İdrar Retansiyonu – Uriner Enfeksiyon

Üriner Sistem Komplikasyonları

İdrar retansiyonu: Ameliyat sonrası dönemde ilk 12 saat içinde hastalar idrar çıkarırlar. Erkekler­de idrar retansiyonu daha sık görülür. Perianal, rektal ve pelvik ameliyatlardan ve spinal anestezi­den sonra sıklıkla idrar retansiyonu gelişir. Keza, abdominoperineal rezeksiyonlardan sonra pelvik pleksus travmatize olduğundan mesaneye sonda konur ve 7-10 gün tutulur sonra mesane jimnastiği yapılarak çıkarılır. Mesane 500 mi. idrarla dolduğu zaman kontraksiyon yapamaz ve boşalamaz. idrar yapma zorluğu sıkılgan kişilerde, yaşlı prostat hi-pertrofili ve yatalak hastalarda sık görülür.

Ameliyattan 12 saat sonra idrar yapmamış has­talara mesane sondası konur. Mümkün olan en kü­çük sonda kullanılır. İki kezden fazla idrar retansi-yonu gelişen hastalara Foley sondası konur ve en az 2-7 gün yerinde bırakılır. Uretral yoldan sonda konamayan hastalara suprapubik sistofiks kateter yerleştirilir.
Üriner enfeksiyon: İdrar yolunun önceden kon-taminasyonu, üriner retansiyon ve aletlerle yapılan işlemler üriner sistem enfeksiyonu için risk oluştu­rurlar. Genellikle idrar sondası çıkarıldıktan 48 sa­at sonra dizüri ve ateş görülür. Piyelonefritte yük­sek ateş ve lomber bölgeye vuran ağrı ve subileus belirtileri olur. Tanı idrar tahlili ve kültür ile konur.

Cerrahi girişimden önce üriner sistem kontami-nasyonun önlenmesi, enfeksiyon varsa tedavisi, id­rar retansiyonunun giderilmesi ve steril şartlara dikkat edilerek sonda takılması ile profilaksi sağla­nır. Rezidüel idrar kalmasının önlenmesi, uygun antibiyotik verilmesi ve hastanın aldığı sıvının artı­rılması ile tedavi edilir.
Oligüri: Erişkinlerde idrar miktarının 20 ml/sa-atin altına düşmesidir. Prerenal, renal ve postrenal nedenler sonucu oluşur. Postoperatif oligüri en sık prerenal nedenle gelişir. En sık görülen prerenal nedenler: kanama, dehidratasyon, diyare, üçüncü boşlukta sıvı toplanması (barsak tıkanması, pank-reatit, yumuşak doku travmaları) gibi nedenlerle plazma hacminin azalmasıdır. Postrenal nedenler ise prostat hipertrofisi, retroperitoneal tümör veya böbrekte taş ya da tümör olabilir. Oligüride tedavi sebebe yönelik olur.

Akut böbrek yetersizliği: Böbrek hasarı nede­niyle fonksiyonların bozulmasına akut böbrek ye­tersizliği denir. Başlangıçta oligüri gelişir, sonra sa­atlik idrar miktarı 0.5 ml/kg’m altına iner. Kanda üre ve kreatinin yükselir. Kanama, dehidratasyon, sepsis, çok sayıda kan transfüzyonu, hemoliz, uzun süreli hipotansiyon, böbrek arteri civarında yapılan ameliyatlar, daha önce kronik böbrek hastalığı var­lığı, nefrotoksik ilaçların kullanımı gibi faktörlerin bir veya bir kaçının etkilemesi ile böbrekte yetersiz kan akımı sonucu akut tübüler nekroz gelişir.

Böbrek fonksiyon bozukluğu düzeltmek için sı­vı ve elektrolit dengesi sağlanır. Sepsise neden olan enfeksiyonun tedavisi yapılır. Nefrotoksik ilaçların verilmesi durdurulur. Sıvı replasmanı ile idrar miktarı artmaz ise mannitol, dopamin veya furose-mid gibi maddelerle diürez artırılır. Tedavi ile id­rar akımı sağlanamaz ise ve plazma potasyum sevi­yesi 7 mEq/L’nin üzerine çıkarsa hemodializ veya periton dializi uygulanır.