Kalp hastalığı önlenebilir mi?

Yanlış beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşamın daha da yaygınlaşması kalp hastalıklarının görülme sıklığının artmasına neden oluyor. Ancak çocukluk yaştan itibaren alınabilecek önlemlerle kalp hastalıklarından korunmak hiç de zor değil. Yapılması gereken doğru yaşam tarzının benimsenmesi.
Anadolu Sağlık Merkezi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof.Dr. Sertaç Çiçek, Kalp Haftası nedeniyle, bilgi veriyor.

Kalp hastalığı önlenebilir mi?

İnsanlarda koroner arter hastalığı gelişme olasılığını artırdığı bilinen çeşitli risk faktörleri vardır. Bu faktörler sigara içimi, yüksek kolesterol düzeyi, yüksek tansiyon, diyabet, şişmanlık, hareketsiz yaşam tarzı , kötü beslenme alışkanlığıdır. Bu faktörlerin kontrol altına alınması ile hastalığın gelişimini engellemenin veya en azından yavaşlatmanın mümkün olduğu gösterilmiştir. Keşfedilememiş risk faktörlerinin daha iyi tanınması ile koroner arter hastalığı ile savaşta daha çok yol katedileceği muhakkaktır.
Kimler risk altındadır? Kalp riskine neden olan temel faktörler nelerdir?

Koroner arter hastalığı gelişme riskini artırdığı kesin olarak bilinen temel faktörler şunlardır:

Sigara içimi,
Yüksek kan basıncı,
Yüksek kötü huylu kolesterol düzeyi,
Düşük iyi huylu kolesterol düzeyi
Şeker hastalığı
Bunların dışında yine koroner arter hastalığı gelişimiyle yakından ilişkili olan ancak değiştirilemeyen bazı risk faktörleri mevcuttur:

İleri yaş,
Erkek cinsiyet,
Genetik yatkınlık: Birinci derece akrabalarda erken Koroner arter hastalığı öyküsünün varlığı
Kalp hastalığında toplumda genelde erkeklere özgü olduğu düşünülmekte. Kadınlar ve çocuklarda durum nedir?

Erkeklerde koroner arter hastalığı sıklığının kadınlara göre daha yüksek olduğu düşünülse de son yıllarda yapılan çalışmalar bunun sadece erken yaşlar için geçerli olduğunu göstermektedir. Araştırmalar, 45-55 yaş arası perimenopozal dönemde rakamların eşitlendiğini ve 55 yaş üzerinde bu sıklığın kadınlar aleyhine arttığını göstermektedir. Yine son yılarda görülme sıklığı artan diyabet, obezite gibi risk faktörlerinin öncelikli olarak kadınları etkiliyor olması kalp hastalıklarının artık kadınlarda daha etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Gözlemlerin ortaya koyduğu bir başka önemli nokta da, son 20 yılda erkeklerde koroner arter hastalığına bağlı ölümlerin kararlı bir biçimde azalmasına rağmen, aynı başarının kadınlarda elde edilemeyişidir.

Kalp hastalıkları çocukluktan itibaren başlar mı? Aileler nelere dikkat etmeli?

Yapılan çalışmalar aterosklerozun (damar sertliği) öncüsü olduğu düşünülen çizgi halindeki yağ hücresi birikimlerinin daha okul öncesi yaşlardan itibaren ana atarrdamarlarda oluştuğunu göstermektedir. Özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde beslenme alışkanlıklarının değişmesi ve daha hareketsiz bir yaşam tarzının benimsenmesine paralel olarak çocuklarda obezite sıklığının artması gelecekte diyabet, koroner arter hastalığı, yüksek tansiyon gibi kronik hastalıkların daha etkili olacağı anlamına gelmektedir. Bu nedenle doğru ve dengeli beslenme ile düzenli egzersiz alışkanlığının çocuklara erken yaşlarda kazandırılması çok önemlidir.

Kalp haftası için altın öneriler neler olabilir? Nelere dikkat edilmeli?

Kalp-damar hastalıklarından korunmak için alınabilecek önlemler şu şekilde özetlenebilir:

Sigarayı bırakın,
Fiziksel aktivitenizi artırın (Günde en az 3 km tempolu yürüyüş yapın)
Günde 5 porsiyon meyve/ sebze tüketin, kırmızı et tüketimini azaltın,
Tuz alımınızı azaltın, sofrada tuzluk bulundurmayın,
Düzenli aralıklarla kan basıncınızı ölçtürün, kan basıncınızın 140/90 mmHg nin altında olmasına dikkat edin,
Doktorunuzun önerdiği sıklıkta kolesterolünüzü ölçtürün, total kolesterol rakamının 200 mg/dL, kötü huylu kolesterol düzeyinizin 160 mg, daha ideali 130 mg/dL nin altında olmasına dikkat edin,
Fazla kilolarınızdan kurtulun.