Kalp krizi genç, yaşlı tanımıyor

Düzensiz stresli yaşam ve beslenme tarzı, stres, sigara-alkol ve uyarıcıların kullanımındaki artış, egzersiz yapmama veya birden aşırı fiziksel yüklenme kalp krizinin erken yaşlarda ortaya çıkmasını tetikliyor.
Ülkemizde ölüm nedenleri arasında ilk sırada olan kalp hastalıkları genç yaşlı herkesi tehdit eder oldu. Artan kalp krizi riskine karşı uyaran İstanbul Cerrahi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Cem Bostan, kalp krizi ile ilgili bilgiler verdi.

HANGİ BELİRTİLER AKLA KALP KRİZİNİ GETİRTİR?
Göğüste sıkıştırıcı veya baskı tarzında ağrı, dolgunluk hissi en sık rastlanan şikayettir. Başlangıçta gelip geçici olabilir. Bu ağrı 15 dakikadan uzun sürüyorsa kalp krizi akla gelmelidir. Kısa süren ağrılar spazm ile ilgili olabilir. Kalp krizinin öncüsü niteliğindedir ve geçer diye vakit geçirilmemelidir. Göğüs ağrısı omuza, kollara, sırta, çeneye, mideye yayılabilir.

Sersemlik hissi, terleme, bulantı-kusma, nefes darlığı, çarpıntı, soğuk terleme veya baş dönmesi de göğüs ağrısına eşlik edebilir veya tek başına ilk belirti olabilir.

ŞÜPHESİ OLANIN İLK YAPACAĞI NE OLMALI?
1. Acil ambulans veya tıbbi müdahale ekibini arayın, ulaşılamadığı takdirde birinin sizi acile getirmesini sağlayın. Mecbur kalmadıkça arabayı kendiniz kullanmayın.
2. Kanın damar içinde pıhtılaşmasını geciktirmek için 300 mg midede çözünen aspirinlerden 1 adet çiğneyin, bütün olarak içmeyin.
3. Eğer önceden size önerilen dil altı ilacı varsa bir tane alınabilir.

Risk faktörlerine sahipseniz kalp krizini düşündüren belirtiler başladığında mutlaka sağlık merkezine başvurun. Yanılmanız size hiçbir şey kaybettirmez ama haklıysanız hayatınızı kazandırır.

ZAMAN ÖNEMLİ Mİ? HANGİ DAKİKALAR KRİTİK ÖNEME SAHİP?
Kalbi besleyen atar damarlarda kan akımının kesilmesi sonucu kalp krizi meydana gelir. Kan akımı kesilmesi çoğunlukla damar sertliği olan bölgenin pıhtı ile aniden tıkanması sonucunda oluşur. Uzun süren spazm da kalp krizine yol açabilir. Kalp krizi kalp kasının ölümü anlamına gelir. Ölen hücreler kendini yenileyemez ve onaramaz. Yerine kasılmayan yara dokusu oluşur. Bunun için zamanlama altın değerindedir. Şikayet başlangıcından itibaren ilk saatler çok önemlidir.Her geçen dakika daha fazla hücre ölümü demektir.

ASPİRİN İÇMEK İLK YARDIMDA İŞE YARAR MI?
Kanın damar içinde pıhtılaşmasını geciktirmek için 300 mg midede çözünen aspirinlerden 1 adet çiğnenmesi (bütün olarak yutulmaması gerek) işe yarayabilir ancak mutlaka bir acil servise başvurmak gereklidir.

KALP KRİZİ BELİRTİLERİ BAŞKA SORUNLARLA KARIŞABİLİR Mİ?
Kas ve iskelet sistemini ilgilendiren şikayetler, akciğer ve mide hastalıkları , psikolojik sebepler kalp krizi ile benzer belirtilere yol açabilir.

KALP KRİZİ GEÇİRENİN YANINDAKİLERE DÜŞEN GÖREV NEDİR?
Şuuru kapalı biriyle karşı karşıya iseniz öncelikle hava yolunu açık olup olmadığına, soluk alıp almadığına daha sonrada nabız ve tansiyonuna bakılmalıdır. Sırasıyla bu üç basamak sağlanmalı sonrasında hasta vakit kaybetmeden acil servise götürülmelidir.

HASTANEYE ULAŞILDIĞINDA NELER YAPILACAKTIR?
Kalp krizinde hızlı ve bilinçli hareket edilmelidir. Erken teşhis ve tedavi insanı yaşattığı gibi ilerideki hayatında da yaşam kalitesini arttırır. Hastanede pıhtı çözücü ilaçlar damardan verilerek koroner damarlara balon ve/veya stent uygulaması yapılarak veya acil by- pass cerrahi ile kalbin kanlanması tekrar sağlanması gerekir.

Kalp krizi süresince ciddi ritim bozuklukları oluşabilir. Bunun sonucunda kalp hayatı organlara yeterli kan akımı sağlayamaz. Kalbin normal çalışmasını hızlı bir şekilde sağlamak gerekir. Bunun için imkan yoksa kalp masajı imkan varsa elektriksel şok ve ilaçlar kullanılır.

Kalp krizi süresince yoğun bakımda takip edilmesi gerekmektedir. Sonrasında normal günlük yaşama dönülebilir, önemli olan nokta kalp krizi öncesi sırasında ve sonrasında neler yapılaması gerektiğinin bilinmesi ve bunun acilen uygulanması son derece önemlidir.

KALP KRİZİ RİSK FAKTÖRLERİ
35 yaş üzeri erkekler, 45 yaş üzeri veya menapozdaki kadınlar
Şişmanlık
Şeker hastalığı
Hipertansiyon
Sigara içimi
İyi kolesterolün düşük olması (HDL-kolesterol 130 mg/dl)
Atar damar tıkanıklığı saptanmış olması (önceden kalp krizi , felç, ayak damar tıkanıklığı vb.)
Düzenli egzersiz yapılmaması
Stresli yaşam
Birinci dereceden yakınlarında (anne, baba,kardeş ve çocuklarında)erken yaşlarda damar tıkanıklığı saptanması.