Kalp Kapakcigi Hastaligi

Kalp Kapakçığı Hastalığı nedir?

Kalpte sağda ve solda, “kulakçıklar” ve “karıncıklar” dediğimiz, dört boşluk vardır. Bunların aralarında ve ka­rıncıklardan akciğere ve tüm vücuda giden ana damarla­rın başında kapaklar bulunur. Bunlar, kalpte dolaşımın doğru yönde olmasını sağlarlar. Kapaklar, kalp romatiz­ması, yaşla eskime ve kireçlenme veya mikroplarla iltihap sonucunda daralabilir, tam kapanamaz ve görevlerini ya­pamaz hale gelebilirler. Bu durumlara “kalp kapak hasta­lıkları” diyoruz.

Bu hastalığın Türkiye’de görülme sıklığı nedir?

Binde 5 civarında diyebiliriz, kalp-damar hastalıklarıy­la kıyaslanırsa, oldukça düşük bir oranda. Eskiden daha sıktı, ama toplumun sosyoekonomik düzeyinin yükselme­siyle, özellikle romatizmal kapak hastalığının azalmasıyla giderek seyrekleşti.

Kalp Kapakçığı Hastalıkları, daha çok kimlerde görülüyor? Genç, yaşlı ayırt ediyor mu?

Romatizmal kalp kapak hastalığı, genç yaşlarda ve da­ha çok kadınlarda, eskimeye bağlı olan ise her iki cinste de, daha çok ileri yaşlarda görülür.

“İleri yaşlarda görülüyor” dediğinize göre, yaş ilerle­dikçe kapaklarda bir eskime, yıpranma oluyor. Peki, her insanın kalp kapağı yıpranır mı, eskir mi?

Hayır, herkesinki görevini yapamayacak kadar bozul­maz. İnsanların yüzde birinde kalp kapaklarında eskime görünüyor. Tansiyon ve kolesterol yüksekliği gibi faktörler varsa, eğer doğuştan kalp kapaklarında bazı yapısal fark­lılıklar bulunuyorsa, o zaman bu eskime daha hızlı olarak daha erken yaşlarda gerçekleşebilir.

Romatizmal kalp hastalığı ve Kalp kapakçığı çökmesi

Kalp kapak hastalığından nasıl korunacağız?

Romatizmal kalp hastalığından korunabiliriz. Roma­tizmal kalp hastalığına “akut romatizmal ateş” dediğimiz bir hastalık sebep oluyor. Streptekok cinsi bazı mikroplar­la boğaz iltihabı geçiren kişilerin küçük bir bölümünde başta eklemlerinde, kalbinde olmak üzere bazı organların­da iltihabi bir reaksiyon oluyor. Bu, çoğunlukla 5-15 yaş arasındaki çocuklarda görülüyor. Korunmanın başta gelen yolu akut romatizmal ateş gelişmesini önlemek. Bunun için boğaz iltihabının, penisilin gibi antibiyotiklerle ve ateşli romatizma geçiren kişinin tekrar bir atak geçirme­mesi için ileri yaşlara kadar aylık penisilin iğneleriyle teda­visi gerekiyor. Genel temizlik kurallarına dikkat edildiğin­de hastalık daha az görülüyor. Okullar çok kalabalıksa, askerler çok kalabalık koğuşlarda yatıyorlarsa, hastalığın çabuk bulaşabileceği bir ortam varsa daha sık görülüyor. Bu mikrobik hastalık sağlıklı koşullarda daha seyrek olduğu için romatizmal ateş de olmuyor. Bu gibi ortamların koşulları da giderek düzeldiğinden hastalık, eski yıllara göre giderek daha az görülüyor.

O zaman sağlığa uygunlukla yakından ilişkisi var…
Evet. Kişiler sağlıklı ortamda yaşıyorsa, temizliğe dik­kat ediyorsa, bulaşmanın daha az olabileceği ortamlar varsa, o zaman azalıyor. Ayrıca her boğaz iltihabı geçiren kişide de olmuyor. Ancak kalıtsal olarak yatkınlığı varsa hastalık gelişiyor.

Bu hastalık ne tür belirtilerle “buradayım” diyor?

Ateşli romatizma atağı sırasında ateş, eklemlerde şişlik ve ağrılar oluyor. Sonradan kalp kapaklarında eğer daral­ma, tam kapanamama gibi durumlar olmuşsa, hastada bu nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Uzun zaman sessiz de kalabilir, uzun yıllar ya­kınmaya neden olmayıp, daha orta yaşlarda veya ileri yaş­larda da ortaya çıkabilir.

Kalp kapakçığı değişimi, Teşhisini koymak kolay mı?

Kolay, çok zor olduğu söylenemez. İyi bir fizik muaye­ne şüphelendirir. Ekokardiyografi, ultrasonla kalbin ince­lenmesi başta gelen bir teşhis yöntemidir bu hastalıkların tanısında. Bunun dışında kalbin içine telle girilerek ince­lendiği “kateterizasyon” dediğimiz bir yöntem var. Bu yöntemlerle kolaylıkla tanı konulabiliyor.

Tanıyı koyduk diyelim ki tedavi etmek kolay mı?

Eğer kapaklarda fazla hasar yoksa, ilaç tedavisiyle bu has­taların şikayetleri giderilebilir. Bazı darlık olan kapaklarda aynı damarlarda olduğu gibi balonla açma tedavisi uygulanı­yor. Eğer bunlar mümkün değilse, ameliyatla kapağın önce­likle tamiri düşünülüyor, tamiri de mümkün değilse, o za­man kapak değiştirilerek, takma (protez) kapak konuluyor.

Tedaviye geç kalınması halinde…

Kapağın darlığı veya yetersizliği zamanında tedavi edil­mezse, kalp adalesi geri dönülmez bir şekilde yoruluyor, bozuluyor, hasar görüyor ve “kalp yetersizliği” dediğimiz durum oluşuyor ve sonunda hasta kaybediliyor.
Dramatik bir sona da gidebilir…
Zamanında tedavi, zamanında ameliyatla o kapağın ta­miri veya değiştirilmesi çok önemli. O zaman hasta ömrü­nü normal bir şekilde sürdürüyor.