselmesinde hangi gıdalar etkililidir?
• Yağlı veya yağda kızarmış etler,sakatat etleri,salam,sosis,sucuk gibi yağlı et ürünleri
• Yağlı pastalar,kurabiyeler,yumurta ( önerilenden fazla kullanılması)
• Karides,midye,vb deniz ürünleri
• Tereyağı,yağlı süt ve peynir,kaymak ,krema.sert margarinler
2- SİGARA VE KALP HASTALIKLARI
Sigara kalbe çeşitli zararlar vermektedir. Bunlardan biri damarlar içinde yağlı maddelerin yağlı maddenin birikmesine yardımcı olmasıdır.Buda göğüste ağrıya ve kalp krizine neden olabilir.
• Nikotin kalpte ritim bozukluğuna v kalbe giden (koroner arter) damarlarda büzüşmeye yol açar..Bu da kalbe giden kanı azaltırve göğüs ağrıları hissedilir
• Sigaranın iyi kolesterol(HDL) düzeyini de düşürdüğü görülmüştür.Sigara içenler ,diyetlerindeki yağ miktarını azalttıkları zaman bile HDL yükselmemekte ,ancak bırakıldıktan sonra yükselmeye başlamaktadır.
Sigara bırakınca neden şişmanlarız
• Birincisi ,sigara içmeyince gıdaların kokusu ve lezzeti dha iyi hissedildiği için iştah açar.
• İkincisi ,sigarayı bırakmanın verdiği psikolojik boşluğu doldurmak için enerji yoğunluğu yüksek olan çerez türü gıdalar daha çok yenmeye başlanır
• Üçüncüsü ,nikotin metabolizmayı etkilerve dolayısıtla sigara içenler daha çok enerji harcar
3 – ŞİŞMANLIK
• Kalp damar hastalıkları açısından en önemli risk faktörlerinden biri olan şişmanlık vücutta yağ birikmesi sonucu ideal vücut ağırlığından %20 daha kilolu olmak biçiminde tanımlanmaktadır
• Ağır vücudun taşınması ve hareketinin sağlanması tüm organlara olduğu kadar kalbe de aşırı yük bindirmektedir.Bu nedenle ,şişman kişiler de yüksek tansiyon ve kalp –damar hastalıkları daha sık görülmemektedir.
• Yalnızca 2 ile 5 kilo arasında zayıflamanın bile tansiyono düşürdüğü ,kan lipitlerini normal düzeye getirdiği ,insülin salgısını düzenlediği ve kalbei koruduğu gösterilmiştir
4- ŞEKER HASTALIĞI
• Diyabet ya da şeker hastalığı ,şeker ve nişastayı enerji olarak kullanmakiçin gerekli insülin hormonunun yeterli olmamasından kaynaklaır.
• Şeker hastalarında genellikle tansiyona ,kalp krizine ve felce yatkınlık daha fazladır.Kalp hastalıkları da diyabetlilerde sağlıklı insanlardan 2-3 kat daha sık görülür
• Kandaki şeker düzeyi yükselince kan yavaş akmaya başlar ve dokulara daha az oksijen ve besin gider
5- TRANS YAĞ ASİTLERİ
• Margarin ya da diğer bazı katı yağları elde etmek için bitkisel sıvı yağların hidrojenle doyurulması sırasında bu yağ asitleri ortaya çıkmaktadır
• Trans yağ asitleri tüketiminin kalp hastalıkları ile doğrudan ilişkisi olduğu ve margarin ,kek ,kuru pasta ,kraker, ve parmak patates gibi trans yağları fazla içeren gıdaların bu hastalıkların riskini %50 arttırdığı bildirilmektedir
• Sert margarinkeri ve yağları diyetimizden tamamen kaldırsak bile kolesterolümüzde düşme olmayabilir.Çünkü ,bazı kişiler kalıtsal olarak yüksek kolesterole eğilimlidir. Bu kişilerin kolesterollerini düşürmek için daha çok çaba göstermeleri gerekir.
Benzer Yazılar:
Kalp Damar Hastalıklarında Tanılar
Sağlıklı Beslenme ve Diyet – Şişmanlık ve Kalp Damar Hastalıkları
Kalp ve Damar Hastalıkları
Kalp ve damar sağlığı
Kalp ve Damar Hastaliklarinda Beslenme
Kalp Hastalıklarında Yeni Bir Risk Faktörü!
KOLESTEROL YÜKSEKLİĞİ- KALP DAMAR SERTLİĞİ
Kalp hastalıklarında Avrupa birincisiyiz
Bizim Doktorlar kalp, damar sağlığı ve cerrahisi, sağlıklı beslenme ve diyet, hemoroit
Kalp Damar Hastaliklari ve Beslenme
