Hoş kokusuyla her zaman süsü bitkisi olarak değerlendirilen lavanta, saç dökülmesinden uykusuzluğğa kadar bir çok rahatsızlığa deva oluyor!
Prof.Dr. İbrahim Adnan Saraçoğlu
Lavanta (Lavandula angustifolia) tarih boyunca hep süs bitkisi olarak değerlendirilmiştir. Ülkemizde de özellikle Akdeniz Bölgesi’nde yetiştirilen bir bitkidir. İngiliz ve Amerikan mutfağında bazı etli yemeklerde sosun içerisine taze lavanta çiçekleri ve körpe olan lavanta yaprakları ilave edilir. Sosa, mükemmel bir aroma kazandırır. Kendine has hoş kokusundan dolayı parfümeri ve kozmetik endüstrisinde de kullanılmaktadır. Lavantanın yağı kozmetik sanayinde kullanılır.
Yastık içinde kese
Hemen hemen herkes onun hoş kokusunun sadece çiçeklerinde olduğunu zanneder. Halbuki, yaprakları ve yaprak sapları da o muhteşem kokuya sahiptir. Çiçekleri ve yaprakları birbirlerinden tamamen farklı özellikte etkin maddeler içermektedir. Rahat ve sakin bir uykuyu sunan güç, lavantanın ağırlıklı olarak çiçeklerinde değil, yapraklarında ve gövde saplarında saklıdır. Avrupa ve ABD’de anneler bebeklerin yastıklarının içerisine lavantadan çiçeklerinin bulunduğu küçük kesecik yerleştirirler. Bu sayede bebeklerinin huzurlu uyumalarını sağlar.
Rahat uyku için
Anneannemin elbise dolabının bir ayrıcalığı vardı… Özenle katlanmış giysilerinin arasında ince tülbentlere sarılmış, yapraklı lavanta çiçekleri bulunurdu. Giydiği elbiseleri de ilk bir iki gün lavanta kokardı. Bazı geceler anneannemin odasında yer yatağında yatardım. Onun odasında uyuduğum geceler, lavanta kokusunu yastık yüzlerinde de derin derin algılardım. Öylesine rahat uyurdum ki… Yıllar sonra, lavanta üzerine yaptığım çalışmalarımda ilk gördüğüm, içerdiği en az ondört tane sedatif (teskin edici, rahatlatıcı) özelliği olan etkin maddeyi içerdiğiydi.
Antiseptik etkisi
Lavantanın, antik çağlarda antiseptik olarak kullanıldığı bilinmektedir. Birinci Dünya Savaşı esnasında yaralanan askerlerin, yaraları hastabakıcılar tarafından lavanta suyu ile dezenfekte edilmekteydi. Doksanlı yılların başlarında bazı araştırmacılar lavantanın sedatif (teskin edici, dinlendirici) ve analjezik (ağrı kesici) özelliğinin olduğuna dair makaleler yayınladılar. Ancak benim araştırmalarımda gördüğüm, lavanta çiçeğinin karaciğer metabolizmasının sağlıklı çalışması üzerindeki olumlu etkisi ile hepatite ve saç dökülmesine karşı kullanımı onun en önemli iki özelliği olduğudur. Genel karaciğer rahatsızlığı veya karaciğer yetmezliği şikâyeti olanların imdadına yetişen bir bitkidir.
Kronik Hepatit-B ve Hepatit-C hastalarının da uygulayabilecekleri lavanta kürü, Hepatit-B ve Hepatit-C virüslerinin aktive olmasına karşı, karaciğer metabolizmasını güçlendirmektedir. Kısaca, bu kür karaciğerin bağışıklık sistemini öylesine güçlendirmektedir ki, her iki virüsün de çoğalmasını büyük oranda baskılayabilmektedir (antiproliferatif).
Not: Eğer yüksek tansiyon hastası iseniz, lavanta kürünü uygulamayınız.
GÜNÜN KÜRÜ
KÜR 1: Karaciğer yetmezliğine, Hepatit-B ve Hepatit-C ye karşı
Bir tutam lavantayı (yaklaşık 4-5 gram) 300 ml (yaklaşık bir buçuk su bardağı) suda kısık ateşte 4 dakika demleyiniz. Demleme esnasında sıcaklığını kaynama nokasında sabit tutunuz. Cezvede demlerken ocağın altını kısık tutunuz. Fokur fokur kaynatmayınız. Çok yavaş bir şekilde kaynıyor, kaynamıyor gibi demleyiniz. Demleme süresi tamamlandıktan sonra, ılımasını beklemeden süzülmesi gerekir. Süzme işlemi tamamlandıktan sonra içmek için ılımasını bekleyiniz. 15 gün boyunca her gün, akşam yemeklerinden en az iki saat sonra bir çay bardağı dolusu içiniz. Her defasında (her kullanımda) taze olarak hazırlanması şarttır. Bir gün önce arta kalan miktarı kullanmayınız. Kolay olsun diye bir kaç günlük hazırlayıp buzdolabında koruma altına almayınız. Hiçbir şekilde damak tadına uygun olsun diye içerisine şeker veya benzeri hiçbir katkı ilave etmeyiniz. 15 günlük ilk kür tamamlandıktan sonra rahatsızlığın seyrine göre haftada 3-4 defa, akşam yemeklerinden en az iki saat sonra bir çay bardağı içmeye devam edilir. Karaciğer metabolizması sağlıklı çalışmaya başladıktan sonra kür sonlandırılmış olur. Her sağlıklı insanın yılda bir defa 15 günlük lavanta kürünü uygulamasında çok büyük faydalar vardır.
Değerli okuyucu hiç bir bitkisel kürü alışkanlık haline getirmeyiniz. Karaciğer yetmezliği şikâyeti olanların, Hepatit-B veya Hepatit-C virüsü ile yaşamak zorunda olan ların zaman zaman lavanta kürünü uygulamalarında çok büyük faydalar vardır.
Not: İnterferon tedavisi alan Hepatit hastalarına lavanta kürünü önermemekteyim. İnterferon tedavisi tamamlandıktan sonra hekimlerine danışarak uygulayabilirler.
Kür 2: Saç dökülmesine karşı
Bir tutam lavantayı (yaklaşık 4-5 gram veya tepeleme 1 yemek kaşığı) 500-750 ml kaynamakta olan suya ilave ediniz. Yaklaşık 5 dakika kısık ateşte demleyiniz. Demleme tamamlandıktan sonra ılımasını bekleyiniz ve ılıkken süzünüz.
Eğer, saçlarınız temiz ise demlediğiniz lavanta suyu ile saçlarınızı yıkayınız ve yarım saat etki ettiriniz. Yarım saat etki ettirdikten sonra sadece suyla durulayınız.
Eğer, saçlarınız kirli ve çok yağlanmış ise önce sabun (tabii yeşil sabun) veya şampuanla yıkayınız. Sonra demlenmiş lavanta suyu ile yıkayarak, yarım saat etki ettiriniz. Daha sonra sadece su ile durulayınız. Saç dökülmesi durana kadar haftada bir-iki defa uygulanır. Saç dökülmesi durduktan sonra önleyici amaçlı olarak zaman zaman uygulanır.
Saç dökülmesine karşı
Saç dökülmesine karşı oldukça etkilidir. Kırk yaşlarımda başlayan saç dökülmemi lavanta kürü sayesinde önledim. Lavanta kürünü uygulayıp başarılı sonuç almış çok sayıda insan tanıdım.
Karaciğer yağlanmasına karşı
Karaciğer yağlanmasına (hepatosteatoz) karşı mükemmel bir destekleyicidir. Lavanta kürü, kemoterapiye bağlı gelişen karaciğer enzimlerinin (transaminazlar > ALT, AST) yükselmesi durumunda kısa zamanda kontrol altına alınarak normal seviyelerine inmelerini sağlar. Karaciğer yağlanmasına bağlı olarak yükselen karaciğer enzim değerlerinin düşürülmesinde, lavanta kürüne paralel olarak uygulanacak maydanoz-limon kürü muhteşem bir destek oluşturmaktadır. 15 Ocak 2009 tarihli yazımda maydanoz bitkisinin özelliklerini tanıtırken kürünün yapılış şeklini de tanıtacağım.
MİLLİYET