İshal insanlardaki gibi hayvanlarda da normalin üzerinde sayıda ve sıvı şekilde dışkılamadır. Süt sığırlarında daha nadir görülmekle beraber buzağılarda ishale sıkça rastlanmaktadır. İshal, aşırı su kaybı ve süt düşmeleri ve buzağılarda gelişme bozukluklarına yol açan bir rahatsızlıktır. Buzağılarda ishal, dehidrasyon, elektrolit dengesizliği ve asidoza yol açmaktadır. İshallerin nedenleri enfeksiyöz ya da temiz olmayan ortamda bulunma ve beslenme kaynaklı olabilmektedir.
Enfeksiyöz nedenler arasında E.coli, Clostridium suşları gibi bakteriler, coronavirus ve rotavirus gibi viruslarla parazitler bulunmaktadır.
Hayvanlar alıştırmadan fabrika yemlerine başlamak, kullanılan yemi değiştirmek, fazla yemle az silaj (saman) vermek, bozulmuş, küflenmiş, ısınmış veya donmuş saman gibi yemler ile fabrika yemlerinin yedirilmesi,buzağılara doğumdan sonra fazla miktarda ağız sütü veya normal süt verilmesi ve mikrobiyal hastalıklar ishale neden olmaktadır.
Tedavi ve Korunma Şekli:
Öncelikle inekleri ishalden korumak için Gebe düve ve ineklere doğuma 2-6 hafta kala koruyucu aşılar yapılmalıdır. Doğum ortamı temiz ve steril olmalıdır. Buzağı doğar doğmaz mümkünse ilk 4 saat içinde ağız sütünü alması sağlanır.
Buzağılar sütten kesilirken azar azar fabrika yemi yedirilerek bu yeme alıştırılmalıdır. Koruyucu önlem olarak hayvanlara mutlaka kaliteli kuru ot verilmelidir. Hayvanların içtiği su her zaman temiz olmalıdır.
İneklerde ve buzağılarda ishali önlemek için, yemler, özellikle de fabrika yemlerine başlarken fabrika yemleri zorunlu olmadıkça değiştirilmemelidir. azar azar 7-10 gün içerisinde alıştıra alıştıra verilmelidir. İlave tahıl kırmalarından kaçınılmalıdır.
Bir ishal salgınında, erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Buzağılar arasında ishal hızla yayılır. Bu nedenle kullandığınız şişeler, kovalar ve ağız sondaları dezenfekte edilerek bulaşma riski önlenmelidir.
Hasta hayvan, hemen ayrı bir bölüme alınmalıdır. Mikrobiyal hastalıklardan dolayı gözlenen ishal vakalarında en kısa sürede bir Veteriner Hekim’e başvurulmalıdır.
İshal başladıktan 12 saat içinde dışkı örneklerini teşhis için laboratuara gönderilmeli ve oral rehidrasyon preparatları kullanılmalıdır.