İskorbüt

C vitamini (askorbik asit) ekşikliğinin yol açtığı bir hastalık. C vitamini, bağ dokusunun yapımı için gereklidir. Bu vitaminin yetersizliğinde, vücudun bağ dokusunu yenileyememesi sonucu ortaya çıkan iskorbütün, yetişkinlerde dişetlerinin kanayıp şişmesi, dişlerin dökülmesi, bacakların güçsüzleşmesi, sırt ve butların kıllanması, saçların kıvırcıklaşması ve deri altı kanamaları gibi belirtileri vardır.

Ayrıca kapanmış yaralar duyarlık kazanır ve yeni yaralar güç iyileşir. İskorbüt çocuklarda, bacakların şişmesine ve ağrımasına yol açar. Dişetlerinin şişip, kızararak kanadığı ve deride zedelenmeler görüldüğü de olur. Kalp, akciğer, bağırsak, sidik torbası çeperlerinde ve kemiklerde kanama olabilir.

Yüzlerce yıldır bilinen bir hastalık olan iskorbütün, nedenlerinin kesin açıklaması ancak XX. yüzyılda, C vitamininin tanımlanmasından sonra yapılabilmiştir. Günümüzde gelişmiş ülkelerde çok ender olarak görülmesine karşılık, bütünüyle ortadan kalkmış da sayılmaz.

İskorbüt, yeterince taze sebze ve meyve yemeyen yaşlılarda ve bazen de anne sütüyle beslenmediği gibi vitamin de almayan bebeklerde ortaya çıkar. Emzirilen bebeklerde, annede C vitamini eksikliği olmadığı sürece, hemen hemen hiç görülmez. Teşhis, hastanın dış görünüşüne bakılarak konursa da, C vitaminini yeterince almayan kişilerin İskorbüt olacaklarını önceden tahmin etmek güç değildir. Böyle bir kuşku başgösterdiğinde yapılan tahlillerle, sidikte ya da akyuvarlardaki C vitamini yetersizliği açığa çıkarılabilir.

İskorbüt, portakal ya da domates suyu içerek, günde 100-500 mg. askorbik asit alarak tedavi edilir. Dişeti yaraları 2-3 gün, derideki kanamalar 3 hafta içinde kaybolurlar.