Kadınlarda Sık Görülen Başlıca Hastalıklar

Biyolojik ve hormonal nedenlerden dolayı kadınlar bazı hastalıklara, erkeklere oranla daha sık yakalanıyorlar. Kadın olarak, yaşamımız boyunca önümüze çıkacak hastalıkların ve sağlık problemlerinin neler olduğunu bilirsek, bunlara karşı gerekli önlemleri de zamanında alabiliriz.

Kadınlarda yaş dağılımına göre sık görülen önemli hastalıkları, kısaca şöyle tanıtabiliriz:

12-21 Yaş genç kızlık dönemi

Yeme Bozuklukları (Anoreksia ve Blumia) : Özellikle genç kızlar arasında görülen en yaygın yeme bozuklukları “anoraksia” ve “bulimia” dır. Anoraksia, kişinin normal ve normalin üstünde bir ağırlıkta olmayı reddetmesidir.

Kişi zayıf olsa bile, kilo almak ve şişman olmakla ilgili yoğun korkusu vardır. Bu hastalık bayanlarda daha çok, adet öncesi ergenlik döneminde rastlanmaktadır. İleri yaşlarda ise, birey aylarca adet görmediğinden anoreksi’anın varlığından söz edilebilir.

Bulmia’da ise, psikolojik kökenli bir hastalıktır. Anormal yeme alışkanlığı ile kendini gösterir. Aynı zaman dilimi içinde, aynı şartlarda çoğu insanın yiyeceğinden daha fazla yeme alışkanlığı vardır. Bu dönemde hasta yeme kontrolünü kaybeder. Daha sonra kilo almayı önlemek için uygunsuz davranışlar gösterir.

Hasta kusar, laksatif ve diüretik ilaçlar alıp lavman yaparak ya da kusarak yediği yiyecekleri çıkarır. Aç kalırlar ya da aşırı egzersiz yaparlar. Her iki hastalığın da tedavisi için psikiterapiye ihtiyaç vardır.

Kansızlık (Anemi) : Kandaki hemoglobin değerinin azalmasından kaynaklanan anemi, kadınlarda genellikle demir eksikliğine bağlı olarak oluşur. Yetersiz demir alınması; normal beslenme sırasında gıdalar yoluyla alınan demirin yetersizliğinde görülür.

Sosyo-ekonomik düzeyi düşük toplumlarda, beslenme alışkanlıkları yanlış olan insanlarda daha sık görülmektedir. Yorgunluk, halsizlik, baş dönmesi, çabuk yorulma, çalışma kapasitesinde azalma, sık hastalanma, iştahsızlık, bulantı, üşüme ve konsantrasyon bozukluğu gibi belirtiler gösterir. Kansızlık tedavisinde, uygun demir ilaçlarının hekiminiziniz önerdiği doz ve sürede kullanılması yeterlidir.

Depresyon : Depresyon, bir duygu durum bozukluğudur. Başlı başına bir hastalık olarak görülebildiği gibi, alkol, uyuşturucu, uyarıcı madde kullanımı, tedavi amaçlı ilaçların kullanımı, metabolik hastalıklar ve kanser gibi hastalıklara ikincil olarak da gerçekleşebilir.

Sürekli olarak kendini üzgün ya da boş hissetme, umutsuzluk, çaresizlik, değersizlik duyguları, sinirlilik, kolayca ağlama, halsizlik, günlük işlere karşı ilgide azalma, cinsel isteksizlik, uyku bozuklukları, intihar isteği, aşırı kaygı ve zihinsel faaliyetlerde yavaşlama gibi belirtilerle kendini gösteren depresyon, psikoterapi ya da ilaç tedavisiyle son bulabiliyor.

Kadınların daha fazla risk altında olmasının sebepleri arasında hormonal ve biyolojik etkenler yer alıyor.

Ağrılı Adet : Üreme çağındaki kadınların yarısından fazlasının problemi olan ağrılı adet, daha sık 16-22 yaşları arasında görülüyor. Bacaklara ya da bele vuran ağrı, bazen bulantı ve kusmaya da neden olabiliyor. Doktora danışılarak alınan bazı ağrı kesiciler, bitkisel ilaçlar, egzersiz gibi çeşitli çözümler öneriliyor.

İdrar Yolu Enfeksiyonları : Kadınlarda, oldukça sık görülen idrar yolu enfeksiyonları idrar torbasının (mesane) basit iltihaplanması veya diğer idrar sistemi organlarının (örneğin böbrekler) daha ileri düzeyde iltihaplanması şeklinde olabilir.

Alt üriner sistem ağrılarına yol açan sebepler arasında özellikle az su içme, seksüel ilişki, depresyon, hormonların etkisi sayılabilir. İdrar yanması, acil idrar yapma hissi, sık idrara çıkma gibi belirtileri olan idrar yolu enfeksiyonları ise, yine en çok kadınları vuruyor. Bunun tedavisi genellikle antibiyotiklerle sağlanıyor.

Hassas Bağırsak Sendromu (IBS) : Karın ağrısı, şişkinlik ve dışkılamada problemi olarak kendisini gösteren hastalık, kadınlarda erkeklere oranla üç kat daha sık rastlanan bir bağırsak hastalığıdır. Rahatsızlığınızı artırdığını düşündüğünüz yiyeceklerden uzak durmanız, sık sık ama az yemek yemeniz, bol su içmeniz, çok egzersiz yapmanız ve gaz yapan yiyecekleri az yemeniz tüketmeniz önerilebilir.

25-50 Yaş doğurganlık ve olgunluk çağı

Jinekolojik Problemler : Adet kanamaları, rahim, yumurtalık hastalıkları, myom, over kistleri, kısırlık, kürtaj, rahim ağzı hastalıkları, dış gebelik, düşükler, doğum sonrası problemler, jinekolojik kanser türleri, endometriozis en yaygın kadın hastalıkları arasında. Tüm bu belirtiler, düzenli olarak yaptıracak tetkiklerle ve kontrollerle zamanında önlem alınarak tedavi edilebilir.

Meme Hastalıkları : Kadınlarda rastlanan tüm kanser türleri arasında yüzde 41 gibi yüksek bir oranı oluşturan meme kanserinin belirtileri özellikle 40 yaşından sonra başlıyor. Kadınların bu yaştan sonra gerekli tetkikleri yaptırması gerekiyor.

Meme hastalıklarının belirtilerini şöyle sıralamak mümkün: Meme iltihabı, meme başı akıntısı, meme başının asimetrik bozukluğu, ele gelen ağrısız ağrılı kitleler, meme üstünde yaralar ortaya çıkması, meme cildinde damarlarda meydana gelen belirginleşmeler, koltuk altında ele gelen kistler. Meme hastalıkları, diyet yanlışları, sigara, kafein, uzun dönem ostrojen kullanımı gibi sebeplerden oluşabiliyor.

Tiroid Hastalıkları : Dünyada yaklaşık 200 milyon insanda tiroid hastalığı bulunmaktadır. İyot yetersizliğinin neden olduğu “basit guatr”, kadınlarda en çok rastlanan tiroid hastalıkları arasında gelir.

Tiroidin çok çalışması halinde (Hipertiroidizm); çarpıntı, kilo kaybı, sıcağa tahammülsüzlük, aşırı terleme, ishal, sinirlilik, titreme gibi belirtiler görülür. Yine tiroidin az çalışması halinde ise (Hipotiroidizm); soğuğa karşı tahammülsüzlük, halsizlik, yorgunluk, kabızlık, hatırlama güçlüğü, yorgun ve zayıflamış kalp hızı, ciltte kuruma, saç ve kaş dökülmesi, kas güçsüzlüğü ve adet düzensizlikleri gibi belirtiler kendini gösterir.

Gebelik durumu tiroidin yüzde 30 oranında büyümesini sağlayabiliyor. Özellikle 45-55 yaş üstü kadınlarda tarama testi yapılmalı, özellikle ailede tiroid hastalığı varsa daha yakın takip edilmelidir.

Bel Ağrıları : Bel ağrısı, tüm dünya nüfusunun yüzde 85’e varan oranlarda, hayatlarında en az bir defa geçirdikleri ve tıpta çok sık rastladığımız bir sendromdur. Kadınlarda bel ağrıları erkeklere oranla daha fazla görülür. Bunun sebepleri arasında, kemik erimesi, doğum ve gebelik, obezite gibi durumlar sayılabilir. Bel ağrılarının ancak yüzde 2’si bel fıtığıdır. Bir kadın erken menopoza girmişse, önlem alması şarttır. Bel ağrılarında hareketli yaşam ve düzenli egzersiz çok önemlidir. Kilo verme konusunda aşırıya kaçmamak, sigarayı bırakmak daha erken taramaya girmek gerekiyor.

Hassas Bağırsak Sendromu : Kadınlarda erkeklere oranla 4 kat daha sık rastlanan bir bağırsak hastalığı olan “Hassas Bağırsak Sendromu”, karın ağrısı, şişkinlik, bağırsak hareketleriyle ilgili alışkanlıklarda görülen değişmeler, bazen kabızlık, gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu şikayeti olan hastalar, sık sık ama az yemek yemeli, taze meyve ve sebze lifli yiyecekler yemeli, uyku saatine yakın bir şey yememeli, bol su içmeli ve gaz yapan yiyeceklerden uzak durmalıdır. Hassas bağırsak sendromu kronik bir olaydır. Yaşamınız boyunca arada sırada tekrarlayabilir. Hastanın belirtileri azaltmak için bir doktora görünmesi şarttır.

Multipl Skleroz (MS) : Multipl Skleroz (MS), beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemine ait bir hastalıktır. Omurilikte “miyelin” adı verilen sıvının giderek azalmasından kaynaklanır. MS, kadınlarda neredeyse erkeklerin iki katı bir oranda gözükür. Beynin konuşma, yürüme, görme gibi fonksiyonları üzerinde kontrolünü kaybetmesine neden olan hastalık, ileri dönemde tekerlekli sandalyeye mahkum olmaya kadar götürebiliyor. Görme bozukluğu, vücudun kısmen ya da tamamen güç kaybına uğraması, sendeleme, denge kaybı, dilde pelteleşme, aşırı halsizlik ve yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Türkiye’de 35 bin kadar MS hastası olduğu tahmin ediliyor.

50 yaş üstü menopoz ve yaşlılık

Osteoporoz : Halk arasında “kemik erimesi” olarak tanınan bu hastalık, genellikle kırıklar oluşana kadar sessiz seyreder. Gebelik, kötü beslenme, egzersiz yapmama, erken menopoz gibi sebeplerden dolayı, sadece kadınları ilgilendiren bir hastalıktır. 50 yaş üstü zayıf kadınlarda görülme sıklığı diğer kadınlara göre daha fazla.

Hastalığın seyrinde, bel ve sırt ağrıları, boyda kısalma, kemik ağrıları ve kamburlaşma görülebiliyor. Osteoporoz hastaları, kalsiyum alımına dikkat etmeli, sigara içmemeli ve bol bol egzersiz yapmalıdır.

Kalp Hastalıkları : Kroner kalp hastalıkları, gelişmiş ülkelerde kadın ölümlerinin en sık sebeplerindendir. Hipertansiyon, diyabet, sigara kullanımı, aşırı şişmanlık, doğum kontrol hapı kullanımı, psikolojik faktörler, evlilik problemleri kadınlarda koroner kalp hastalıklarına yol açabiliyor. B12 vitamini kullanımı, sigarayı bırakmak, egzersiz ve diyet başlıca önlemler.

Biz kadınlar, hayatımızın hangi döneminde olursak olalım kendimizle barışık olursak, vücudumuzdaki bazı değişiklikleri erken fark edip, bunlar için önlem alabiliriz.