Kalp ameliyatından sonra…

Her kalp ameliyatı aynı değildir. Koroner bypass, mitral kapak, aort kapak, anevrizma ve büyük damar ameliyatları gibi bir çok ameliyatın iyileşme süreci birbirinden farklılık gösterir. Tüm bu farklılıklara rağmen ameliyat sonrası dönem için bazı genellemeler yapılabilir.
Hastalar ortalama 20 saatte yoğun bakımdan ve ortalama 5 günde de hastaneden çıkarlar. Unutulmamalıdır ki tıbbi bakıma ihtiyacı olan hastalarda bu süreler uzayabilir. Ancak uzun süre hastanede kalmak sanıldığının aksine hasta için avantaj değil aksine ciddi bir dezavantaj oluşturur. Hastane, ne kadar temiz olursa olsun her türlü mikroorganizmanın bulunduğu, insan sirkülasyonunun yoğun olduğu ve her türlü önleme rağmen gürültünün çok olduğu bir ortamdır. En iyi hastane bile evinizde bulacağınız sakin ve huzurlu ortamı size sağlayamaz. Hastanede kalma süresinin artmasıyla birlikte, enfeksiyon ve uyku bozuklukları gibi sorunlarda ciddi artışlar olur.
Evinize çıktıktan sonra da, ziyaretçi sayınızı kısıtlamanız ve yorulduğunuzda misafirlerinizden özür dileyerek istirahata çekilmeniz önerilir.

AŞAĞIDA BELİRTİLENLER TAMAMEN NORMALDİR
İştahsızlık : İştahınızın tam olarak geri dönmesi haftaları alabilir. Birçok hasta tat alma duygularında azalma ve hatta tamamen yok olma tarif eder. Hatta kimi hastalarda yemeği görme ve yemek kokusu bile bulantı hissi uyandırabilir. Bu tamamen geçici bir durum olup 1-2 haftada düzelir.
Ödem : Özellikle damar alınan bacağınızda şişlik olabilir. Bacaklarınızı kalp seviyesinin üzerinde olacak şekilde yukarı kaldırmak işe yarar. Bu arada doktorunuzun tavsiye ettiği elastik çoraplarınızı 2 ay boyunca giymeyi unutmayın.
Uykusuzluk : Uykuya dalmakta güçlük ya da uyuduktan sonra gece yarısı uyanıp bir daha uykuya dalamamak sıkça görülür. Bazen panikle uykudan uyanabilirsiniz. Tüm bunlar zamanla geçer. Uykudan önce reçetenizde yazılmış olan ağrı kesicilerinizden bir tane almak işe yarayabilir.
Terleme : Ameliyat sonrası dönemde fazla terleme olabilir. Pamuklu kıyafetler tercih ediniz.
Kabızlık : Daha önce kullandığınız bir ilaç varsa kullanabilirsiniz. Yoksa herhangi bir laksatif kullanabilirsiniz. Meyve, meyve suyu ve posalı yiyecek tüketimini arttırmak işe tarar.
Ruh halinizde değişiklik : Kendinizi kötü ve bunalımda hissedebilirsiniz. Bu, geçici bir durum olup moralinizi bozmamalıdır.
Yaranızın üst ucunda şişlik : Bu görünüm zamanla geçecektir.
Ağrı : Omuz, sırt ve göğüs bölgelerinde ağrılar çok sık görülür. Reçetenizde yazılmış olan ağrı kesicilerinizden bir tane almak işe yarar. Ağrılarınızın tamamen kaybolması 4-6 hafta alabilir.
Uyuşukluk hissi : Göğsünüzün sol tarafında, damar alınan bacak ve kolda uyuşukluk olması doğaldır.

YARA BAKIMI
Hastanedeyken doktorlarınız ve hemşirelerinizin önerilerini dikkate alın. Taburcu olduktan sonra sabun ve ılık su kullanarak duş alabilirsiniz. Yara yerlerinizi kese, sabunluk gibi araçlarla ovalamayınız. Size belirtilen günde dikişlerinizi aldırtın. Unutmayın, aksi belirtilmedikçe sadece dren dikişleriniz (koyu mavi veya siyah renkli) alınacaktır. Diğer dikişler (beyaz renkli) kendiliğinden eriyip düşecektir. Yara yerleri güneş ışıklarından çabuk etkilenir. Ameliyattan sonraki bir yıl içinde yara yerlerinizi direkt güneş ışığından koruyun. Bu dönem içinde yara yerlerinin güneş ışığına maruz kalması buraların daha koyulaşmasına yol açar. Aksi söylenmedikçe yara yerlerinize herhangi bir krem, losyon veya benzeri madde sürmeyin.

Yara yerlerinizi her gün kontrol edin ve yara yerlerinde
Aşırı hassasiyet
Kızarıklık ve şişlik
Akıntı
Sürekli ateş
gibi durumlarda doktorlarınızı arayın.

BACAK YARALARININ BAKIMI
Yukarıda belirtilen hususlar bacak yaralarının bakımı için de geçerlidir. Tüm bunlara ilave olarak :
Dolaşım bozulacağından bacak bacak üstüne atmayın,
Uzun süre aynı pozisyonda durmaktan ve oturmaktan kaçının,
Oturduğunuzda bacaklarınızı yüksekçe bir tabure veya sehpaya uzatın,
Bacaklarınızda şişlik varsa bacaklarınızı daha sıklıkla yukarı kaldırın, eğer bacaklardaki şişlikler buna rağmen azalmazsa doktorlarınıza danışın,
Elastik çorapları en az iki ay giymeye devam edin, çoraplarınızı akşam yatarken çıkartın ve sabah kalkınca yataktan inmeden giyin. Çoraplarınızı sabun ve ılık suyla yıkayın ve sıkmadan kurulamaya bırakın.

İLAÇLARINIZ
Kullandığınız ilaçların bazı yan etkileri olabilir. Aşağıdaki durumlarda doktorlarınızı arayınız:
Aşırı bulantı, kusma, mide ağrısı, ishal,
Şuur bulanıklığı,
Çok hızlı veya çok yavaş nabız (50’nin altında ve 100’ün üstünde),
Cilt döküntüleri,
Coumadin kullanan hastalarda vücudun herhangi bir yerinde kanama, katran kıvamında büyük tuvalete çıkma, kahve telvesi şeklinde kusma.

Çok acil olarak hastaneye başvurmanızı gerektiren durumlar :
(Ameliyatın üstünden ne kadar zaman geçerse geçşin)
Ameliyat öncesi ağrılara benzeyen ciddi göğüs ağrısı,
Nefes darlığı ile birlikte olan, dakikada 150’nin üzerinde kalp hızı (çarpıntı),
Dinlenmekle geçmeyen nefes darlığı,
Yüksek ateşle birlikte titreme,
Öksürmekle taze kırmızı kan gelmesi,
Bacak ve kollarda ani his ve hareket kaybı,
Ani ve ciddi başağrısı,
Bayılma atakları,
Yeni gelişen bulantı, kusma ve ishal,
Makattan taze kan gelmesi,
Katran kıvamında büyük tuvalete çıkma,
Kahve telvesi şeklinde kusma.

Kısa süre içerisinde doktora başvurmanızı gerektiren durumlar :
İki gün boyunca günde yarım kiloyu aşan kilo alınması,
Gittikçe artan bacak şişmesi ve bacaklarda ağrı,
Gittikçe artan nefes darlığı,
Bir gün içerisinde iki kez 38 °C’yi geçen ateş,
Yara yerlerinden devamlı kanama ve akıntı,
Yara yerlerinde kızarıklık, sıcaklık, şişlik,
Deri döküntüleri,
Aşırı yorgunluk,
İdrara çıkarken yanma, sık idrara çıkma, idrarda kan görülmesi.

AKTİVİTELER
Herhangi bir aktivite esnasında nefes darlığı, kalp atışlarında düzensizlik, baş dönmesi ve göz kararması, veya göğüs ağrısı hissederseniz, yakınmalarınız geçene kadar dinlenin. 20 dakika içinde yakınmalarınız geçmezse doktora başvurunuz.
Banyo : Eve gider gitmez ılık suyla duş alabilirsiniz. Yaralarınız tam iyileşinceye kadar suyun içine girmeyiniz. Aşırı sıcak su kullanmayın.
Giyim : Rahat ve geniş elbiseler giymeye özen gösterin.
Dinlenme : Hızlı iyileşmeniz için hem egzersiz hem de bunu dengeleyecek şekilde dinlenmeniz gerekir. Aktiviteler arasında dinlenin. 20-30 dakika hiçbir şey yapmaksızın oturmak da bir dinlenme şeklidir. Yemeklerden sonra egzersiz yapmadan önce 30 dakika dinlenin.
Yürüyüş : Tüm vücut ve kalp adalesinde kan dolaşımını arttıran yürüyüş size önerebileceğimiz en iyi egzersiz şeklidir. Günlük yürüyüş mesafelerinizi yavaş yavaş arttırın. Her hafta 500 metre arttırarak 2 ay sonunda günde 4-5 km yürüyüş mesafesine çıkmaya çalışın. Yürüyüşlerde düz yolu tercih edin. Yorulduğunuzda durup dinlenin. Çok soğuk ve çok sıcak havalarda yürüyüşlerinizi alışveriş merkezleri gibi kapalı yerlerde yapın. Soğuk havalarda ağız ve burnunuzu kapatacak şekilde atkı kullanın.
Merdiven : Doktorunuz tarafından aksi söylenmedikçe merdiven çıkabilirsiniz. Yorulunca durup dinlenmeyi ihmal etmeyin. Unutmayın, kendinizde dahil hiç kimseye bir şey kanıtlamak zorunda değilsiniz. Ameliyattan sonra ilk iki ay merdiven çıkarken kollarınızdan kuvvet almayın.
Cinsel yaşam : Kendinizi rahat hissettiğinizde cinsel ilişkiye girebilirsiniz. Bir çok insan için bu süre taburcu olduktan itibaren 2-4 hafta sonradır. Daha detaylı bilgiyi doktor ve hemşirelerinizden alabilirsiniz.
Arabaya binme : Yolcu olarak istediğiniz zaman arabaya binebilirsiniz. Ancak göğüs kemiğinizin kaynaması için gerekli süre olan ameliyattan sonra 2 ay boyunca araba kullanmamalısınız. Eğer uzun bir yola gidecekseniz 2 saatte bir arabadan inip 5-10 dakikalık bir yürüyüş yapın.
Ağırlık kaldırma : 2 ay boyunca 5 kilogramdan fazla bir ağırlığı, kaldırmayın, itmeyin ve çekmeyin. Herhangi bir faaliyet yaparken özellikle de bir şey kaldırırken veya tuvaletteyken nefesinizi tutmaktan kaçının.
Çalışma : Hastaların büyük bir çoğunluğu ameliyattan 6-12 hafta sonra kendilerini hafif işlerde çalışabilecek kadar güçlü hissederlerr. Ancak ülkemizde kalp ameliyatı geçiren hastalara verilen rapor 3 ayı kapsar.
Sigara : Sigara mı??? Ne sigarası !!!!! En iyisi bunu hiç duymamış olalım.
Alkol : Alkol alışkanlığınız yoksa asla içmeyin. Ancak canınız çekiyorsa en fazla 1 kadeh…

GÜNLÜK AKTİVİTELERE YENİDEN BAŞLAMA ZAMANI
Egzersiz yaparken dikkat edilmesi gerekenler:
Egzersiz yaparken , nefes darlığı, baş dönmesi, bacaklarda kramp, aşırı yorgunluk, veya göğüs ağrısı olursa egzersize ara veriniz. Eğer bu yakınmalarınız devamlılık gösterirse doktorunuza danışın.
Eğer egzersiz sonrası nabzınız istirahat nabzınızdan 30 fazlaysa egzersiziniz size göre fazla demektir. Bir dahaki egzersiz süre ve miktarını azaltmanız gerekebilir.

NABZINIZI KONTROL ETMEK
Nabzınızı kontrol etmek size aktivitelerinizi daha güvenli bir şekilde yapma olanağı sağlar. Nazınızı hissetmek için işaret ve orta parmağınızı karşı elinizin avuç içi tarafında başparmağının altındaki tümseğe koyun. Daha sonra parmaklarınızı bu tümsekten el bileğine doğru kaydırın. Tam burada nabzınızı hissedeceksiniz. Eğer ameliyat için koldan damar alınmışsa sağlam bileğinizi kullanın. Nabzınızı hissettikten sonra 15 saniye süreyle sayın ve 4 ile çarpın (örneğin 18 x 4 = 72), bu şekilde kalbinizin bir dakikada kaç defa çarptığını hesaplayacaksınız. Nabzınızı hissetmekte güçlük çekiyorsanız hemşireleriniz size yardımcı olacaktır.

EGZERSİZ PROGRAMLARI
Kalp ameliyatları sonrası günlük yaşama hızla dönmenizi sağlayacak egzersiz, diyet ve rehabilitasyon programları için doktorlarınıza danışabilirsiniz.

KONTROLLER VE GÜNLÜK YAŞAM
İlk kontrol tarihinize kadar yazılan reçetedeki ilaçları düzenli ve eksiksiz olarak kullanın. İlk kontrolünüz ameliyatı yapan cerrahi ekip tarafından yapılacaktır. Ancak bundan sonraki kontrolleriniz için daha önce sizi takip eden kardiyologa gitmeniz bir gerekliliktir. Zira yapılan ameliyattan çok uzun süreli yararlar sağlayabilmek için, kan şekeri, tansiyon, kolesterol gibi değerlerinizin kardiyologunuz tarafından yakından takip edilmesi ve bu bulgulara göre diyetiniz, egzersizleriniz, ilaçlarınız ve periyodik takiplerinizin düzenlenmesi gereklidir. Kardiyologunuza ameliyat sonrası ilk ziyaret için en iyi zaman ameliyattan sonra 1. aydır.