Kalbin hızlı, güçlü yada düzensiz çalışmasına çarpıntı denir. Tıpta kalbin dakikada 100’ün üstünde atmasına taşikardi, düzensiz çalışmasına ise aritmi denir.
Kalp hızı kişiye göre değişir. Bedensel hareketler, duygu durumları, açlık veya tokluk, hava ısısı gibi faktörler kalp hızını etkiler. Kalp hızı 10 dakikalık dinlenmeden sonra ölçülür ve hızı dakikada 60-100 arasında ise normal kalp hızı kabul edilir.
Çarpıntı Sebepleri
Çarpıntıların %35-40’ı kalp kaynaklı, %30-35’i psikolojik, %10 ise ilaç kullanımı, çok kahve tüketimi, kansızlık gibi sebeplerden kaynaklanır. Çarpıntı için bir sebep bulunamayanlar da vardır.
Kalp çarpı tısı genellikle sinirseldir. Kalp hastası olmaktan korkanların kendi kalp etkinlikleriyle aşırı ilgilenmeye başlamasıyla ortaya çıkar.
Anksiyete, gerginlik, mutsuzluk çarpıntı nedenidir. Olağandışı stresler kişinin omuzlarına binen aşırı yük çarpıntı sebebi olabilir, kalbim hızlı atıyor ne yapmalıyım derken ruh durumu önem taşır. Gerginliğe bağlı çarpıntılar stresin ortadan kalkmasıyla geçer.
Kafein, yoğun stres, bazı ilaçlar kalpte düzensiz atımların nedeni olabilir. Kronik bronşit ve astım tedavisinde kullanılan ilaçlar çarpıntı yapabilir.
Hipertansiyona bağlı çarpıntılar tansiyon kontrol altına alındığında geçer. Hipertiroidi ve anemisi olanlarda da çarpıntı görülür. Bu rahatsızlıklar da tedavi edildiğinde çarpıntı geçer.
Kalp Kaynaklı Çarpıntılar
Çarpıntıyla berber baş dönmesi, bayılma gibi şikayetler de varsa yada kalp sayılamayacak kadar çok atıyorsa doktora gitmekte fayda vardır. Altında yatan kalp rahatsızlığının teşhisi önemlidir. Ritim yavaşlığı da çarpıntı yapabilir.
Kalp kaynaklı çarpıntıların en sık rastlananı kalpteki erken atımlardır. Buna VEV denir. Kalp fonksiyonları normalse tehlikeli değildir. Tedaviye cevap verir.
Ritim bozuklukları kulakçık veya karıncık kaynaklı olabilir. Karıncıktan kaynaklanıyorsa acil tedavi gerektirir. Bu hastalarda ya kalp damar hastalığı vardır, ya da kalp yetmezliği. Kulakçık kaynaklı olanlar daha sık görülür. Hastalar ritim bozukluğu ve çarpıntıdan şikayet eder. Bir de özellikle gençlerde görülen ve kalbin dakikadaki atım hızının 150-200 olduğu çarpıntı durumları vardır. Buna SVT denir.
Çarpıntılara baş dönmesi, göz kararması, terleme, soluk cilt, zaman zaman göğü ağrısı ve göğüs sıkışmasının da eşlik ettiği çarpıntılar, kalbin kan pompalamasının yetersiz kaldığını gösterir. Bu tarz çarpıntıların olma sıklığı artıyorsa derhal tıbbi yardım almalıdır.