İleri Yasam Destegi İlaclari

İleri Yaşam Desteği ve İlaçlar

1. Hipoksemi Durumunun Düzeltilmesi

Kritik hastalarda hipoksemi ve yetersiz doku oksijenasyonuna neden olan pek çok faktör vardır. Mümkün olduğu kadar en yüksek oksijen konsantrasyonu (%100) en kısa zamanda verilir. KOAH şüphesi hariç diğer hastalara 8-10 L /dk gönderilir.

2. İntravenöz Sıvılar

Kritik hastalarda özellikle akut kan kaybı olanlarda kan volümünü arttırmak gerekir. Damar yolunu açmak ve fazla sıvı yüklen­mesine engel olmak için %09’luk NaCİ yerine diyabetik değilse %5 Dekstroz ya da Laktatlı Ringer tercih edilir.

3. Morfin Sülfat

Mİ’ da ortaya çıkan ağrıyı gidermek için analjezik olarak kul­lanılır. Ayrıca akut akciğer ödemini tedavi etmede kullanılır. Ve-nöz kapasiteyi arttırır, venöz dönüşü azaltır, arter ve venlerde vazodilatasyon sağlar, hastalarda endişeleri giderir, lgr’lık am­pulleri vardır. Küçük dozlar halinde 2-5mg IV 5’er dakika ara ile 3 kez verilebilir. Total doz: 60 mg /l2 st. Solunumun yakın ta­kip edilmesi gerekir.

4. Kalp Ritmini ve Hızını Kontrol Eden İlaçlar

a. Lidocaine: PVC, VT, VF de kullanılır; İki şekli vardır: %2’lik 5 ml=100 mg (bolüs), %10’luk 10 ml=500 mg (perfüzyon ile) uygulanır. 1-1.5 mg / kg bolüs verildikten sonra ilave olarak 0.5 mg /kg bolüs olarak her 8-10 dk.da bir verilmeye devam edi­lir. Total doz:3 mg/kg/st. Bolüs yapılan dozun iki katıyla perfüz-yona devam edilir. Başarılı bir KPR sonrasında 1-4 mg/ dk. Kar-diyak output artmaya başlayınca doz azaltılır. Bolüs ile birlikte perfüzyona da başlanır. Yarılanma ömrü: 7-8 dk. 24 saatin so­nunda yanlanma ömrü uzar kanda birikir, böbreklerden atımda uzama olur, bu nedenle 24 saat sonra dozun düşürülmesi gere­kir. Toksik doz; konuşmada değişikliler, bilinç düzeyinde bozukluklar, adale seyirmeleri ve nöbetler gibi, merkezi sinir sistemi (MSS)’ne ait belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler farkedildiğinde doz azaltılır.

b. Procainamide hydrochloride (Pronestyl): PVC 1er-de 2. olarak tercih edilen ilaçtır. 5 mi ampulleri=1000 mg ve 10 mi flakonları=1000 mg vardır. Procainamide PVC ve VT’yi bastırır. Her 5 dk. da 50 mg sulandırılarak IV verilir. Acil durumlarda 20 mg/dk verilebilir. Total doz: 1 g dır. İn-füzyon halinde devamlı dozu ise 1-4 mg /dk. Hipotansiyon ve ORS kompleksinde genişleme yapabilir. Böbrek yetmezli­ğine ait belirti görülürse doz azaltılır. 24 saati bulan tedavi­lerde kan seviyesi dikkatle izlenir. EKG ve tansiyon takibi yapılır.

c. Cordorone: 3 mit’ lik ampullerde 150 mg, 200 mg’lık tabletleri var. Yaşamı tehdit eden PVC, VT, VF, PAT ta kullanı­lır. Ciddi bradikardi yapabilir. Karaciğer enzimlerini arttırabilir. Uzun vadede tiroid anormallikleri, bulantı, kusma, konstipas-yon gibi gastrointestinal sistem (GİS) bozuklukları, tremor, koordinasyon bozukluğu, istemsiz hareketler, periferik nöro-pati gibi MSS bozuklukları görülür. Yan etkilerinden dolayı sık kullanılmaz. Bir kez yapılıp kesilir. Doz (oral)= 800-1600 mg /günde (4-8 tb), daha sonra 600-800 mg ve 400 mg idame dozu ile devam edilir. IV perfüzyonda hipotansiyon ve bradi-kardiye dikkat edilmelidir.

d. Mexitil: Özellikle ventrikül kökenli aritmilerde (-) inotropik etkilidir. Kardiyojenik şokta, KKY’ de kullanılmaz 200 mg’lık kapsülleri var. Yan etkisi; hipotansiyon, bradikar­di, tremor, uyku hali, kulak çınlaması, yorgunluk gibi MSS şikayetleri, bulantı, kusma, konstipasyon gibi GİS şikayetle­ri, karaciğer enzimlerinde yükselme görülür. Doz: 200-300 mg / her 8 saatte bir, etkili olmazsa en fazla 400 mg/ 8 sa­atte bir verilir.

e. Rhymonorm: 20 mit ampuller sadece ventrikül aritmile­rinde değil atriyal aritmilerde de etkilidir. Bradikardi ve hipotan­siyon yan etkilerinden dolayı, tansiyon ve nabız takibi çok önemlidir.

5. Adrenerjik Reseptör Bloke Edici İlaçlar

Beta blokerler: (-) kronotrop, (-) dromotrop etkileri vardır. Hipotansiyon, bradikardi, bronkokonstrüksiyon yaparlar. SVT, taşikardi ve malignant ventriküler aritmilerde kullanılırlar. Kardi-yak fonksiyonların deprese olduğu durumlarda kullanılmamalı­dırlar. Özellikle hemodinamisi stabil olmayan astım veya kardi-yak yetmezliği olan hastalar çok sıkı izlenmelidir. Doz-. 1-3 mg her 5 dakikada IV olarak verilir. Total dozun kg başına 0.1 mg’ı geçmemesi gerekir. Beloc, Lopresor (100 mg tb, 5 mg ampul) tensinor, Nortom tb, Prent (200 mg tb) kardiyoselektiftir. Visken nonselektiftir.

6. Atropin Sülfat
Parasempetolitik bir ilaçtır. Vagusun kalp üzerine olan etkin­liğini azaltır. SA düğümün uyarılarını düzenler, AV düğümün iletimini sağlar. Sinüs bradikardi hemodinamik bozukluklarla birlikte olduğunda kullanılırsa tedavi edici değeri vardır. PVC ve AV blokların tedavisinde de etkilidir. 1/4 : 0.25 mg , 1/2 : 0.5 mg ve 1: lmg’lık ampulleri vardır. Doz : lmg IV olarak verilir, asistoli halinde 5 dk. içersinde tekrar edilir. Semptomatik bra-dikardilerin tümünde en fazla 2 mg ; 0.04 mg / kg /24 st kul­lanılır.

7. Isoproterenol Hydrochloride (isuprel)
Sentetik sempatomimetik bir ilaçtır. (+) inotropik ve (+) kronot-ropik etkisi vardır. Bradikardilerde (+) kronotropik etkisi nedeniyle atropinden sonra kullanılan 2. ilaçtır. Doz: 0.01-0.1 mcg / kg /dk dır. Sempatik sistemin etkisini arttırır. Taşikardi, hipertansiyon ya da hipotansiyon görülebilir.

8. Verapamil (İsoptin, diltizem, nidilat, adalat, kardilat):
40, 80, 240 mg tabletleri, 5 mg ampulü vardır. Kalsiyum kanal blokeridir. Kalsiyum hücre içine girdiğinde kasın kontraksiyonunu sağlar. Bu ilaçlar kalsiyumun hücre içine girişini yavaşlatarak kontraksiyonu azaltırlar. Vazodilatatör etkilerin­den dolayı tansiyonu düşürürler. KKY’ni şiddetlendirirler. İsoptin ve diltizem vazodilatasyon etkileri nedeniyle anjina pekto-riste ağrıyı azaltır. Başlangıçta 5 mg doz IV olarak verilir ve 10 mg’lık doz 15-30 dakika içersinde verilir.

9. Rardiyak Outputu ve Tansiyonu Düzelten İlaçlar

Bu ilaçlar kalp üzerine direk inotropik veya kronotropik etki ya­pan ilaçlardır. İskemik kalp hastalıkları (İKH)’nda, KKY ve şokta özellikle kardiyojenik şokta kullanılırlar.

a. Epinefrin: Adrenalin; sempatomimetik bir ilaçtır, kardiyak arest sırasında etkilidir. Miyokardın ve MSS’nin kan dolaşımını arttırır. Tansiyon, nabız artar, bronşlar dilate olur, damarlar konstrükte olur; ciltte solukluk ve soğukluk görülür. Doz: Her 3-5 dk. da 1 mg sulandırmadan SC, 10 cc SF ile sulandırılıp IV ve­rilebilir. Perfüzyonda 0.01 mcg /kg /dk Alkali solüsyonlarla aynı damardan verilmemelidir.

b. Norepinefrin (Arterenol).• Vazokonstrüksiyon yapar. Genellikle renal ve mezenterik vazokonstrüksiyon etkisi nede­niyle ağır hipotansiyon ve düşük periferal direnci olan hastalara endikedir. %5’lik dekstroz veya SF içinde 4 mg norepinefrin ve­ya 8 mg norepinefrin bitartrate karıştırılır IV yolla verilir. Etkisi­ni bozacağında alkalen solüsyonlarla aynı yoldan IV verilmez. Tedavi sırasında nabız ve intra arteryal basınç izlenir. Hipovolo-mik hastalarda kontrendikedir.

c. Dopamine (Glidop): 50 mg ve 200 mg’lık ampulleri var. Sempatomimetiktir.
2-5 mcg/kg/dk = RENAL doz : renal arterlerde ve
mezenterik bölgede dilatasyon yapar, idrar miktarı artar.
5-10 mcg/kg/dk = KARDÎYAK doz : Kalp üzerine (+)
kronotrop (+) dromotrop ve (+) inotrop etkisi var. Yan etki olarak kalp atım sayısını fazlaca arttırabilir.
10 mcg/kg/dk = Sadece reseptörlere etkisi ile vazokonstrüksiyon yapar. Perfüzyon şeklinde uygulanır. Perifer damarı çabuk zedeleyip flebit gelişimini arttırdığı için santral damardan verilmesi gerekir.

d. Dobutamine (Dobutreks 250 mg) : Sempatomimetiktir. (1 etkisi (+) kronotrop, (+) inotrop ve (+) dromotrop etkisi vardır. Periferde vazodilatasyon yapar. Myokardiyumun kasılma gücünü arttırdığından kalp yetmezliği tedavisinde kullanılır. Doz: 2.5-10 mcg / kg / dk.dır. Taşikardi yapma etkisi dopamine göre daha za­yıftır.

e. Kalsiyum: Myokardiyal kontraksiyonda ve uyarı oluşumun­da rolü vardır. Kardiyak arest sırasında bir yararının olmadığı belir­lenmiştir. Doz: 2-4 mg /kg , tansiyon normalse kesinlikle sulandı­rılıp verilmelidir.
f. Digital preparatlari: Acil kardiyak müdahalelerde inotropik olarak kullanımı nadirdir. Ventriküler hızı azaltırlar, aynca AF, A flatter veya SVT’te kullanılırlar,

g. Nitrogliserin: Perlinganit ; perfüzyon şeklinde kullanı­lır. Düz adaleleri rahatlatır. Akut anjina pektoris tedavisinde yaygın olarak kullanılır. SL (dil altı) kullanıldıklarında çok ça­buk etki yaparlar ve 1-2 dk.da anjinayı rahatlatırlar. 60 mcg /dk’nın üzerine çıkarsa sistemik arterlerde dilatasyon yapar. Doz: 0.5-5mcg /kg /dk. kullanılır. Düşük dozda koroner, pul-moner, yüksek doz arterlerde dilatasyon yapar. Hipotansiyon etkisinden dolayı tansiyon kontrolü yapılmalıdır.

h. Sodyum Nitroprussid: Niprus ; kendi sulandırıcısı ve­ya %5 Dextroz kullanılır. Hipertansiyon ve kalp yetmezliği te­davisinde kullanılır. Periferik direnci azaltır. Kardiak outputu arttırır. Myokardın oksijen tüketimini azaltır. Doz: 0.5-5 mcg /kg /dk. İlaç ışıktan bozulacağı için solüsyon opak bir mater­yalle iyice sarılmalıdır. 12 saatte bir ilaç ve seti değiştirilmeli­dir. Monitorize olmayan hastalarda tansiyonu 10 dakika ara­larla ölçmek gerekir. Tansiyonu hemen düşürdüğü için dikkat­li olunmalıdır.

/. Sodyum Bikarbonat: Kardiyak arestte kullanılır. Alve-oler ventilasyonu arttırır ve asit baz dengesini düzenler. Meta-bolik asidozda kullanılır. Arestte kan gazlarına bakılamazsa 1 mg /kg dır. Her 10 dakikada ilk dozun yarısı uygulanır. Bu uy­gulama kardiyak arest ortaya çıktığında ilk 10 dakika içinde yapılmalıdır. Kardiyak arest olan bütün hastalar kullanacak diye bir kural yoktur. Hasta değerlendirilirken gereksinimi olup olmadığına karar verilir. Hiç bir şeyle karıştırılmamalıdır.

J, Diüretikler: Furosemide en etkili diüretiktir. Renal tüp­lerde ve henle kulpunda sodyumun reabsorsiyonunu inhibe eder. Akut pulmoner ödemi olan hastalarda ventilasyonun et­kinliğini arttırır. IV uygulamadan 5 dakika sonra vasküler etki daha sonra diürez etkisi ortaya çıkar. Pulmoner ödem tedavi­sinde başlangıç doz 0.5-1 mg / kg IV olarak yavaş yavaş en-jekte edilir.