Kalitim Nedir Genetik Yapisi Hakkinda Bilgi

Kalıtım Nedir (Genetik), Genetik Yapısı Hakkında Bilgi

Hücrelerin içinde kromozom denilen küçük parçacıklar var­dır. Bunlar hücrenin çekirdeğinde toplu durumda adeta bir yumak şeklinde bulunurlar. Günümüzde «Genetik İlmi» bu kromozomları ayırabilmekte, resimlerini çekerek haritasını yapıp sınıflayabilmektedir.

İşte bu kromozomlar birer «özellik arşivi»dir ve soydan, baba­dan, anadan çocuğa geçerek onun özelliklerini oluştururlar.

Bu özellikler kromozomların çeşitli yerlerine yerleşmiştir. Ku­şaktan kuşağa geçişleri, araştırıcı Morgan’ın, Drozofila denen kü­çük sineklerde ve Mendel’in bezelyelerde ortaya koydukları yasa­lara göre olmaktadır. Bu arada bir noktayı daha belirtelim:

Bu özellikler birbirlerine göre üstün (dominan) ya da üstün değil (resesif) olarak değerlendirilmektedir. Sözgelişi: Koyu renk gözün, açık renk göze, düz saçın kıvırcık saça üstünlüğü gibi.

Büyük kulak, geniş burun, kalkık burun, etli dudak «egemen» özellikler buna karşılık kısa kirpik, dar burun, küçük kulak, vb. gibi özellikler de «egemenlik altına giren» özelliklerdir.

Bu özelliklerin nesillere geçişi daha önce de belirttiğimiz gibi, Mendel yasalarına göre olur ve bu nedenle çocuk anne babada görülmeyen bir özelliği, büyükbaba ya da büyükannesinden ala­bilir.
Ayrıca, unutulmamalıdır ki, dış etkenler de bazen bu özellik­lerde değişimler yapabilir; bu nedenlerle, soyda görülmeyen bir özellik, durup dururken ortaya çıkabilir.

Kötü özellikler ve hastalıklar da genlerden çocuklara geçebil­mektedir. Göz bozukluğu, şeker hastalığı, akıl hastalıkları vb. gibi. Genlerin kuşaklarda özellik oluşturma durumu, en iyi şekilde tek yumurta ikizlerini örnek göstererek kanıtlanabilir. Çünkü tek yu­murta ikizleri yalnız görünüş olarak değil, akıl, zekâ ve davranış yönünden de birbirlerine çok benzerler.

İnsan hücresinde gen yüklü 46 adet kromozom vardır. Döl­lenme ve cinsiyet belirlenmesi konusunda anlatıldığı gibi, anne yumurtasında 23, erkek tohum hücresinde de 23 kromozom var­dır. Çünkü bunlar daha önce özel olarak bölünerek yarı kromo­zomlarını terketmişlerdir. Böylece, döllenmiş yumurtada 46 kro­mozom biraraya gelmiş olur.