Hücre çekirdeği çekirdekçik

HÜCRE ÇEKİRDEĞİ (Nukleus) : Hücre çekirdeği,ökaryotik hücrelerin iki zarla çevrili,en büyük organelidir. Herbir zar pekçok farklı prot ein içeren çift katlı bir fosfolipid tabakadan oluşur.Çoüunda dıştaki zar,ribozomal endoplazmik retikulumla devam eder.İç ve dış zar por lar ile birleştirilir. Bir memeli hücresi, herbiri yüz kadar farklı (nükleoporin de denilen) proteinden oluşan kompleksler şeklinde 4 000 kadar por içerebilmektedir. Porlardan su ve iyonlar seçilerek geçerken,daha büyük moleküller çekirdek zarından taşıyıcı (eksportin ve importin) proteinler ile enerji tüketilerek geçirilir.Çekirdekte sentezlenen tüm RNAlar ve ribozomal altbirimler sitoplazmaya, sitoplazmada sentezlenen ve çekirdekte işlevsel tüm proteinler (örneğin;histonlar,ribozomal proteinler ve transkripsiyon faktörleri) taşınması için özel sinyaller gereklidir.

Çekirdek, hücrenin kalıtsal bilgisini depolar.Hücrenin büyümesi,gelişimi,farklılaşması ve çoğalması olaylarını denetler, metabolik aktivitelerini düzenler.DNA sentezi,RNA sentezi ve RNAnın işlenmesi olayları çekirdekte gerçekleşir.
Çekirdek iç zarının hemen altında proteinlerden oluşan bir tabaka (lamina,ara flament) bulunur.Bu tabakadaki bazı proteinler,mitoz bölünme öncesi CDC2 protein kinazlar ile fosforlanarak çekirdek zarının (geçici süre) çözülmesi sağlanır.

ÇEKİRDEKÇİK (Nukleolus)
Çekirdekçik,çekirdek içinde zar içermeyen ve interfaz aşamasındaki hücrelerde D grubu (13,14,15 ) ve G grubu (21 ve 22) nolu kromozomların uç bölgelerindeki rRNA gen kümeleri nin (NOR) oluşturduğu,daha yoğun bir bölge olarak görülen bir bölümdür. Mitokondrial ribozomlar dışında ökaryotik hücrelerin tüm ribozomları,çekirdekçikte oluşturulur. Çekirdekçiğin büyüklüğü, aktivitesini gösterir.Ökaryotik ribozomların büyük altbirimi 5.8S,5S ve 28S rRNAların çeşitli proteinlerle birleşmesi sonucu,küçük altbirimi ise 18S rRNA ve proteinlerden oluşur.Bu bölgede insan hücreleri (haploid genomda) 200 kadar rRNA geni içerir.Bu genlerden RNA polimeraz I enzimiyle başlangıçta 45Slik öncül rRNAlar sentezlenir,daha sonra ribozomun yapısına katılacak olan 5.8S,18S ve 28S rRNAlara parçalanır.Ribozomun yapısına katılan ve en küçük rRNA olan 5S rRNA genleri ise çekirdekte 2000 kopya şeklinde bulunur.Bu genlerin rRNAya yazılımı yine çekirdekçikte gerçekleşir.Çekirdekçik,mitoz bölünme sırasında çekirdek zarının dağılmasıyla birlikte bütünlüğü bozularak çözülür.İnterfazda yeniden ortaya çıkar.